wikipedia weet gelukkig alles

Bij gebrek aan iets bruikbaars op 31 januari beperken we ons op de laatste dag van de eerste maand van 2023 weer tot een paar items die we vonden bij Wikipedia, de encyclopedie die alles weet. Even op rood klikken en veel wordt duidelijk.

de scheidsrechter van 90

En om helemaal de maand januari 2023 adieu te zeggen , nogmaals de fotoreportage van Milleke Bos anno ’22 , onze sportcrack bij uitstek.

26 jaar reeds is Milleke Bos uit Groot-Vorst niet alleen vrijwillige ziekenbroeder in DE WINDE. Even lang al is hij ook scheidsrechter bij vriendenclub vzw DE WARE VRIENDEN op Veerle-Heide.

* Met rechter spelen op het voetbalveld begon hij op zijn 25ste, goed 65 jaar geleden. Een gezegende leeftijd op een rustige oude dag, zou je denken. Niet zo voor Milleke Bos uit den Houthoek. De kranige wittekop doet er minstens nog een jaartje bij als scheidsrechter in de amateurklasse.

* Voor zijn eerste fluitsignaal van de namiddag moest hij eerst nog een aantal plechtige ogenblikken ondergaan. Niet alleen voor onze lens, maar ook voor het zwaardere materiaal van een nationale zender.

Hieronder een paar fotootjes van ons.

 

Milleke Bos is niet alleen voetbalscheidsrechter. Ook al 25 jaar lang is hij onbezoldigde helper voor rusthuis De Winde. Zowat alle patiënten die meedoen aan de uitstapjes per rolstoel, zijn jonger dan Mil. “Geen bezwaar”, zegt de 90-jarige, “Wellicht ben ik gezonder dan zij, en dat telt. Hopelijk kan ik ook dit nog geruime tijd blijven doen.”

Bloody Sunday

Het gebeurde in 1972, vandaag 51 jaar geleden. Bloody Sunday is de bijnaam die in Noord-Ierland wordt gebruikt voor 30 januari 1972 , de dag waarop in het stadsdeel Bogside van Derry veertien ongewapende jongens en mannen werden neergeschoten door Britse soldaten na een vreedzame, maar door de Britten verboden demonstratie voor burgerrechten.

LONDONDERRY, NORTHERN IRELAND – MARCH 14: Bloody Sunday family members make their way to the Guildhall to hear today’s Bloody Sunday prosecution announcement on March 14, 2019 in Londonderry, Northern Ireland. Today, the Public Prosecution Service announced that one out of the seventeen soldiers accused of murdering the civilians killed on Bloody Sunday will face prosecution. Families of those killed gathered outside The Museum of Free Derry, yards from where the killings took place, before marching through Bogside to the Guildhall. (Photo by Liam McBurney – WPA Pool/Getty Images)

* De demonstratie, met de Guildhall in het centrum als bestemming, was georganiseerd door de protestantse Ivan Cooper om te protesteren tegen de opsluiting van  voornamelijk katholieke Ieren in Noord-Ierland.

* Het Widgery-tribunaal, dat voor deze zaak ingesteld werd, achtte de militairen “niet schuldig” aan de dood van de veertien burgers.

* Er is in deze zaak nooit een veroordeling uitgesproken.  Wel stelde Widgery, dat het gedrag van de militairen “roekeloos” was geweest. Een diskwalificatie zonder strafrechtelijke gevolgen.

* De zaak bleef daardoor altijd opspelen en aan de vooravond van het Goedevrijdagakkoord in 1998 werd overeengekomen om alsnog een grondig onderzoek te laten verrichten.

Excuus van de regering

* De Britse premier David Cameron bood op dinsdag 15 juni 2010 namens de regering in het Britse Lagerhuis zijn excuses aan voor de dood van 14 ongewapende betogers tijdens Bloody Sunday in 1972.

* De premier deed dit tijdens een presentatie van een langverwacht rapport van de magistraat Mark Saville. Het lijvige rapport verscheen na 12 jaar en de conclusies waren volgens Cameron “schokkend”.

* Volgens Lord Saville was de dood van de veertien betogers onrechtvaardig en onverdedigbaar“. Het onderzoek is het duurste en langste in de Britse justitiële geschiedenis.

Betekenis

Bloody Sunday wordt vaak aangeduid als het escalatiepunt van de dertigjarige burgeroorlog (The Troubles) die in Noord-Ierland plaatsvond.

* Hoewel de start van de oorlog van de IRA tegen de Britse overheersing drie jaar voor Bloody Sunday was begonnen, was de IRA nog een veel kleinere en zwakkere organisatie.

* Graffiti in Belfast (Noord-Ierland) lieten onterecht blijken dat IRA ‘I Ran Away’ (Ik rende weg) betekende.

* Herinneringen aan Bloody Sunday overschaduwen nog altijd de recentste conflicten in de geschiedenis van onderlinge schermutselingen tussen de Ieren en de Britten, waarschijnlijk omdat de slachting van de onschuldigen op die zondag in januari werd uitgevoerd door Britse soldaten, en niet door paramilitairen.

Popcultuur

* De Ierse popgroep U2 had in 1983 een hit met het lied Sunday Bloody Sunday dat over deze gebeurtenis verhaalde.

* Elf jaar eerder hadden John Lennon en Yoko Ono ook een nummer onder dezelfde titel op het album Some Time In New York City. Dit nummer vertelde ook over de gebeurtenissen en uitte veel kritiek op de Engelsen.

* In 2002 verscheen de film Bloody Sunday van Paul Greengrass die de gebeurtenissen beschrijft.

  • (met dank aan -Vandaag in de geschiedenis-)

30 januari

Elke dag van elk jaar heeft zijn -meestal- kleine maar ook grote nieuwtjes. Sommige springen er zo uit. Voor vandaag selecteerden we uit Wikipedia twee items die ooit wel uw belangstelling hebben geprikt. Weet je het nog? … drukken op rood. En lezen maar.

jaarlijkse sportprijzen in laakdal

In de sporthal van Veerle werden gisteren zaterdag , naar eind-januari-gewoonte , de Laakdalse sporters in de bloemetjes gezet voor de verdiensten in hun werkjaar 2022.

* Zoals verwacht mocht triatleet Pieter De Jongh (foto) voor zijn deelname aan de supertrial van Hawaï de persprijs in ontvangst nemen. Een leuke maar wellicht unieke ervaring.

“Meedoen kost veel geld”, aldus Pieter. “De vliegtuigreis met verblijf maken de zaak nog flink duurder. Bovendien vergt de voorbereiding op de triatlon veel fysiek werk. Ook in het koppeke moet alles op rij staan. Daar ben je ook een jaar lang mee bezig. Maar het zal bij een unieke ervaring blijven. Al bij al heeft dit uitje zowat € 4000 gekost. Allicht is dat ook zo voor mijn mede-atleten Dieter Maes en Jourie Gouwkens. “

* Zwemster Nelle Mens werd ‘Sportvrouw van het jaar’ .  Devlin Neyens, een kei in de werpnummers van de atletiek, was dè ‘Sportman van het jaar’.

* G&M Young Cycling Team werd  ‘jeugdsportclub van het jaar ‘ Oriëntatieloopster Kiara Nijst was de beste in haar sporttak.

* Milan Kampers zwom zich in de kijker bij de jongens. In de +18-categorie viel handboogclub Nooit Volleerd Laakdal weer in de prijzen.

Australië ex-boevenland

 Australië is een overwegend wit land. Maar hoe kwam dat, wat is zijn geschiedenis?

* De eerste Brit in Australië was kaperskapitein William Dampier die er in 1688 voet aan wal zette. Net als de Hollanders was hij weinig onder de indruk van wat hij aantrof. In die tijd waren er veel negatieve verhalen over Australië waardoor er bij de Britten nauwelijks interesse was voor dit nieuwe land.

* Maaaarrrrrr, honderd jaar later was Groot-Brittannië de grootste zeemacht ter wereld en kreeg kapitein James Cook(foto)de opdracht van de Admiraliteit van Engeland een groot gedeelte van het nieuwe land te claimen.

** Op 29 april 1770 zeilde Cook met zijn schip Endeavour de Botany Bay binnen, in het huidige Sydney.

* Het nieuwe gebied had gelijkenissen met Wales en werd door Cook “New South Wales” genoemd. Plantkundige Joseph Banks was meegevaren met de Endeavour, en werd enthousiast over de aangetroffen flora en fauna en over het binnenland. Volgens hem was dit nieuwe land zeer geschikt om te koloniseren.

** Niet veel later , nog in 1770 zette Cook ook voet aan wal op het deel van Australië dat nu Queensland is. Toen Cook en zijn bemanning hier aan land kwamen, zagen ze sporen van aboriginals, de lokale Gooreng Gooreng-stam.

** Naar schatting stamt een derde van de huidige Australische bevolking af van Britse criminelen die in de achttiende eeuw naar Australië werden verbannen. Gewoon omdat de gevangenissen in Engeland overvol zaten. Velen lieten zich niet pramen om hier een nieuw leven te starten.

** 18 jaar na Cook , in 1788 voer een eerste lading criminelen naar Botany Bay.  De meeste opvarenden hadden maar een kleine straf op hun naam staan. Andere criminelen, zoals tegenstanders van de koning van Groot-Brittannië, werden ook weggestuurd naar Australië, samen met de boeven die nog veel grotere misdaden hadden gepleegd. In Brittannië kon je zelfs de doodstraf vermijden door te verhuizen naar Australië. De strafkolonie werd verder aangevuld met schepen vol echte kolonisten.

** Rond 1800 heerste er ontzettend veel armoede in de opkomende steden van Groot-Brittannië, wat weer leidde tot talloze hongerige mensen die broden gingen stelen op de markt. De gevangenissen raakten overvol. De oplossing? Op een schip naar Australië zetten!

***  Veel gevangenen bleven in Australië wonen nadat ze hun straftijd hadden uitgezeten. Het bleek toch een erg mooi en vruchtbaar kustland te zijn. Jaren later hoorden men in Engeland fantastische verhalen over het verre Australië. En zo verhuisden er ook weer kolonisten … uit vrije wil.

de eerste auto ooit

Carl Friedrich Benz (1844-1929) werd op 25 november 1844 in Karlsruhe geboren. Hij studeerde aan de technische school in Karlsruhe. In 1883 richtte hij in Mannheim een fabriek op voor de productie van industriële machines.

* Benz ontwikkelde verschillende tweetaktmotoren. Later ook een wagen met een watergekoelde viertaktmotor. Carl Friedrich was overal de eerste. Hij verzamelde een mooie collectie patenten.

** Met zijn driewieler, de eerste auto ooit, maakte hij in 1885 een eerste tochtje. Op 29 januari 1886 , vandaag ‘nog maar’ 137 jaar geleden, kreeg hij weer een patent meer voor zijn uitvinding.

* Zes maanden later introduceerde Benz zijn eerste voertuig met benzinemotor.

* Nog twee jaar later reed zijn echtgenote Bertha Benz met de Benz Patent Motorwagen van Mannheim naar Pforzheim, een tocht van ongeveer 100 kilometer.

Driewieler met verbrandingsmotor

* Van de driewieler met een vermogen van 0,75 pk bouwde de firma in Mannheim een kleine serie. Die driewieler werd ook in het buitenland aan de man gebracht. Het voertuig kon een (waanzinnige) snelheid van 16 kilometer per uur ontwikkelen (vergelijkbaar met een snel gehandicaptenkarretje van nu).

* Voor de driewieler ontwikkelde Carl Benz het differentieel, de riemaandrijving en de autoband. De door Benz gebouwde eerste auto bevindt zich in een (foto) Münchens museum.

* Carl Benz kreeg in 1905 ruzie met zijn aandeelhouders en vertrok uit het bedrijf. Hij richtte ‘Benz und Söhne ‘ op. En jawel, dit bedrijf werd na het vertrek van Carl Benz in 1906 effectief voortgezet door zijn zonen. Het bedrijf werd een toeleverancier van Mercedes-Benz. Carl Benz overleed op 4 april 1929 in Ladenburg. Hij werd 84.

* In de volgende jaren ontstond de autofabriek die vele modellen voortbracht en aan veel mensen werk bood.

* Mercedes Benz is nog altijd een merknaam die vertrouwen inboezemt. Zelfs in het elektrische tijdvak. Om van de F1 nog maar te zwijgen.    (bewerkte tekst van Ruud van Capelleveen)

catastrofale ramp met ruimteveer

*** De Challenger was het tweede ruimteveer dat door de Verenigde Staten in de ruimte werd gebracht. Op 4 april 1983 maakte dit veer zijn eerste ruimtevlucht tijdens de STS-6 missie.

* In totaal werd het Amerikaanse ruimteveer Challenger tienmaal gelanceerd maar … de laatste lancering op 28 januari 1986 eindigde in een echte catastrofe omdat het veer 73 seconden na zijn vertrek uit elkaar spatte.

* Bij dit tragische ongeval kwamen alle zeven astronauten om het leven waaronder de 37-jarige onderwijzeres en publiekslieveling Christa McAuliffe.

* De oorzaak van de ramp bleek achteraf niet enkel een technische oorsprong te hebben maar vooral een menselijke.Teveel personen namen verkeerde beslissingen.

* De druk om het ruimteveer toch te lanceren bleek groter dan ze uit te stellen. Het Amerikaanse Space Shuttle ruimteprogramma keek al aan tegen een grote achterstand.

De wereld keek mee

* Omdat zich voor het eerst ook een leerkracht onder de crewleden bevond, keken duizenden kinderen en andere mensen op televisie rechtstreeks naar de beelden van de lancering van het ruimteveer Challenger.

* NASA was er uiteindelijk in geslaagd om ruimtevaart opnieuw in de media te brengen en om mensen warm te maken voor techniek en wetenschap.

* De talrijk opgekomen nationale en internationale pers en familieleden van de zeven astronauten zagen van op het Kennedy Space Center uiteindelijk hoe het ruimteveer kort na de lancering uit elkaar spatte.

De ramp liet dan ook een enorm grote indruk achter op een hele generatie Amerikanen. Die sloeg over naar alle continenten. Internationale rouw als het ware.

* Veel mensen  herinneren zich vandaag nog steeds de woorden “Flight controllers here looking very carefully at the situation. Obviously a major malfunction. We have no downlink.” die werden uitgesproken door vluchtdirecteur Jay Greene vanuit het vluchtleidingscentrum.

  • (met dank aan -Vandaag in de geschiedenis-)
1 2 3 7