JAN PALACH STEEKT ZICHzelf IN BRAND

16 januari 1969 stak de student Jan Palach zichzelf in brand op het Wenceslausplein in Praag uit protest tegen de teruggedraaide hervormingen van de Praagse Lente. Hij overleed drie dagen later aan zijn verwondingen.

* Met de Praagse Lente (Pražské jaro) geeft men de periode aan in de Tsjecho-Slowaakse geschiedenis van januari 1968  tot 20 augustus 1968, toen Alexander Dubcek het communistische een meer gematigde koers uitstuurde.

* Aan deze periode werd abrupt een einde gemaakt door de andere vijf leden van het Warschaupact onder leiding van de Russen met de inval op 20 augustus 1968.

* Bijna alle hervormingen werden teruggedraaid. De onrust en ontevredenheid groeiden weer in het land, tegelijk met de opstanden. Dit kwam tot een hoogtepunt toen op 16 januari 1969 de student Jan Palach zichzelf in brand stak en drie dagen later overleed.

* Op 17 april 1969 verving de Sovjet-Unie Dubček door Husak. In het najaar verwijderde rode rakker Husak iedereen die ervan verdacht werd niet loyaal te zijn aan de Sovjet-Unie. Uit protest zeiden 350.000 leden van de partij hun lidmaatschap op.

* Husák keerde terug naar het repressieve beleid van voor 1968, en toonde zich zo een volgeling van het beleid in de Sovjet-Unie.

* Het wachten was op  Gorbatsjov en het einde van de Sovjet Unie..

* Al snel na zijn aantreden in maart 1985 sprak Gorbatsjov over de noodzaak van hervormingen in de Sovjet-Unie.

‘Gorby’, de sympathieke knul met de wijnvlek op het hoofd, probeerde de glasnost (openheid) samen met perestroika (staatkundige en economische hervormingen) in te voeren om de planeconomie van de Sovjet-Unie  weer op de rails te krijgen.

* Het systeem mislukte en Gorbatsjov doekte het communistische systeem wijselijk op. Europa herademde. Alleen China volgde niet en blijft daarmee de enige rode staat in de wereld.

* Op 1 maart 2006  bood de Russische president Poetin zijn excuses aan voor de invasie van 1968 tijdens een bezoek aan Praag. Hij zei de morele verantwoordelijkheid voor de inval te aanvaarden en deze te veroordelen. (vrije, gratis foto’s)

ALGEMENE DALING V/D BESMETTINGEN

16 februari in het derde coronajaar De daling van de besmettingen gaat verder. De vorige cijfers zijn nu vier dagen geleden en dan valt de daling nog meer op. Alleen de stad Turnhout heeft er nog maar dan 1000 nieuwe de laatste twee weken maar daalt toch fel mee. De andere grote gemeenten zijn nu allemaal gedaald tot onder de 1000.
.
Hier volgen ze alle 15 — Laakdal daalt van 535 naar 391   Meerhout van 415 naar 297   Herselt van 557 naar 440 , en is nu weer de ergst besmette van de 15,   Hulshout gaat van 360 naar 295   Westerlo van 927 naar 725   Herentals gaat van 907 naar 711   Geel gaat van 1,4K naar 970   Mol van 1,3K naar 945   Turnhout van 1,7 naar 1,2 K   Diest daalt van 899 naar 673   Aarschot van 1K naar 816   Scherpenheuvel-Zichem van 914 naar 691   Halen van 361 naar 307   Tessenderlo van 641 naar 450. En Ham van 409 naar 283
.
Tenzij er iets spectaculairs wordt vastgesteld, gaan wij zaterdag opnieuw tellen . Een korte mededeling tussendoor kan ook wel.

HET GRAF VAN TOETANCHAMON

                  . Howard Carter opent het graf van farao Toetanchamon (1923)
Replica van de grafkamer van Toetanchamon – Foto: A.-M. v. Sarosdy

Op 16 februari 1923 opent de Britse egyptoloog en archeoloog Howard Carter het graf van Toetanchamon.

Howard Carter bij de tombe van Toetanchamon
Howard Carter bij de tombe van Toetanchamon

.

.

* De egyptoloog – die financieel gesteund wordt door Lord Carnarvon (1866-1923) – heeft in het Dal der Koningen al tien jaar gezocht naar het graf van de jonge farao Toetanchamon.

* Op 4 november 1922 vindt hij de eerste sporen van dit graf onder het puin van het graf van Ramses VI. Drie dagen later vindt de egyptoloog ook de toegang tot het graf.

* Pas op 16 februari 1923 , vandaag 99 jaar geleden, wordt het graf uiteindelijk geopend.

* Gelukkig is het graf van Toetanchamon nog niet bezocht door grafschenders. In de vier grafkamers worden maar liefst vijfduizend objecten gevonden, waarvan er veel voorzien zijn van een goudlaag.

* De talloze artefacten, cultusvoorwerpen, juwelen, muziekinstrumenten, meubilair en machtssymbolen zijn objecten die de overleden farao moesten vergezellen op zijn tocht naar het dodenrijk. Het beroemdste object dat in het graf gevonden wordt, is het dodenmasker van Toetanchamon (foto L).

* Howard Carter doet er ongeveer tien jaar over om de graftombe leeg te halen. Ieder voorwerp wordt geïnventariseerd en onder verschillende hoeken gefotografeerd.

* Die foto’s worden bewaard in het ‘Griffith Institute’ in Oxford. De ongeveer vijfduizend originele artefacten en andere voorwerpen zijn grotendeels te bezichtigen in het Egyptisch museum in Caïro. (vrije gratis foto’s – diverse media)

Lees ook: Toetanchamon en Nefertiti

Aanslag op Franklin Roosevelt

Op 15 februari 1933 wordt er een aanslag gepleegd op de Amerikaanse president Franklin Delano Roosevelt. De president ontsnapt ternauwernood. Kort daarvoor is Roosevelt gekozen tot president. Op het moment van de aanslag is hij echter nog niet beëdigd.

° Op 15 februari van 1933 geeft Roosevelt in Miami vanuit een open auto een toespraak. Ook de Italiaanse immigrant Giuseppe Zangara is van de partij. Maar … de man heeft een pistool bij zich en vuurt richting de president.

° De nieuwe president raakt niet gewond. Wel de burgemeester van Chicago, Anton Cermak, die zich vlakbij de president bevindt. Hij wordt dodelijk getroffen. Verschillende omstaanders raken gewond.

° Zangara (foto) wordt meteen opgepakt en bekent schuld. Zangara wordt veroordeeld tot de elektrische stoel. Op 20 maart 1933 wordt het vonnis voltrokken in Florida State Prison.

° Over het motief van de aanslagpleger bestaat onduidelijkheid. Volgens sommige berichten werd hij ingehuurd door de georganiseerde misdaad in Chicago. Maar dat werd nooit bevestigd.

***  foto hieronder Mount Rushmore National Memorial / South Dakota

de Amerikaanse presidenten vlnr Washington – Jefferson – Roosevelt – Lincoln

* Acht jaar later , op 6 januari 1941 hield Franklin Delano Roosevelt in het Amerikaanse Congres een beroemde State of the Union-speech, de Four Freedoms-speech. Hierin sprak hij de hoop uit op een toekomstige wereld die gebaseerd moest zijn op vier essentiële menselijke vrijheden. Ten eerste: freedom of speech and expression (vrijheid van meningsuiting en expressie). De tweede was freedom of worship (vrijheid van godsdienst), de derde freedom from want (vrijheid van tekorten) en de laatste freedom from fear (vrijheid van angst).

° Roosevelt vulde deze vrijheden in als het recht op vrijheid om te zeggen wat je wilt, vrijheid van religie, het recht op economische basislevensbehoeften die de gezondheid van het volk garandeerden en ten slotte het recht om onbedreigd en zonder angst voor oorlog, te kunnen leven. Dit laatste moest bereikt worden door wereldwijd het wapenarsenaal in te krimpen.

*** Lees zeker ook verder in “Historiek” : Franklin Delano Roosevelt (1882-1945) – 32e president van de Verenigde Staten

DE KEVER VAN PORSCHE

In 1934 kreeg Ferdinand Porsche van Adolf Hitler de opdracht om een auto te ontwerpen die groot genoeg was om ‘twee volwassenen en een kind’ of ‘drie soldaten met een mitrailleur’ te vervoeren.

* De auto moest een topsnelheid kunnen halen van minstens 100km/u en weinig onderhoud vragen. Na twee jaar tekenen en sleutelen had Porsche drie werkende prototypes klaar.

* Hitler was zo erg onder de indruk dat hij zijn plannen aan het Duitse volk presenteerde. De Führer zou iedere Duitser een Kraft durch Freude Wagen geven.

* In 1940 waren de fabrieken klaar om de auto’s van Ferdinand Porsche in massaproductie te vervaardigen. Maar Hitler had nog andere plannen.

* De oorlog brak uit en binnen de kortste keren stond Europa voor de tweede keer in amper twintig jaar weer helemaal op zijn kop. De Porsches werden opzijgezet ten koste van een enorme hoeveelheid legermateriaal.

* In tegenstelling tot Hitler overleefde Kracht durch Freude wel de oorlog. En dit keer werd het ontwerp van Porsche wel in massaproductie aangemaakt. De naam van de auto werd veranderd in Volkswagen Kever en werd een van de populairste auto’s ter wereld.

MAAR HOLA

*** Jan Willekens uit Veerle-Heide, een zeer aandachtige lezer van GvL, wou even reageren op dit artikel:
Jan: “Wat velen niet weten is dat de patenten van de kever auto niet van F. Porsche zijn maar van Josef Ganz.
Ganz was een Hongaars ( Duits-Joodse roots ) ingenieur – autobouwer. Hij lanceerde voor zijn ontworpen auto de naam ” kever “.
In 1933 werd hij gearresteerd door de Gestapo ( nazi’s ) en al zijn patenten werden afgenomen.
Ferdinand Porsche ging in opdracht van Hitler met zijn uitvinding lopen.
Volkswagen heeft dit nooit echt kunnen toegeven en over Ganz werd niet graag gesproken.
Toch heeft hij op latere leeftijd een soort pensioenvergoeding gekregen van VW als compensatie.”

Giuseppe Zangara schiet op Roosevelt

Giuseppe Zangara pleegt een aanslag op Franklin Delano Roosevelt (1933)

 

Mugshot van Giuseppe Zangara

* Op 15 februari 1933 wordt er een aanslag gepleegd op de Amerikaanse president Franklin Delano Roosevelt. De president ontsnapt ternauwernood. Kort voordat de aanslag wordt gepleegd is Roosevelt gekozen tot president. Op het moment van de aanslag is hij echter nog niet geïnaugureerd.

* Op de 15de februari 1933 geeft Roosevelt in Miami vanuit een open auto een toespraak. Die toespraak wordt ook bijgewoond door de Italiaanse immigrant Giuseppe Zangara. De man heeft een pistool bij zich en vuurt richting de president. Roosevelt raakt hierbij niet gewond.

* De burgemeester van Chicago, Anton Cermak, die zich vlakbij de president bevindt wordt wel dodelijk getroffen. Ook verschillende omstanders raken gewond.

* Zangara wordt opgepakt en bekent schuld. Zangara wordt veroordeeld tot de elektrische stoel. Op 20 maart 1933 wordt het vonnis voltrokken in Florida State Prison.

* Over het motief van de aanslagpleger bestaat onduidelijkheid. Volgens sommige berichten werd hij ingehuurd door de georganiseerde misdaad in Chicago.

Lees ook: Franklin Delano Roosevelt (1882-1945) – 32e president van de Verenigde Staten

– andermaal met dank aan Historiek

VANDAAG VALENTIJNSDAG …

14 februari is het Valentijnsdag, de dag waarop geliefden elkaar extra aandacht geven met cadeautjes, bloemen of kaarten. Die dag wordt ook aangegrepen om iemand te laten weten dat je haar of hem erg leuk vindt.

* Pas vanaf de 14e eeuw (1.301/ 1.400) werd het een feestdag waarop liefde en romantiek werden gevierd.

* Sint Valentijn stond bekend om zijn betrokkenheid bij de armen, ouderen en kwetsbaren in de maatschappij. Hij zocht hen geregeld op en nam steeds een bloemetje mee. Naar verluidt was de bisschop een toegewijd verzorger van de bloementuin in het klooster waar hij resideerde.

* Rond 270 na Christus stierf Sint Valentinus de marteldood in Rome. Over het jaartal bestaat enige twijfel, maar over de sterfdag is iedereen het eens: 14 februari, de latere Valentijnsdag.

* Zijn graf werd druk bezocht, vooral door verloofden die zijn zegen over hun toekomstig huwelijk wilden afsmeken. St.-Valentinus wordt vaak afgebeeld met het zwaard waarmee hij onthoofd is.

*** Het Valentijnsfeest van de romantische liefde, zoals dat tegenwoordig gevierd wordt, dankt zijn ontstaan aan Geoffrey Chaucer, die in zijn gedicht Parliament of Fowls (1380-1382) deze versregels schreef:

**  For this was on seynt Volantynys day Whan euery bryd comyth there to chese his make ‘Want dit was op Sint-Valentijnsdag Als elke vogel daar zijn maatje komt kiezen’

* Waarom Chaucer en andere middeleeuwse hoofse romantische dichters besloten om St Valentijn te verbinden met vogels en geliefden die hun partners kiezen, is een even groot mysterie als de identiteit van de oorspronkelijke Valentinus.

* Bij Wikipedia vonden we nog de volgende …Legende

Volgens een legende kwam een jong paar bij bisschop Valentijn met het verzoek hen te trouwen. De man was een heidense soldaat, de vrouw een christen. Valentijn vond de liefde zwaarder wegen dan de wetten van de keizer, en huwde het stel. Al gauw kwamen meer paren met hetzelfde verzoek.

Hij werd aangegeven en gearresteerd. Toen hij voor de keizer moest verschijnen, probeerde hij die te bekeren. Claudius voelde zich beledigd en liet Valentijn martelen en onthoofden. Dat gebeurde op 14 februari, maar welk jaar het was, is onduidelijk. Voordat het vonnis werd uitgevoerd, zag Valentijn nog kans het dochtertje van de gevangenisbewaarder een briefje toe te stoppen; Van je Valentijn, stond erop.

Volgens een ander verhaal kwam een cipier (of de stadhouder van Rome) bij de toen al in de gevangenis zittende Valentijn met het verzoek zijn blinde dochter te genezen. Valentijn zorgde voor een geneesmiddel, maar dat werkte niet.

Op de dag van zijn onthoofding probeerde de vader van het meisje nog wanhopig het vonnis tegen te houden, maar tevergeefs.

Na Valentijns terechtstelling ontving het meisje een klein briefje van Valentijn, waaruit een gele bloem viel (als mensen hem om raad vroegen gaf hij hen een bloem, vandaar de bloemengroet op Valentijnsdag). Op het briefje stond ‘Van Valentinus’ en direct kon ze weer zien. Volgens de legende werd de vader daarna bekeerd tot het christendom.

 

 * In Historiek lezen we voor 14 februari …

  • 1454 (17 feb -zegt Bart Van Loo) In Rijsel vindt het Banket van de Fazant plaats, waarop Bourgondiër Filips de Goede tot de kruistocht tegen de Turken oproept.
  • 1977 – Invoering van ’s werelds eerste telefoonkaart in Brussel.
  • 1989 – Ayatollah Khomeini vaardigt zijn fatwa uit tegen de schrijver Salman Rushdie wegens diens boek ‘De Duivelsverzen’.

Skrei, de Noorse liefdesvis

Morgen maandag 14 februari is het Valentijndag. Nog even herhalen wat we enige dagen geleden al over de Valentijnmanie vertelden…

Tijdens het paren zwemmen de vrouwtjes en de mannetjes buik tegen buik. Skrei wordt wel eens de liefdesvis genoemd. Omdat hij rond Valentijn (14 feb) wordt aangeboden is die naam gedroomd voor elke handelaar die een graantje van de Valentijnmanie wil meepikken. Valentijn valt dit jaar op een maandag. Wie er een historisch feestje wil van maken, deed er best aan de skrei al flink vooraf te bestellen bij zijn vishandelaar. Zeeverse skrei is immers maar een paar weken te koop.

* Elk jaar verlaten honderdduizenden jonge kabeljauwen hun verblijfplaats in het noordoosten van de Barentszee aan de poolcirkel. Hun bestemming zijn de warme wateren in het noordelijke deel van de Noorse kust, van Finnmark tot Stad, maar vooral rond de Lofoten, een eilandengroep voor de kust van Noord-Noorwegen.

* Warm is relatief. De watertemperatuur is door de Golfstroom aan de Noorse kust maar 4 tot 5 graden hoger, maar dat is comfortabel genoeg om er te gaan paaien: paren en kuit schieten.

* Vruchtbaar is de skrei alleszins. Een volwassen vrouwtje kan tot drie miljoen eitjes dragen. Als ze bevrucht zijn, schiet ze deze in het water. De eitjes stromen dan met de Golfstroom langs de kust terug naar het noorden. De larfjes die uit de eitjes komen, vreten zich vol met plankton, ontwikkelen zich in drie tot vier weken tot een visje en zwemmen verder naar de Barentszee.

* Na vijf tot zeven jaar zijn ze volwassen en keren ze elk jaar tussen januari en april terug naar de paaiplaatsen, waar ze het leven hebben gezien. Aan die jaarlijkse tocht danken ze hun naam: skrei is de afkorting van skreid, zwerver. Als de skrei in de Lofoten aankomt, heeft hij al zo’n 800 tot 1000 kilometer achter… de vinnen.

* Tijdens de trek eet hij minder en verandert ook zijn voedingspatroon. Hij verorbert dan vooral garnalen en lodde (kleine visjes uit de zalmfamilie). De krachtmeting tijdens de trek en het andere voedsel veranderen de vleesstructuur van de skrei: het vlees wordt steviger en witter dan dat van de gewone kabeljauw.

 * De migratie van de skrei vormt de basis voor de belangrijkste seizoenvisserij in Noorwegen en dat is al eeuwen zo. In de oude Egils sage werd voor het eerst gesproken over de skreivisserij op de Lofoten. Het verhaal gaat over Torolv Kveldulvesson, die zijn mannen er in het jaar 875 op uitstuurde om op skrei te gaan vissen.

* Die skrei werd verwerkt tot stokvis en naar Engeland vervoerd. De skreivangst moet echter al veel ouder zijn. In een grot op Flakstadoy, een van de Lofoteneilanden, dat al bewoond was in het Stenen Tijdperk, vond een groep archeologen een massa botfragmenten van skrei terug.

OPGEWACHT IN KRAAMKLINIEK

Om skrei te vangen, gaan de vissers niet de zee op: ze wachten tot hij in hun vangstgebied is aangekomen. Vlakbij de kraamkliniek wordt hij opgewacht en gevangen.

* Het is vreemd: overal ter wereld wordt gevreesd voor het uitsterven van de kabeljauw en in Noorwegen wordt hij zonder omhaal gevangen. En dan nog uitgerekend op het moment dat hij met zijn nageslacht bezig is.

* De Noren zijn zeer gevoelig voor die internationale kritiek. Ze hebben immers zelf de gevolgen van de overbevissing ondervonden. Op het einde van de negentiende eeuw visten meer dan 32.000 vissers op skrei. In het recordjaar 1947 werd 146.000 ton skrei aan land gebracht, in 1988 was dat nog maar 12.000 ton.

* De Noren wilden vooral niet meemaken wat de Canadezen overkwam. De kabeljauw voor Newfoundland, aan de Canadese kust, behoorde honderden jaren lang tot de rijkste voorraden ter wereld. Tot moderne hoogzeetrawlers de zee in recordtijd leegvisten. Het kabeljauwbestand is er nog steeds niet hersteld. Daarom besloten de Noren tot drastische maatregelen. Ze beperkten de vangstquota en laten de vangst op skrei alleen toe voor vissers met een vergunning. Van die vergunningen is 70 % aan kleinschalige visserij uitgereikt en 30 % aan de grootschalige visserij. Aan elke vergunning is een quotum gekoppeld.

* Patrouilleboten van de Lofoten Visserijcontrole Autoriteiten kijken er in alle havens op toe dat geen enkele vissersboot voor 6 uur ‘s ochtends vertrekt en dat de boten voor 18 uur ‘s avonds weer binnen zijn. Na 18 uur is vissen verboden.

* Van de 32.000 skreivissers zijn er honderd jaar later nog zo’n 2.500 over. Zowat driekwart van hen komt van de Lofoten, de rest uit andere delen van Noorwegen. Hun vangstgebieden zijn verdeeld op basis van de vangstmethode.

* In bepaalde delen mag immers alleen met lijnen worden gevist, in andere delen alleen met netten. Het lijnvissen is een van de oudste methoden. Aan lange vislijnen wordt om de drie meter een haakje gehangen. Elke vislijn heeft zo’n 250 haken waaraan aas wordt bevestigd. Die lijnen worden uitgehangen en voor de vangst weer opgehaald. Het lijnvissen heeft als voordeel dat de vis niet beschadigd wordt.

* De beperkende maatregelen van de Noorse overheid hebben succes. Recordvangsten zijn het niet meer, maar toch werd vorig jaar nog altijd 37.000 ton skrei gevangen. Niet al deze vis komt vers op de markt als skrei, de grootste partij wordt verwerkt tot stokvis of klipvis.

* Om er stokvis ( Torrfisk) van te maken wordt de vis in de openlucht aan rekken opgehangen. Na enkele maanden heeft hij tot 40 % van zijn vocht verloren. De beste kwaliteit is bestemd voor Italië. Klipvis ( Klippfisk) is gezouten skrei die wordt geperst en vervolgens gedroogd. De vis verliest op deze manier 60 % van zijn vocht en is dan beenhard.

* Klipvis gaat vooral naar Portugal en Brazilië, waar hij als bacalhau wordt verkocht. Zo’n 10 % van de vangst wordt vers aangeboden. Verse skrei is ook bij ons te vinden in de vishandel en herkenbaar aan een kwaliteitslabel, een plaatje dat is aangebracht op de eerste vin van de vis.

Dat label kan alleen worden aangebracht door leveranciers die geregistreerd zijn bij de Norwegian Seafood Export Council.

* Het label moet garanderen dat de vis op de dag van de vangst zelf verpakt is, dat de viszone, de naam van de visboot en het tijdstip van aankomst en verwerking opspoorbaar zijn en dat hij in een optimale verpakking en gekoeld is aangeleverd.

* Tijdens het vissen wordt elke vangst meteen verwerkt. De nog levende vis moet meteen gekeeld worden. Op die manier wordt alle bloed uit het lichaam gepompt, want stokvis en klipvis mogen geen enkel spatje bloed meer bevatten. Dat zou het droogproces verstoren.

Niets gaat verloren

De skrei mag je best het varken van de zee noemen, alle onderdelen van de vis worden gebruikt.

* De ingewanden worden verwijderd en zijn bestemd voor verwerking tot meststof. De viseieren worden verwerkt tot een pasta en van de lever wordt een soort levertraan gemaakt.

* Tijdens het vangstseizoen van de skrei zakken de schoolkinderen na de lesuren af naar de visfabrieken voor een goed betaald baantje. Zij snijden de tongetjes uit de skreikoppen. Die tongetjes worden meestal gefrituurd gegeten en zijn met hun krokante korstje en zachte interieur een delicatesse. De koppen worden gedroogd en naar de Afrikaanse westkust verscheept waar ze erg geliefd zijn.

(gelezen in dS uit … 2007)

VAAK VERFILMDE SCHRIJVER

index.37jpg13 februari1903 is de geboortedag van Georges Simenon, journalist en vooral schrijver.  Veelschrijver zelfs, maar wel fenomenaal. Liefst 358 romans en korte verhalen pende hij bij elkaar tussen 1921 en 1934, en dat onder 17 verschillende namen.

* Commissaris Maigret is zijn beroemdste literaire schepping. In totaal verschenen van hem 103 titels.

‘Een detective schrijven is een vrij eenvoudige zaak‘, plachtte Simenon weleens te zeggen. ‘Je schrijft alles in omgekeerde volgorde. Simple comme bonjour.’

* Luikenaar Maigret, die later verkaste naar Parijs, is een van de meest gelezen auteurs van de 20ste eeuw, en zeker ook een van de meest verfilmde. Getuige van zijn veelzijdigheid deze getuigenis …

* “Toen Simeon bezig was aan zijn 158ste roman, belde de wereldberoemde regisseur Alfred Hitchcock hem op vanuit de VS. Simenons vrouw nam op en vertelde dat zij haar man liever niet wou storen terwijl hij schreef. Waarop Hitchcock antwoordde : ‘Laat hem het boek maar afmaken, ik wacht wel even.’’

HET BEROEP VAN … PORDER

Porder (ook pimpernel in Holland) was een beroep, ontstaan in de 18de eeuw, de eeuw van de industriële revolutie. Ook de eeuw van de eerste  gereglementeerde arbeid, met vaste uren van beginnen en eindigen. Arbeiders die massaal volgens het regime van de klok gingen leven.

* Bij gebrek aan privéklokken (wekkers) deden fabriekseigenaars dagelijks beroep op porders. Arbeiders die zich versliepen rendeerden immers minder en kostten meer. Gedaan dus met luieren of voorzichtig wakker worden. Porren en aanporren werden de nieuwe werkwoorden.

* Porders liepen de woonwijken af en tikten met een soort hengelstok tegen de ramen van de arbeiders of klopten met een knuppel op de deur. Porren en aanporren om op te staan dus.

* Vroege haantjes, die porders, zou je denken. Niet altijd. Aangenomen werd dat porders tussen drie en vijf uur paraat moesten zijn om aan hun werk te beginnen. Ontieglijk vroeg naar onze normen. En dat wou wel eens mislukken. Daarom schakelden porders nog vroegere porders in om tijdig aan hun werk te beginnen.

* Aanvankelijk was het beroep van porder erg lucratief. Klanten betaalden zowat 7 cent/week. Met zowat 70 klanten per porder behoorlijk winstgevend.

* Maar … na de Tweede Wereldoorlog hadden porders hun beste tijd gehad. Ze werden vervangen door … wekkers.

* Sommige porders van weleer fungeerden nog wel in een andere hoedanigheid.  Als privéchauffeur bv. Het verhaal gaat dat zanger Ramses Shaffy nogal eens uit zijn bed werd gesleurd om tijdig voor een optreden te verschijnen.

1 92 93 94 95 96 97