Het gebeurde in 1972, vandaag 51 jaar geleden. Bloody Sunday is de bijnaam die in Noord-Ierland wordt gebruikt voor 30 januari 1972 , de dag waarop in het stadsdeel Bogside van Derry veertien ongewapende jongens en mannen werden neergeschoten door Britse soldaten na een vreedzame, maar door de Britten verboden demonstratie voor burgerrechten.

LONDONDERRY, NORTHERN IRELAND – MARCH 14: Bloody Sunday family members make their way to the Guildhall to hear today’s Bloody Sunday prosecution announcement on March 14, 2019 in Londonderry, Northern Ireland. Today, the Public Prosecution Service announced that one out of the seventeen soldiers accused of murdering the civilians killed on Bloody Sunday will face prosecution. Families of those killed gathered outside The Museum of Free Derry, yards from where the killings took place, before marching through Bogside to the Guildhall. (Photo by Liam McBurney – WPA Pool/Getty Images)
* De demonstratie, met de Guildhall in het centrum als bestemming, was georganiseerd door de protestantse Ivan Cooper om te protesteren tegen de opsluiting van voornamelijk katholieke Ieren in Noord-Ierland.
* Het Widgery-tribunaal, dat voor deze zaak ingesteld werd, achtte de militairen “niet schuldig” aan de dood van de veertien burgers.
* Er is in deze zaak nooit een veroordeling uitgesproken. Wel stelde Widgery, dat het gedrag van de militairen “roekeloos” was geweest. Een diskwalificatie zonder strafrechtelijke gevolgen.
* De zaak bleef daardoor altijd opspelen en aan de vooravond van het Goedevrijdagakkoord in 1998 werd overeengekomen om alsnog een grondig onderzoek te laten verrichten.
Excuus van de regering
* De Britse premier David Cameron bood op dinsdag 15 juni 2010 namens de regering in het Britse Lagerhuis zijn excuses aan voor de dood van 14 ongewapende betogers tijdens Bloody Sunday in 1972.
* De premier deed dit tijdens een presentatie van een langverwacht rapport van de magistraat Mark Saville. Het lijvige rapport verscheen na 12 jaar en de conclusies waren volgens Cameron “schokkend”.
* Volgens Lord Saville was de dood van de veertien betogers “onrechtvaardig en onverdedigbaar“. Het onderzoek is het duurste en langste in de Britse justitiële geschiedenis.
Betekenis
Bloody Sunday wordt vaak aangeduid als het escalatiepunt van de dertigjarige burgeroorlog (The Troubles) die in Noord-Ierland plaatsvond.
* Hoewel de start van de oorlog van de IRA tegen de Britse overheersing drie jaar voor Bloody Sunday was begonnen, was de IRA nog een veel kleinere en zwakkere organisatie.
* Graffiti in Belfast (Noord-Ierland) lieten onterecht blijken dat IRA ‘I Ran Away’ (Ik rende weg) betekende.
* Herinneringen aan Bloody Sunday overschaduwen nog altijd de recentste conflicten in de geschiedenis van onderlinge schermutselingen tussen de Ieren en de Britten, waarschijnlijk omdat de slachting van de onschuldigen op die zondag in januari werd uitgevoerd door Britse soldaten, en niet door paramilitairen.
Popcultuur
* De Ierse popgroep U2 had in 1983 een hit met het lied Sunday Bloody Sunday dat over deze gebeurtenis verhaalde.
* Elf jaar eerder hadden John Lennon en Yoko Ono ook een nummer onder dezelfde titel op het album Some Time In New York City. Dit nummer vertelde ook over de gebeurtenissen en uitte veel kritiek op de Engelsen.
* In 2002 verscheen de film Bloody Sunday van Paul Greengrass die de gebeurtenissen beschrijft.
- (met dank aan -Vandaag in de geschiedenis-)