Keizer koning Karel V

*** Karel (met de typische Habsburgkin) werd op 24 februari 1500 geboren in het Prinsenhof in Gent. Karel was de oudste zoon van Filips de Schone en Johanna van Castilië, beter bekend als Johanna de Waanzinnige.

* Karel werd in Mechelen opgeleid aan het hof van Margaretha van Oostenrijk, zijn tante die zijn erfenis als regentes behartigde. In 1515 werd Karel meerderjarig verklaard en werd hij koning van Spanje. (* in Veerle werd toen de toren van de kerk ingehuldigd)

* Keizer Maximiliaan I, de grootvader van Karel die met de jong overleden Maria van Bourgondië was gehuwd, had zijn kleinzoon al voor zijn dood naar voren geschoven als opvolger in het Heilige Roomse Rijk. Maximiliaan betaalde hoge bedragen aan enkele Duitse  keurvorsten om ze gunstig te stemmen.

* Maximiliaan overleed op 12 januari 1519. Karel trok met een leger naar Frankfurt, waar de nieuwe Duitse koning gekozen zou worden. Karel werd op 28 juni 1519 in Frankfurt gekozen als opvolger van Maximiliaan.

* De kroning tot koning vond op 23 oktober 1520 plaats in de Dom van Aken. En op 24 februari 1530 werd in de Sint-Petroniusbasiliek in Bologna Karel tot keizer van Heilige Roomse Rijk gekroond door paus Clemens VII.

** Karel werd de laatste keizer van het Heilige Roomse Rijk die door een paus gekroond werd.

* Karel V was een vrome katholiek die het protestantisme als een bedreiging voor de wereldlijke orde zag. Ketterij was staatsgevaarlijk en werd vanaf 1522 in de Nederlanden met alle middelen bestreden.

  • Maarten Luther

* In Duitsland had Karel V minder macht en minder mogelijkheden om zijn beleid door te drukken. Maarten Luther kreeg een vrijgeleide om in april 1521 te verschijnen op de Rijksdag van Worms. Luther verklaarde daar dat hij zijn stellingen niet wilde herzien.

* Luther werd op 26 mei 1521 met het Edict van Worms in de Rijksban gedaan. Keurvorst Frederik III van Saksen verleende hem evenwel ‘onderdak ‘op ‘de Wartburg’ in Eisenach.

* Karel probeerde negen jaar later tijdens de Rijksdag van Augsburg van 1530 nogmaals de christelijke eenheid in de Duitse gebieden te redden, maar zijn voorstel werd door de vergadering verworpen. Karel zou nog twintig jaar blijven strijden tegen de reformatie in Duitsland. Tevergeefs echter. Zijn gezag was daar definitief over and out.

* Keizer Karel V voltooide wel de Nederlandse eenheid in 1549 met de Pragmatische Sanctie. Hierin bepaalde hij dat de Zeventien Provinciën als één en ondeelbaar geheel overgeërfd zouden worden.

* Door de religieuze strijd van Karel in Duitsland zou zijn zoon Filips hem niet opvolgen als keizer van het Heilige Roomse Rijk.

* Op de rijksdag van Augsburg van 1555 sloten de Duitse vorsten de Godsdienstvrede van Augsburg. Hierin werd vastgesteld dat de Duitse vorsten voortaan vrij waren om de religie van hun keuze op te leggen aan hun onderdanen.

* Karel zag de Godsdienstvrede van Augsburg terecht als een persoonlijke nederlaag. Hij besloot af te treden ten gunste van zijn zoon.

* Karel nam op 25 oktober 1555 afscheid in Brussel. Zoon Filips volgde hem op als heer van de Nederlanden en koning van Spanje.

  • Laatste jaren

* Karel V vertrok uit Brussel. In Spanje vestigde hij zich in Jarandilla de la Vera. Hij liet een villa bouwen naast het klooster Cuacos de Yuste aan de voet van de Sierra de Gredos in Extremadura. Daar bracht hij zijn laatste jaren door.

* Karel V overleed op 21 september 1558. Twee dagen later werd zijn stoffelijk overschot bijgezet in een crypte onder het altaar van de kloosterkerk in Yuste.

** Acht jaar later, in 1566, brak in de Nederlanden de Beeldenstorm uit.

* De stoffelijke resten van keizer-koning Karel werden in 1573 door zoon Filips overgebracht naar het abdijcomplex Escorial bij de stad San Lorenzo de El Escorial, ongeveer 45 km ten noordwesten van Madrid. Karel ligt er omringd door zijn nazaten. (mmv Historiek)