Maand: juli 2022

Na de moord op Julius Caesar in 44 v. Chr. (prent) verdween de zon op mysterieuze wijze dagenlang achter donkere wolken. Hierna volgde een lange periode van kou en mislukte oogsten. De Romeinen geloofden sterk in de voorspellende kracht van ongewone dingen. Deze donkere wolken betekenden geen goed nieuws ...

* Wetenschappers ontdekten veel later dat in 43 v. Chr. in Alaska een van de grootste vulkaanuitbarstingen ooit plaatsvond , die van de Okmok-vulkaan. Was deze uitbarsting misschien de oorzaak van het einde van de Romeinse republiek?

* Plutarchus , filosoof en historicus, schreef : “Gedurende het hele jaar van Caesars moord was de zon zwak en straalde ze nauwelijks. De hitte die ze afgaf, was zo krachteloos en gebrekkig dat de lucht donker en zwaar was. De vruchten op de velden werden halfrijp en verdorden door de kou van de atmosfeer.”

* Lange tijd werd gedacht dat dit soort overleveringen alleen maar het bewijs waren van de ontzettende bijgelovigheid van die tijd.

* Intussen weten we dat rond die tijd ook de Etna op Sicilië uitbarstte. Een plausibere verklaring voor de donkere dagen na Caesars moord.

* Joseph McConnel, glacioloog aan de Desert Research Institute daarover :“Met zekerheid kunnen we zeggen dat deze uitbarsting een extreem klimaat veroorzaakte . Het ‘einde van de Republiek’ vond plaats gedurende twee extreem koude jaren. Dit zou natuurlijk toeval kunnen zijn, maar dat lijkt onwaarschijnlijk”.

* De diepe ijskernen van Alaska leverden echter bewijs voor zijn theorie… McConnel onderzocht een van deze ijskernen in het noorden van Groenland. Hij trof inderdaad zwaveldeeltjes aan welke hij kon dateren op 43 v. Chr. Ook trof hij kleine deeltjes vulkanisch glas aan. Restanten wellicht van de Okmok-uitbarsting. Deze vondsten vormden een sterke onderbouw van McConnels theorie.

* Historische aanwijzingen zoals die van Plutarchus zijn er ook nog. Ook de grote Cicero schreef rond de tijd van Caesars moord dat het weer kouder was. Andere bronnen hebben het over hongersnoden in Noord Italië en Griekenland.

* Niet iedereen is echter overtuigd. Sommige historici wijzen erop dat Rome al langer in een politieke crisis verkeerde. In 44 v.Chr. bv had Caesar zich laten aanstellen tot dictator voor het leven. De republiek stond dus al langere tijd op wankele benen.

* Klimaatmodellen suggereren evenwel dat de gemiddelde temperaturen in de zomer en herfst die volgden op de uitbarsting in 43 v.C. tot wel 7 graden onder het normale niveau zouden kunnen liggen.

* De uitbarsting van de Okmok had niet alleen een caldeira van 10 kilometer diameter veroorzaakt, maar ook zwavelhoudende gassen en asse tot 30 kilometer hoog in de atmosfeer geblazen. De gevolgen waren wereldwijd te voelen, want de zwavel-aerosollen bleven meer dan twee jaar in de atmosfeer hangen en hielden een deel van het zonlicht tegen.

* Andere wetenschappers betwijfelen of de uitbarsting van Okmok daadwerkelijk een sterk effect op het klimaat had. Bovendien zijn er aanwijzingen dat het 10 jaar voor de uitbarsting van Okmok ook al kouder was…

(vrij naar ‘Historiek’)