Categorie: GEZONDHEID

 De Spaanse griep

De geschiedenis herhaalt zich … Pakweg 100 jaar geleden was er de voorbode van wat we nu al hebben meegemaakt. En net als nu met de coronagolven, probeerden de mensen zich toen tegen het onheil te beschermen, zij het met eerder primitieve middelen. (foto’s van toen)

* De voorlopig ernstigste epidemie in de gekende geschiedenis was de Spaanse griep van 1918. Ze duurde 2 jaar, in 3 besmettingsgolven met 500 miljoen geïnfecteerde mensen, wat neerkwam op 50 miljoen doden.

* De meeste sterfgevallen vonden plaats tijdens de 2de besmettingsgolf.

* De bevolking steunde de maatregelen voor quarantaine en sociale afstand niet zo erg. De eerste versoepeling vond plaats en … de bevolking begon zich op straat  te verheugen over de goede afloop en alle beperkingen vielen weg. De gevolgen waren navenant.

* In de weken die volgden, kwam immers de 2e besmettingsgolf, dodelijker dan ooit met tientallen miljoenen doden.

* Er wordt vaak gezegd dat de geschiedenis zich herhaalt. We hebben intussen al een paar zware coronagolven meegemaakt.

“Laat dit niet gebeuren en laten we blijven leren uit wat vroeger was. Laten we gedisciplineerd zijn en niet opgeven”, werd ons voortdurend ingeprent. Met resultaat, zo blijkt. Jammer, doodjammer voor de dodelijke verliezen die vooral tijdens de eerste golf werden geleden.

* Het leven is van onschatbare waarde. De pijn van het verlies van een geliefde is en blijft niet te meten. (vrije, gratis foto’s)

Toelage voor onthaalouders

De Laakdalse onthaalouders van ’t Nestkastje krijgen een eenmalige toelage van € 300.

Schepen voor Welzijn Raf Moons: “De onthaalouders krijgen van de gemeente een reeds geïndexeerde onkostenvergoeding die, we geven het toe, niet toereikend is om de gestegen kosten te compenseren. De onthaalouders zorgen immers voor de dagelijkse opvang van baby’s en peuters. De verwarming mag niet lager en andere dagelijkse dingen als wassen en plassen, flessen opwarmen en een vers bereide warme maaltijd en/of een fruitmaaltijd jagen de onkosten verder omhoog.”

De lange weg naar stookschaamte

Er is de laatste dagen/weken veel te doen omtrent fijnstof in de atmosfeer. DS wijdde vandaag liefst 2 pagina’s aan het probleem.

Het commentaar vooraan was van Karel Verhoeven. Dries De Smet vraagt zich af of er goede redenen zijn om toch hout te blijven stoken.

De lange weg naar stookschaamte

.

Karel Verhoeven

zaterdag 17 december 2022 om 3.25 uur

 

 getty

De Russische agressie in Oekraïne duwt de energieproductie diametraal tegengestelde kanten op.

Omdat zon goedkoper wordt dan fossiel, maakt hernieuwbare energie grotere sprongen dan de meest optimistische prognoses voor mogelijk ­hielden. We switchen in Europa ook collectief naar zuiniger en beter geïsoleerd.

Tegelijk beleeft de fossiele industrie een duizelingwekkende bonanza. De investeringen pieken ­omdat verwacht wordt dat die lang zal duren, ook met ­fossiel van de ergste soort.

De wereld verstookte nooit meer steenkool dan nu, meldt het Internationaal Energieagentschap. Alle klimaatbeloftes wijken voor de vrees voor black-outs en nog hogere facturen.

Klimaatnatie Duitsland is de motor van de steenkoolrevival. Op India na, is Europa de grootste steenkoolgroeier. Dat heet realpolitik.

Die mondiale schizofrenie heeft een lokale pendant. Twintig procent van de huishoudens stookt wel eens met hout. Nu het echt koud is, doen nog veel meer dat. De lucht stinkt, in de steden en op het platteland.

Omdat de fijnstofdrempel is ­overschreden, roept de Vlaamse Milieumaatschappij de bevolking op om minstens enkele dagen niet te stoken.

Maar van collectieve stookschaamte is geen sprake, zoals we in de zomer wel sproeischaamte kenden.

Te oor­delen naar het sentiment in de buitengewoon druk beantwoordde oproep op de website van De Standaard, leeft vooral het verzet.

Het is al langer duidelijk dat kachel en open haard voorbij de grens liggen van waar politici zich mogen mee bemoeien. Nu de prijs van gas piekt, kunnen alleen ­politici met electorale doodsdrift een verbod overwegen.

Vuur in huis is duidelijk intiemer dan een auto met verbrandings­motor

Kachels vervuilen meer dan auto’s, ze stoten in Vlaanderen ruim 40 procent van het fijnstof uit. De nieuwste ­modellen blijken in realiteit vaak niet beter dan de oude.

Niet ­ingrijpen is dus geen optie. Het zou vreemd zijn om vanaf 2035, over nauwelijks twaalf jaar, de verbrandings­motor uit de lage-emissiezones van Gent en Antwerpen te weren, zoals de Vlaamse regering zonder veel rumoer aankondigde, maar de uitstoot uit schoorstenen ongemoeid te laten.

Maar de methode zal zachter moeten. Vuur in huis is duidelijk ­intiemer dan een verbrandingsmotor in een auto.

Een ­grotere ongelijkheid dreigt voor huishoudens voor wie hout de belangrijkste bron van verwarming is.

En dan doemt nog het spookbeeld op van de groene bemoeizucht van de stedelingen met het platteland.

Toch is de parallel met steenkool op haar plaats. In nood gelden weinig taboes. Maar veel tijd om daarin hardnekkig te zijn, hebben we niet meer.

dekentjes en warme kledij

De voorbije week riepen het CAW en andere hulporganisaties op om dekentjes en warme kledij in te zamelen. Met deze goederen kunnen mensen tijdens deze eerste winterprik en langer geholpen worden.

* “De ingezamelde goederen bezorgen wij aan instanties die de spullen snel bij de juiste personen kunnen brengen. Wij roepen de inwoners van Laakdal op om spullen die ze kunnen missen binnen te brengen bij Stein (Oranjestraat 18 in Klein-Vorst) of Gitte (West-Molenveld 9).”

*** Personen die moeilijk mobiel zijn of meer info wensen, kunnen contact opnemen met Stein Voet: 0494/88.54.50.

Meer info: Afdeling Laakdal | Inzameling dekentjes en warme kledij (cdenv.be)

harttransplantaties

Christiaan Barnard, hartenbreker en -hersteller

Vandaag 3 december 1967 is het vierenvijftig jaar geleden dat in Zuid-Afrika dokter Christiaan Barnard het hart van een jonge vrouw in het lichaam van een vijftiger plantte. Die had nog enkele weken te leven en wou het risico op een mislukking lopen.

* Barnard was zeker niet de enige arts die droomde om een hart te transplanteren. Ook Amerikaanse wetenschappers hadden al talrijke tests uitgevoerd op dieren. Begin 1967 hadden artsen van de universiteit van Virginia zelfs een menselijk donorhart en een transplantatiepatiënt gevonden, maar het team krabbelde uiteindelijk terug omdat de bloedgroep van donor en patiënt niet overeenkwamen. Later op het jaar werd ook een harttransplantatie in New York op het laatste moment afgeblazen.

* Barnard was echter minder voorzichtig.  In het Groote Schuur-ziekenhuis in Kaapstad had hij al een transplantatieteam samengesteld, en had met de 53-jarige Louis Washkansky een patiënt gevonden die nog maar enkele weken te leven had en het risico wilde nemen.

Ook moest hij naar eigen zeggen geen rekening houden met wettelijke beperkingen.

‘Ik had niet eens toestemming gevraagd voor die eerste transplantatie. Ik vertelde de ziekenhuisautoriteiten er pas over wanneer ze al voorbij was. Kan je je dat ergens anders ter wereld voorstellen?’, zei hij volgens journalist John Illman, die met de chirurg samenwerkte.

* Louis Washkansky, kreeg het hart van een bij een auto-ongeluk overleden jonge vrouw. De operatie werd een succes. Drieëndertig uur na de operatie sprak Washkansky voor het eerst, vier dagen later werd hij op de radio geïnterviewd vanop zijn ziekenhuisbed. De man overleed uiteindelijk achttien dagen na de operatie aan een longontsteking. Door de zware medicatie die het afstoten van het nieuwe hart moest tegengaan, kon zijn lichaam niet meer tegen andere infecties vechten.

** Barnard werd na zijn baanbrekende operatie en met zijn knappe uiterlijk de lieveling van de media. Die aandacht luidde het begin in van een leven vol “glitter and glamour”, met relaties met verschillende jonge vrouwen.

* Hij trouwde drie keer, twee keer met vrouwen die jonger waren dan zijn eigen dochter Deirdre.

* De buitenechtelijke affaires begonnen al tijdens zijn eerste huwelijk met de verpleegster Alette.

* Ook de Italiaanse filmster Gina Lollobrigida was een van zijn geliefden. Hij had daarnaast ontmoetingen met bekende vrouwen als Grace van Monaco, Sophia Loren en prinses Diana.

** FOTO Christiaan Barnard in 1968 met Sophia Loren (rechts) en haar zus Maria en moeder Romilde. © Isopix**

* Seks, het liefst binnen een relatie, was een van de vele gezondheidsadviezen die Barnard gaf in zijn boek ’50 Ways To A Healthy Heart’. ‘Regelmatig vrijen is de mooiste, gezondste en plezantste manier om de bloedcirculatie gaande en het hart gezond te houden’, zo schreef hij. Het helpt bovendien om griep te voorkomen en het doet mannen langer leven. Eenzame mensen zijn volgens hem gedoemd om jong te sterven.

* Andere adviezen voor een gezond en lang leven, naast vrijen, zijn volgens Barnard genoeg slapen, bewegen, groenten eten, je gsm negeren, een klein beetje vet eten en wijn drinken.

* Zijn visie op stress was evenwel iets onconventioneler. ‘Stress is niet de grote boosdoener. Het kan mensen motiveren en creëert zelfvertrouwen. De grootste vijand van het lichaam is voortdurend gehaast zijn.’

* De Zuid-Afrikaan toonde met de operatie in 1967 aan dat harttransplantaties een oplossing kunnen vormen voor mensen met hartfalen. In de jaren zeventig ontwikkelde de techniek zich met grote sprongen, en toen Barnard in 2001 overleed, hij werd net geen 80, werden al een honderdduizendtal transplantaties uitgevoerd. (vrije, gratis foto’s)

HEUGLIJKE GEBEURTENISSEN

Historie van 17 november

1869: opening van het Suezkanaal

  • Het Suezkanaal werd geopend.Het kanaal verbindt de Rode Zee met de Middellandse Zee. Het kanaal heeft geen sluizen omdat de verbonden zeeën hetzelfde niveau hebben. Een tocht door het kanaal duurt elf tot zestien uur. Het Suezkanaal is erg belangrijk voor de internationale handel. Voorheen moesten schepen uit de Atlantische Oceaan rond het Afrikaanse continent varen om de Indische Oceaan en verder  te bereiken. Door het Suezkanaal was dat niet meer nodig.
  • 1989: fluwelen revolutie in Tsjechoslowakije
  • In Tsjechoslowakije vond een fluwelen revolutie plaats. Een revolutie waarbij geen of bijna geen bloed vergoten wordt.
  • Het communistische regime kwam ten val in de nasleep van de val van de Berlijnse Muur. Dat deze revolutie geweldloos kon plaatsvinden, was te danken aan de Russische president Michael Gorbatsjov die absoluut geen troepen naar Praag wou sturen.

BEMOEDIGEND …

5 november…De cijfers van vandaag blijven een zware daling van COVID geven. Wij zijn nu in een situatie gekomen vergeleken met die van de eerste helft van juni dit jaar.
* Laakdal daalt verder van 76 naar 42 en is daarmee zeker zijn titel van vorige week kwijt..
* De gemeente Halen blijft op verre na de minst besmette gemeente van de 15 en dat met maar 9 nieuwe besmette personen de laatste twee weken ,
* De meeste besmetting treffen wij aan in Geel , met 104 de laatste twee weken , Geel komt wel van 173 vorige week .
Zelfs de stad Antwerpen die zo lang boven de 1000 zat , is nu zeer gedaald tot 588 .
* Het GOEDE nieuws is wat COVID betreft meer dan bemoedigend. Hopelijk blijft het nog weken deze richting uitgaan. (LH)

WINTERTIJD

In de nacht van gisteren zaterdag 29 op vandaag zondag 30 oktober draaiden we de klok om 3 uur een uur achteruit, 3 uur werd 2 uur. Het begin van de wintertijd. Daardoor wordt het ‘s morgens een beetje vroeger licht en ‘s avonds sneller donker.

* Wetenschappers beweren dat overschakelen naar het winteruur een aanpassing van zes weken vergt. Bijna tot de kerst dus wanneer de donkerste dagen van het jaar beetje bij beetje weer langer gaan worden. Overschakelen naar het zomeruur zou “maar” vier weken duren.

* Winterdip? Deze problemen hebben vooral te maken met de korte dagen en het tekort aan daglicht. De winterdip ten gevolge van die kortere dagen heeft ook alles te maken met melatonine. Melatonine wordt door het lichaam aangemaakt als er weinig of geen daglicht is. Het lichaam krijgt het sein om te gaan slapen.

* Winter , minder daglicht , veel meer melatonine. De biologische klok raakt grondig verstoord. Het weinige daglicht zorgt ook voor een tekort aan vitamine D die nodig is voor de stevigheid van onze botten. Lichttherapie (speciale lamp) zou helpen.

* En, o ja, een paar jaar geleden werd geijverd voor een standaardtijd om het (commercieel) storende verschil tussen zomer- en wintertijd voorgoed ongedaan te maken. Voorlopig nog zonder succes want de gesprekken hieromtrent zitten blijkbaar op een dood spoor.

* Er komt in de “komende jaren” geen afschaffing van de winter- en zomertijd. Dat heeft de Europese Commissie geantwoord op een vraag van Europarlementslid Hilde Vautmans (Open VLD)

WEGEBBEN wel , verdwijnen bijna nooit

Wat de geschiedenis ons leert over pandemieën    EOS wetenschappen

* Pestdokter. Credit: Gubbubu, Wikipedia Commons

* Langs de zijderoute werden in de middeleeuwen fabelachtige schatten vanuit het Verre Oosten naar Europa gebracht: zijde, maar ook satijn, robijnen, parels, porselein, buskruit, papier, perziken en ­sinaasappels. In 1346 moeten bij de vracht helaas ook een paar pestbacteriën hebben gezeten. Ze zouden een epidemie in gang zetten die in de jaren erna een op de drie Europeanen het leven zou kosten. (De Standaard 28-10-22)

Wanneer zal deze pandemie eindigen? Want de pest is nog lang niet uitgeroeid. In plaats van vooruit te kijken en aanwijzingen te zoeken, kunnen we ook terugkijken in de geschiedenis. Wat maakte een einde aan eerdere uitbraken, en wat niet?

* Aan het begin van de pandemie hoopten velen dat het coronavirus gewoon geleidelijk aan zou verdwijnen. Volgens sommigen zou dat gebeuren in de warme zomermaanden. Anderen rekenden erop dat zodra genoeg mensen besmet waren geraakt groepsimmuniteit ons van een verdere verspreiding zou behoeden. Geen van beide is gebeurd.

* Het is intussen aangetoond dat we de pandemie het best kunnen bedwingen met een combinatie van maatregelen ten voordele van de volksgezondheid: van massaal testen en contactopsporing tot sociale-afstandsregels en het dragen van mondmaskers.

* Maar aangezien het virus zich over bijna de hele wereld heeft verspreid, kunnen dergelijke maatregelen alleen geen einde maken aan de pandemie. Alle ogen zijn nu gericht op vaccinontwikkeling, die met een ongekende snelheid wordt nagestreefd.

* Toch zal covid-19 volgens experten misschien nooit verdwijnen, zelfs niet met een succesvol vaccin en een effectieve behandeling. Het coronavirus zal waarschijnlijk endemisch worden en kleinere uitbraken blijven veroorzaken, net zoals de griep. Daarmee zou het geen uitzondering vormen in de geschiedenis van pandemieën.

** Het is bijna onmogelijk om ziekteverwekkers volledig uit te roeien. De eerste en nog steeds enige menselijke ziekte waarbij dat is gelukt, is pokken, na massale vaccinatiecampagnes onder leiding van de Wereldgezondheidsorganisatie in de jaren 1960 en 1970.

* Zulke succesverhalen zijn uitzonderlijk, want het is eerder de regel dat ziektes blijven bestaan.

* Malaria is bijna zo oud als de mensheid zelf, en de ziekte eist nog steeds een hoge tol: in 2018 waren er wereldwijd ongeveer 228 miljoen personen besmet en stierven 405.000 patiënten.

* Hoewel sinds 1955 vrij succesvolle pogingen werden ondernomen om de ziekte uit te roeien, is ze vandaag nog steeds endemisch in heel wat ontwikkelingslanden. Ook ziektes als tuberculose, lepra en mazelen gaan al duizenden jaren mee.

* Voeg bij die mix jongere ziekteverwekkers (zoals hiv en ebola), samen met de griep- en coronavirussen (waaronder SARS, MERS en SARS-CoV-2), en het algehele epidemiologische plaatje wordt duidelijk.

* Uit onderzoek naar de wereldwijde ziektelast blijkt dat het jaarlijkse sterftecijfer als gevolg van infectieziektes (waarvan de meeste in ontwikkelingslanden voorkomen) bijna een derde van alle sterfgevallen bedraagt.

* Zelfs infectieziektes waarvoor nu doeltreffende vaccins en behandelingen bestaan, blijven levens eisen. Geen ziekte die dat beter illustreert dan de pest. Het is de dodelijkste infectieziekte in de geschiedenis van de mens. Zelfs tot op de dag van vandaag wekt de naam horror op.

* De pest wordt veroorzaakt door de bacterie Yersinia pestis. De voorbije vijfduizend jaar kostte ze, in talloze lokale uitbraken en minstens drie gedocumenteerde pandemieën, aan honderden miljoenen mensen het leven.

* Hoewel de meest beruchte pestpandemie , de Zwarte Dood van midden de 14de eeuw dateert, keerde de pest daarna minstens elk decennium terug. Minstens zes eeuwen lang werden verzwakte samenlevingen telkens opnieuw getroffen.

* Na verloop van maanden of jaren ging ze geleidelijk aan wel terug liggen. Dat kwam o.m. door veranderingen in temperatuur en luchtvochtigheid, en door het aantal beschikbare gastheren, vectoren en vatbare personen.

* Sommige samenlevingen kwamen de Zwarte Dood snel te boven, andere deden dat nooit. Het middeleeuwse Egypte herstelde nooit van de blijvende schade, met als gevolg het geleidelijke verval van de mammelukken en de verovering door de Ottomanen in minder dan twee eeuwen.

* Diezelfde destructieve pestbacterie is zelfs vandaag nog onder ons. Ze herinnert ons eraan hoe hardnekkig en veerkrachtig ziekteverwekkers zijn.

* Covid-19 zal hopelijk niet millennia lang aanhouden. Maar totdat er een succesvol vaccin is, en waarschijnlijk zelfs daarna, is niemand veilig.

* De politiek is dan cruciaal. Wanneer vaccinatieprogramma’s slabakken, kunnen infecties terug oprukken. Kijk maar naar mazelen en polio, die de kop weer opsteken zodra minder wordt gevaccineerd.

* We kunnen enkel hopen dat we het coronavirus onder controle krijgen en uiteindelijk kunnen uitroeien. Al leert de geschiedenis van pandemieën ons dat we het tegendeel moeten verwachten. Jammer, maar helaas.

*** Infectieziektes kunnen wegebben, maar echt verdwijnen doen ze bijna nooit.    (‘De pest van de Filistijnen in Ashdod’ door Pieter van Halen, 1661)

**  Dit artikel verscheen deels op The Conversation.    Vertaling: Luca Desmet

1 2 3 … 6