Dwaze diplomatie leidde tot oorlog

In de zomer van 1914 leidde een kettingreactie van onhandige diplomatie, wantrouwen en angst tot een wereldoorlog die vermeden had kunnen worden. Het politieke opbod ontketende een bloedbad en ook het neutrale België werd deze keer niet gespaard.

* De roerige Balkan was ver van ons bed en niemand maakte zich zorgen toen de Oostenrijkse aartshertog Franz-Ferdinand von Habsburg en zijn vrouw Sophie op 28 juni 1914 een bezoek brachten aan Sarajevo, hoofdstad van het door Oostenrijk-Hongarije geannexeerde Bosnië. In een vorige aflevering vertelden we over de moord op de aartshertog en zijn vrouw.

* De afkeuring van de moord op Franz Ferdinand was algemeen in Europa. Ook Londen, Parijs en Sint-Petersburg veroordeelden ze. Servië, met zijn gewelddadige interne en externe politiek, was niet erg populair in Europa. Ook Rusland, dat in 1882 een tsaar had verloren door een anarchistische aanslag, keurde de moord af.

* Drie opgepakte moordenaars erkenden vrij snel dat ze wapens hadden gekregen vanuit Servië. Dat verstevigde de “haviken” in Wenen die nu overwogen Servië met een aanval mores te leren, liefst met rugdekking vanuit Duitsland en met steun van Bulgarije en de Turken die beiden nog een ei te pellen hadden met Servië.

* De druk op Oostenrijk-Hongarije nam toe en op 28 juli 1914 , precies 1 maand na de moord op de aartshertog, verklaarde het de oorlog aan Servië. Maar behalve het beschieten van de Servische hoofdstad Belgrado, gebeurde er niet veel.

* Er was nu een Oostenrijks-Servisch conflict, nog geen wereldoorlog, maar het wantrouwen zou die snel veroorzaken. Op 30 juli kondigden Oostenrijk-Hongarije en Rusland een algemene mobilisatie af.

* Dat versterkte dan weer de Duitse vrees dat het land erg kwetsbaar zou worden voor chantage of een aanval. Berlijn stelde de Russen een ultimatum van 12 uur om hun mobilisatie ongedaan te maken. Frankrijk kreeg de waarschuwing niet te mobiliseren, maar deed dat toch.

* Op 1 augustus verklaarde Duitsland de oorlog aan Rusland, maar gevochten werd er nog niet.

* De Britten hielden de boot af, troffen wat voorbereidingen, maar leken niet geneigd om Rusland en Frankrijk bij te staan.

* Nog was alle hoop niet verloren, want echte gevechten bleven uit en in Parijs werd geaarzeld.

* De Franse socialist en pacifist Jean Jaurès  die ook elders in Europa veel gezag had, dreigde met stakingen tegen de oorlog, niet enkel door Franse arbeiders, maar ook bij de Duitse. Die stakingen moesten de industrie en de oorlogsvoorbereidingen lamleggen.

* Op de avond van 31 juli werd Jaurès in café “Le croissant” in Montmartre echter doodgeschoten door een terrorist uit het ultranationalistische kamp dat in Frankrijk aandrong op oorlog om het verloren Elzas-Lotharingen te heroveren. Met Jaurès stierf ook de stakingsbeweging.

* De Duitse legertop vreesde intussen dat er kostbare tijd verloren zou gaan en op op 1 augustus werd Luxemburg bezet.

*** Op 2 augustus kreeg België een ultimatum om Duitse troepen op het grondgebied toe te laten.

Dat werd verworpen en om 7.30 uur op 4 augustus vielen Duitse troepen België binnen en verklaarde Duitsland de oorlog aan Frankrijk. Het spel zat nu helemaal op de wagen.

WO I was een feit !

(gelezen/bewerkt uit Historiek/Wikipedia)