De eerste bemande ballonvaart (1783)

Twee Fransen, Jean-François Pilâtre de Rozier en François Laurent d’Arlandes, maken op 21 november 1783 de eerste vrije, bemande vaart met een heteluchtballon. Een reis met een luchtballon is in die periode nog een uiterst spannende onderneming.

* De heteluchtballon werd uitgevonden door de gebroeders Montgolfier. Op 5 juni 1783 laten ze voor het eerst in het openbaar een ballon opstijgen. Een onbemande ballon weliswaar, want in die tijd vreest met nog dat het voor een mens uiterst riskant is om zich in het luchtruim te begeven.

* De ballon stijgt tijdens de eerste demonstratie tot een hoogte van 800 meter. Het nieuws verspreidt zich razendsnel. Voor zover bekend, is het de eerste keer dat de mens zich met een hulpmiddel van de aardbodem wist te verwijderen.

* De gebroeders Montgolfier worden door de Academie van Wetenschappen in Parijs uitgenodigd om hun uitvinding te presenteren. De broers geven op 19 september 1783 een demonstratie bij het paleis in Versailles. De Montgolfiers hebben niet te klagen over belangstelling.

* Onder de toeschouwers bevinden zich, behalve veel wetenschappers, ook Lodewijk XVI en Marie-Antoinette. Zelf blijven Joseph en Jacques Montgolfier tijdens de demonstratie aan de grond. Als passagiers gaan daarom een schaap, een haan en een eend mee omhoog.

* De ballon stijgt tot een hoogte van vijfhonderd meter en landt drie kilometer van de plek van lancering. De passagiers mankeren niks. Alleen de haan is lichtgewond, vermoedelijk door een trap van het schaap.

Jean-François Pilâtre de Rozier

* Na deze succesvolle demonstratie is het tijd voor bemande vluchten. Omdat die nog niet helemaal zonder gevaar zijn, bepaalt koning Lodewijk XVI dat tijdens de eerste proefvluchten alleen misdadigers als passagier mee mogen vliegen.

* De geschiedkundige van de koning, Jean-François Pilâtre de Rozier, wil zelf onderdeel van de geschiedenis worden. Hij vraagt de koning of hij als passagier mee mag.

* Tijdens deze eerste bemande vluchten is de ballon nog met een lange koord aan de grond verbonden. Het vuur bevindt zich al wel onderaan de ballon, zodat de bemanning er de controle over heeft.

* De eerste vrije, onbemande vlucht met een heteluchtballon vindt plaats op 21 november 1783. Aan boord van de ballon bevindt zich naast Jean-François Pilâtre de Rozier ook markies François Laurent d’Arlandes.

* De ballon stijgt in het begin van de middag op vanaf het kasteel van de markies, vlakbij het Bois de Boulogne. De heteluchtballon stijgt tot een hoogte van negenhonderd meter en legt in ongeveer 25 minuten tijd bijna negen kilometer af.

* De landing verloopt niet helemaal vlekkeloos maar uiteindelijk zetten de beide mannen ongedeerd weer voet op aarde.

* Ruim een jaar later zal Jean-François Pilâtre de Rozier evenwel het eerste slachtoffer van een dodelijk ongeval met een heteluchtballon worden.

(vrij bewerkt uit Historiek)