De lange weg naar stookschaamte
Er is de laatste dagen/weken veel te doen omtrent fijnstof in de atmosfeer. DS wijdde vandaag liefst 2 pagina’s aan het probleem.
Het commentaar vooraan was van Karel Verhoeven. Dries De Smet vraagt zich af of er goede redenen zijn om toch hout te blijven stoken.
De lange weg naar stookschaamte
.
De Russische agressie in Oekraïne duwt de energieproductie diametraal tegengestelde kanten op.
Omdat zon goedkoper wordt dan fossiel, maakt hernieuwbare energie grotere sprongen dan de meest optimistische prognoses voor mogelijk hielden. We switchen in Europa ook collectief naar zuiniger en beter geïsoleerd.
Tegelijk beleeft de fossiele industrie een duizelingwekkende bonanza. De investeringen pieken omdat verwacht wordt dat die lang zal duren, ook met fossiel van de ergste soort.
De wereld verstookte nooit meer steenkool dan nu, meldt het Internationaal Energieagentschap. Alle klimaatbeloftes wijken voor de vrees voor black-outs en nog hogere facturen.
Klimaatnatie Duitsland is de motor van de steenkoolrevival. Op India na, is Europa de grootste steenkoolgroeier. Dat heet realpolitik.
Die mondiale schizofrenie heeft een lokale pendant. Twintig procent van de huishoudens stookt wel eens met hout. Nu het echt koud is, doen nog veel meer dat. De lucht stinkt, in de steden en op het platteland.
Omdat de fijnstofdrempel is overschreden, roept de Vlaamse Milieumaatschappij de bevolking op om minstens enkele dagen niet te stoken.
Maar van collectieve stookschaamte is geen sprake, zoals we in de zomer wel sproeischaamte kenden.
Te oordelen naar het sentiment in de buitengewoon druk beantwoordde oproep op de website van De Standaard, leeft vooral het verzet.
Het is al langer duidelijk dat kachel en open haard voorbij de grens liggen van waar politici zich mogen mee bemoeien. Nu de prijs van gas piekt, kunnen alleen politici met electorale doodsdrift een verbod overwegen.
Vuur in huis is duidelijk intiemer dan een auto met verbrandingsmotor
Kachels vervuilen meer dan auto’s, ze stoten in Vlaanderen ruim 40 procent van het fijnstof uit. De nieuwste modellen blijken in realiteit vaak niet beter dan de oude.
Niet ingrijpen is dus geen optie. Het zou vreemd zijn om vanaf 2035, over nauwelijks twaalf jaar, de verbrandingsmotor uit de lage-emissiezones van Gent en Antwerpen te weren, zoals de Vlaamse regering zonder veel rumoer aankondigde, maar de uitstoot uit schoorstenen ongemoeid te laten.
Maar de methode zal zachter moeten. Vuur in huis is duidelijk intiemer dan een verbrandingsmotor in een auto.
Een grotere ongelijkheid dreigt voor huishoudens voor wie hout de belangrijkste bron van verwarming is.
En dan doemt nog het spookbeeld op van de groene bemoeizucht van de stedelingen met het platteland.
Toch is de parallel met steenkool op haar plaats. In nood gelden weinig taboes. Maar veel tijd om daarin hardnekkig te zijn, hebben we niet meer.