Auteur: Ludo

De Laokoöngroep

Op14 januari 1506 vond een boer iets ten noorden van het Colosseum in Rome bij het  omspitten van zijn land.

* De meeste archeologen waren het erover eens dat het om de beeldengroep ging die door Plinius de Oudere wordt beschreven.

* De beelden zouden gemaakt zijn door Hagesander, Polydorus en Athenodorus van Rodos en ooit in het paleis van keizer Titus hebben gestaan.

** Het verhaal achter deze afbeelding is dat de Trojaanse priester Laocoön de Trojanen wilde waarschuwen om het paard van Troje niet binnen te halen. Volgens de overlevering werden de priester en zijn zoons vervolgens gewurgd door slangen van Poseidon.

*** Uitgebeeld wordt het moment waarop Laocoön en zijn zoons gewurgd worden door twee slangen die gestuurd zijn door Poseidon (of Pallas Athena).

* De gruwelijke dood van Laokoön heeft in de loop der eeuwen vele kunstenaars geïnspireerd. De bekendste verbeelding van de geschiedenis is de marmeren beeldengroep die door een boer werd gevonden en tegenwoordig in de Vaticaanse Musea te bewonderen is.

*** De beeldengroep is niet gemaakt uit één blok marmer, maar uit vijf blokken.

“De manier waarop de spieren van de romp en de armen de krachtsinspanning en het lijden in de hopeloze strijd weergeven, de uitdrukking van smart op het gezicht van de priester, dat zich hulpeloos in bochten wringen van de twee jongens en de wijze waarop al deze verwarring en beweging tot een blijvende groep is gestold, hebben sinds de ontdekking bewondering gewekt.”

Rechterarm

De Laokoöngroep was niet compleet toen ze gevonden werd. De belangrijke rechterarm ontbrak.

* Hoe die arm er precies uitzag en vooral welke kant hij op wees, was een punt van discussie. Paus Julius II schreef zelfs een wedstrijd uit waarbij de juiste houding van de arm moest worden bepaald.

* Uiteindelijk koos men voor een uitgestrekte arm.Tot onvrede van Michelangelo die meende dat de arm van Laokoön gebogen achter diens hoofd moest zitten.

* Na deze wedstrijd, waar ook de bekende kunstenaar Raphael bij betrokken was, werd een omhoog geheven rechterarm aan het beeld bevestigd. Eeuwenlang was het beeld zo te zien.

* In 1906 vond een Duitse archeoloog vlakbij de plek waar de beeldengroep vier eeuwen eerder was opgegraven een marmeren arm. Na bestudering concludeerden onderzoekers dat dit de ontbrekende rechterarm van Laokoön moest zijn.

* In 1957 werd het armfragment aan de beeldengroep toegevoegd. Geen opgeheven arm, maar een arm die zoals Michelangelo had beweerd achter het hoofd zit. (gevonden bij Historiek en Wikipedia + vrije foto – rood drukken om meer -)

P.S.  De peniskwestie … Er zijn twee redenen waarom mannen op oude Griekse standbeelden zo klein geschapen zijn. Ten eerste zijn ze niet veel kleiner geschapen dan de gemiddelde man en ten tweede werd een grote penis in die tijd niet gezien als iets goeds. Integendeel, een man met een grote penis werd als dom en lelijk bestempeld en mannen met een kleine penis waren slim, gesofisticeerd en rationeel.

J’accuse (ik beschuldig)

De Franse officier Alfred Dreyfus , een Jood, werd aan het einde van de negentiende eeuw valselijk beschuldigd een spion voor Duitsland te zijn. De schrijver Emile Zola speelde een beslissende rol in de openbaarmaking van dit schandaal.

.

* Alfred Dreyfus werd op 15 oktober 1894 gearresteerd op grond van documenten waaruit zou blijken dat hij verraad zou hebben gepleegd. Deze documenten waren vervalst.

* De Jood werd uit zijn rang gezet, zijn insignes werden afgerukt en zijn zwaard werd gebroken. (prent L)

* De jodenhaat was destijds groot in Frankrijk. “Dood aan de Joden,” brulde de menigte. Dreyfus werd korte tijd later veroordeeld.

* Hij kreeg levenslang en zou naar het beruchte Duivelseiland voor de kust met Frans-Guyana worden gebracht.

* De veroordeling van Alfred Dreyfus bleek achteraf gebaseerd te zijn op ‘valse verklaringen en documenten’ die door Ferdinand Walsin-Esterhazy waren gefabriceerd.

* Deze spion dekte daarmee zijn eigen daden af en liet Dreyfus voor zijn vergrijp opdraaien. Hij kreeg daarbij hulp van de militaire staf, die alles in het werk stelde om de eer van de strijdkrachten te redden.

* Het misverstand werd … ontdekt door het hoofd van de inlichtingendienst, kolonel Georges Picqart, maar … de militaire leiding vond Dreyfus een geschikt slachtoffer. Zij deden er alles aan om het onderzoek te doen mislopen.

* Picqart werd op dienstreis gestuurd en later ook gevangen gezet. Militairen fabriceerden na de beschuldigingen van Georges Picqart nog meer bewijzen die moesten wijzen op de schuld van Alfred Dreyfus.

J’accuse

– beschuldigt –

****  De schrijver Emile Zola bracht het schandaal in de openbaarheid. Hij schreef op 13 januari 1898 een beroemd geworden open brief aan Félix Faure, de president van de Franse Republiek: ‘J’accuse’ (Ik beschuldig).

* Hij publiceerde deze brief ook in het literaire tijdschrift L’Aurore.

** Zola werd meteen door de minister van Oorlog aangeklaagd wegens laster. Hij werd in februari 1898 veroordeeld tot een boete van 3.000 franc en een jaar gevangenisstraf. De schrijver wachtte de uitspraak in hoger beroep niet af. Zola vluchtte naar Engeland.

* Met het overlijden van president Félix Faure op 16 februari 1899 kwam er een ommekeer in de Dreyfusaffaire. Zijn opvolger, de socialist Emile Loubet, was niet van plan om de militaire leiding uit de wind te houden.

*** In juli 1899 vernietigde het Hof van Cassatie het vonnis uit 1895. Alfred Dreyfus werd op 19 september 1899 vrijgelaten.

* Ook Georges Picqart kwam vrij. Georges werd later zelfs gepromoveerd tot brigadegeneraal en hij zou minister van Oorlog worden in het eerste kabinet van Georges Clemenceau.

Vrijspraak

* Het proces tegen Alfred Dreyfus werd in 1906 hervat. Hij werd op 12 juli 1906 helemaal vrijgesproken. Dreyfus ging terug naar het leger. Hij werd bevorderd tot majoor, maar wegens slechte gezondheid kreeg hij in 1907 eervol ontslag. Tijdens de Eerste Wereldoorlog zou hij nog terugkeren als luitenant-kolonel.

* Honderd jaar na de vrijspraak van Alfred Dreyfus vond een plechtigheid plaats op de binnenplaats van de militaire academie, waar de openbare vernedering van de kapitein had plaatsgevonden.

* President Jacques Chirac noemde ‘het vonnis’ tijdens zijn toespraak op 12 juli 2006 nogmaals een doelbewuste poging om haat tegen de Joden aan te wakkeren.

(Veel meer nog in Historiek en Wikipedia, onze bronnen –  vrije/gratis foto’s)

MAMMOETBOOM

MAMMOETBOOM IN GEMEENTEPARK VEERLE
.
In Veerle staat een boom. Niet zo maar de eerste de beste want hij oogt groot en fors. De boom werd omstreeks 1950 geplant toen het huidige gemeentepark werd aangelegd.
.
.
Iedereen kent hem als een flink uit de kluiten gewassen soort den, maar weinige wisten /weten dat hij tot de familie van de mammoetbomen of sequoia’s behoort. Een boom waarvan wij dachten dat die alleen in Amerika voorkomt.
.
De Veerlese sequoia is in feite nog een tiener in zijn soort. Hij heeft nog vele jaren voor de boeg om de voetsporen van zijn oudere familiegenoten te drukken. Zijn basisomtrek bedraagt ‘nog maar’ 4,40 m en 18 m is nog verre van indrukwekkend hoog .
We hebben daarom even wat bijkomende info opgesnord omtrent de mammoet onder de bomen.
.
CIPRES
.
De mammoetboom of reuzensequoia (Sequoiadendron giganteum) behoort tot de cipresfamilie (Cupressaceae). Het is de zwaarste boom ter wereld. De soort komt vooral voor in Californië. De grootste daar heeft een hoogte van ruim 83 en een bodemomtrek van 31 m. De leeftijd van de oudste reuzensequoia in de wereld wordt op 3 200 jaar geschat … Schatters durven wel eens overdrijven, maar toch.
.
Als sierboom werden mammoetbomen in Europa pas na 1850 aangeplant. Daardoor zijn ze voorlopig nog aanmerkelijk kleiner dan die in Californië. De dikste mammoetboom in België vind je in het Waalse Esneux. Hij heeft al een stamomtrek van 9,15 m.
.
De mammoetboom heeft een zeer dikke bast en een hoge kruin, zodat bij een bosbrand het vuur de belangrijkste delen van de boom niet kan aantasten.
.
Het te snel blussen en voorkomen van bosbranden in het verspreidingsgebied, waarbij de zaden worden aangetast, schijnt evenwel de oorzaak te zijn dat er vrijwel geen nieuwe sequoia’s meer groeien. Ook kunnen de zeer sterke bosbranden de oude exemplaren dodelijk beschadigen.
.
De mammoetboom levert zacht en duurzaam hout. Het is echter te zacht om als constructiemateriaal gebruikt te worden. Het oog mag echter ook wat hebben.
.
ESNEUX
.
De mammoetboom van Esneux (le séquoia géant d’Esneux – zie laatste 3 foto’s -) is de dikste van België (9,15 m) en groeit op een bebost plateau nabij de Ourthe in het Luikse Esneux. Sequoia’s hebben een (veel) grotere groeisnelheid dan andere soorten.
Deze boom zou in 1891 geplant zijn, 60 jaar voor de onze, wat betekent dat zijn stamomtrek jaarlijks met zo’n 8 cm is toegenomen.
Het volume wordt geschat op ongeveer 96 m³. Als dat correct is, is deze boom met ruime voorsprong al de meest volumineuze van de Benelux.

‘Verloren Maandag’

Soms gaat er wel eens wat verloren. Dat gebeurde gisteren, met de maandag na Driekoningen. In de provincie Antwerpen eet men die dag worstenbroden en appelbollen. Over het ontstaan is men het niet helemaal eens.

‘Verloren Maandag’ is de maandag die volgt op de eerste zondag na Driekoningen. Vooral in de provincie Antwerpen is het dan traditie om worstenbroden en appelbollen (en nog ander zoets) te eten.

Maar hoe is die maandag zo ‘verloren’ gegaan? Er circuleren meerdere verklaringen, die terug te brengen zijn tot volgende drie hypotheses:

  1. Ambtenaren leggen eed af

Verloren maandag zou verwijzen naar de verloren maar ook verzworen maandag (in het Frans: lundi parjugé) waarop ambtenaren in het begin van het jaar hun eed aflegden.

Een 18de-eeuwse akte uit Leuven noemt de dag voor het eerst verloren, want de eedaflegging van de ambtenaren werd duchtig gevierd en dus werd er de rest van de dag niet gewerkt.

Het Antwerpse worstenbroodje zou zijn ingevoerd door het stadsbestuur, dat een goedkope snack zocht voor dat ambtenarenfeest. Dat werd een broodje met (goedkoop) vlees, dat in de 20ste eeuw het worstenbroodje zou worden.

  1. Nieuwjaarsreceptie van de gilden

Andere bronnen verwijzen niet naar ambtenaren, maar naar het nieuwjaarsfeest van de gilden, dat op de maandag na Driekoningen viel. De rechten en plichten van de ambachtslui werden voorgelezen en er werd flink gevierd.

Aan werken kwam niemand nog toe op die verloren maandag. De worstenbroodjes werden (al dan niet te koop) aangeboden door de gilden of door herbergiers.

  1. Drinken in de haven

Ook de Antwerpse haven figureert in de mogelijke verklaringen. Havenarbeiders in Antwerpen mochten traditioneel elke maandag na de zondag na Driekoningen op kosten van hun baas drinken.

Bij die traktatie kregen ze iets warms te eten: een broodje met (goedkoop) vlees ertussen – de voorloper van het hedendaagse worstenbroodje. De appelbol werd pas later toegevoegd aan het ‘menu’ van de Verloren Maandag.

***  Over de datum van ‘Verloren Maandag’ ontstaat geregeld een discussie, maar traditioneel hoort er altijd een zondag tussen Driekoningen en de datum van ‘Verloren Maandag’ te zitten.

Wanneer 6 januari op een zondag valt, is ‘Verloren Maandag’ niet de volgende dag, maar een week later (namelijk op maandag 14 januari). Dit was bijvoorbeeld in 2019 het geval. Sommigen vieren het dan toch op maandag 7 januari.                 –Met dank aan Kerk&Leven-

Adrianus VI de Nederlandse paus

Op 1 december 1 521, bij ons in volle keizer Karel-periode, overleed in Rome paus Leo X. En moest een nieuwe paus gekozen worden. Dat duurde lang. De Nederlander Adriaan Florenszoon Boeyens  werd uiteindelijk op 9 januari 1 522 tot paus Adrianus VI gekozen.

* De toekomstige paus vertrok hierop naar Rome waar hij pas in mei 1 522 aankwam.

* Adriaan twijfelde lang of hij het pausschap wel  zou opnemen. Op 31 augustus 1 522 werd hij in Rome uiteindelijk tot paus gekroond.

* Adrianus VI, de eerste en enige Nederlandse (toen nog beheerd door keizer Karel V) paus uit de geschiedenis, beschouwde het stoppen van de Reformatie, de hervorming van de Kerk en de vereniging van de christelijke machten tegen aanvallen van de Turken in Hongarije en Rhodos als zijn belangrijkste taken.

* Als paus stond hij een sobere levenswijze voor en dat werd hem niet door iedereen in Rome in dank afgenomen.

.

* Ook met zijn pogingen om de curie – het pauselijke bestuursorgaan – te hervormen was lang niet iedereen blij. Januari 1 523 liet hij tijdens de Rijksdag van Neurenberg een voorstel tot hervorming voor de curie voorlezen dat zowel in Romeinse als Lutherse kring slecht werd ontvangen. Meteen ook het einde van zijn paus-schap.

.

Lees zeker ook: Paus Adrianus VI (1459-1523) – De Nederlandse “paus van één jaar.”

galileo Galileï

De Italiaanse natuur- en sterrenkundige Galileo Galileï stond aan de wieg van de moderne astronomie. Hij ontdekte onder meer de vier grote manen van Jupiter (die ook wel de Galileïsche manen worden genoemd), de schijngestalten van Venus en hij zag als eerste zonnevlekken.

 – een selectie uit – Wander Rooijackers – voor Historiek –

* Galileï start in 1581 met een studie geneeskunde aan de faculteit van de Pisa-Universiteit maar stapt al snel over op wiskunde en, iets later, natuurkunde. Hij begint met het bestuderen van pendules nadat hij in de kathedraal van Pisa een hangende lamp heen en weer heeft zien slingeren.

* Galileo Galileï ontdekte dat de slingertijd niet wordt beïnvloed door het gewicht van de slinger, maar door de lengte van de draad waaraan de slinger is opgehangen. Hoe korter de draad, des te sneller de slingerbeweging.

* Dit fenomeen noemt men isochronisme (Grieks: isos = gelijk, chronos = tijd). Galileï’s tijdgenoot Christiaan Huygens zal dit principe gebruiken als verbetering van de slingerklok die hij in 1657 patenteert. De pendel waarmee Galileï het isochronisme ontdekte is vandaag de dag nog te zien in de kathedraal van Pisa.

* Kort daarna kan Galileï aan de slag bij de universiteit van Padua waar hij als hoogleraar tot 1610 wiskundige vestingbouw, meetkunde, mechanica en sterrenkunde doceert. De grootste en meest indrukwekkende ontdekkingen doet Galileï op het gebied van de astronomie.

* In 1609 hoort hij van de uitvinding van de telescoop door  de Middelburgse brillenmakers Zacharias Janssen en Hans Lipperhey. Galileï verbetert ‘de Hollandsche kijcker’ en maakt zijn eigen telescoop die niet drie maar twintig keer kan vergroten en richt deze naar de sterrenhemel.

* Galileï doet de ene ontdekking na de andere. Hij ziet kraters en bergen op de maan en op de zon ziet hij zwarte vlekken: zonnevlekken. Ontdekkingen die allebei in strijd zijn met Aristoteles’ leer die stelt dat de hemelobjecten volmaakt zijn. Als hij iets vreemds opmerkt aan weerszijden van Jupiter roept hij uit: “Ik heb Jupiter in drievoud gezien.”

* Pas in 1656 stelt Christiaan Huygens vast dat Galileï het ringenstelsel van de planeet moet hebben waargenomen. Ook komt de Pisa- astronoom erachter dat de Melkweg een verzameling sterren is en ontdekt hij de eerder genoemde Galileïsche manen van Jupiter en Venus’ schijngestalten.

* Door deze twee laatste constateringen weet Galileï nu zeker wat hij eerder al vermoedde: ook onze planeet (Aarde) draait om de zon en niet andersom. Dat vermoeden blijkt uit een brief uit 1597 aan de Duitse sterrenkundige Johannes Kepler, waarin hij schrijft: ‘De leer van Copernicus lijkt mij meer aannemelijk dan die van Aristoteles’.

* De leer van Copernicus is het heliocentrisme zoals beschreven in zijn manuscript De revolutionibus orbium coelestium (Over de omlopen van de hemellichamen) uit 1530. In de derde eeuw voor Christus was de Griekse astronoom Aristarchos van Samos al tot dezelfde conclusie gekomen.

* Het heliocentrische wereldbeeld staat lijnrecht tegenover het toen gangbare Aristotelische idee van het geocentrisme, dat ook werd beschreven door Plato en Ptolemaus: de aarde is het onbewogen middelpunt van het universum. Ook de almachtige Rooms-Katholieke kerk was het daar mee eens.

* Op 12 maart 1610 publiceert Galileï Sidereus Nuncius (Boodschapper van de Sterren), een boekje van zestig pagina’s waarin hij zijn bevindingen wereldkundig maakt. Het maakt hem beroemd in heel Europa en Cosimo II De Medici benoemt hem tot ‘Filosoof en Wiskundige van de Groothertog van Toscane’.

* Ondanks alle roem die hem ten deel valt is de kerk ‘not amused’. In 1616 wordt  Galileï door de Inquisitie veroordeeld voor ketterij en geloofsdwaling. Hij wordt gedwongen afstand te doen van zijn ontdekkingen en hij mag het Copernicaanse model niet meer propageren.

* Op 12 maart 1610 publiceert hij Sidereus Nuncius (Boodschapper van de Sterren), een boekje van zestig pagina’s waarin hij zijn bevindingen wereldkundig maakt. Het maakt hem beroemd in heel Europa en Cosimo II De Medici benoemt hem tot ‘Filosoof en Wiskundige van de Groothertog van Toscane’.

* Ondanks alle roem die Galileï ten deel valt is de Kerk ‘not amused’. In 1616 wordt hij door de Inquisitie veroordeeld voor ketterij en geloof-dwaling. Galileï wordt gedwongen afstand te doen van zijn ontdekkingen en hij mag het Copernicaanse model niet meer propageren.

* Galileï zelf vindt zijn theorie niet strijdig met de leer van de kerk, die hij zelf ook aanhangt. Integendeel, het toont aan hoe ingenieus de schepping Gods in elkaar zit.

* Galileï lapt het verbod aan zijn laars als hij in 1632 in Florence zijn Dialogo publiceert, een boek waarin duidelijk het heliocentrische wereldbeeld in gespreksvorm wordt verdedigd.

* In oktober van dat jaar moet hij weer voor de kerkelijke rechtbank in Rome verschijnen. Deze veroordeelt Galileï tot levenslang huisarrest en dwingt hem zijn leer voorgoed af te zweren.

* Galileï, 69 jaar oud, schijnt bij het aanhoren van zijn vonnis te hebben uitgeroepen: ‘Eppur si muove’, en toch beweegt zij (de aarde om de zon).

* Galileï neemt zijn intrek in een Florentijns landhuis waar hij zijn belangrijkste boek schrijft: Discorsi e dimontrazioni matematiche intorno a due nuove scienze (Gesprekken en wiskundige bewijzen in twee nieuwe wetenschappen).

* In dit boek herschrijft hij de grondslagen van de mechanica. Het boek wordt naar Nederland gesmokkeld en in 1638 in Leiden uitgegeven door Louis Elzevier

* Op 8 januari 1642 sterft Galileï. De groothertog van Toscane Ferdinando II wil hem begraven op een ereplaats bij zijn vader en andere familieleden in de Basilica di Santa Croce in Florence.

* Paus Urbanus VIII en kardinaal Barberini laten hem echter begraven in een kleine ruimte naast de novicenkapel.

* In 1737 wordt hij herbegraven in het eervolle gedeelte van de kerk waar ook Niccolo Machiavelli en Leonardo da Vinci hun laatste rustplaats hebben.

* Pas in 1992 wordt de naam van Galileo Galileï gezuiverd wanneer paus Johannes Paulus II namens de kerk een excuus uitspreekt en de astronoom wordt erkend als een gelovig mens.

Aanslag op Charlie Hebdo

7 januari 2015 – De aanslag op Charlie Hebdo was een terroristische aanslag op 7 januari 2015 op het hoofdkantoor van het satirische weekblad Charlie Hebdo in de rue Nicolas-Appert in het 11e arrondissement van Parijs. De aanslag werd opgeëist door Al Qaida op het Arabisch Schiereiland.

* De aanslag werd omstreeks 11u30 gepleegd door twee broers, Saïd en Chérif Kouachi. Ze waren gemaskerd en uitgerust met kogelwerende vesten en kalasjnikovs.

* Bij de receptie waren twee mannen aanwezig, die onmiddellijk onder vuur werden genomen. Een van hen, een onderhoudsmedewerker, bezweek aan zijn verwondingen.

* Vervolgens gingen de aanvallers naar de tweede verdieping, waar op dat moment de wekelijkse redactievergadering aan de gang was, de enige gelegenheid waar alle redacteuren bijeen waren.

* De aanvallers beschoten daarop met snelvuur de aanwezigen in de vergaderzaal. Hierbij kwamen tien personen om het leven: acht journalisten, een bezoeker en een aanwezige politieagent, die daar was ter bescherming van hoofdredacteur Stéphane Charbonnier.

* Volgens Rey spraken de daders vloeiend Frans en beweerden ze van Al Qaida te zijn. Getuigen hoorden “Allahoe akbar” (“God is de grootste”) roepen.[

* Na deze beschieting vluchtten de daders naar buiten en beschoten daar de inmiddels toegesnelde politie. Een agent per fiets werd neergeschoten. Toen hij weerloos op straat lag, beschoot een van de aanvallers hem van dichtbij en miste nog maar net zijn hoofd. De agent stierf ter plekke. Dit bracht het aantal dodelijke slachtoffers op twaalf.

** In totaal kwamen er bij vier incidenten in drie dagen 20 personen om het leven, onder wie drie gijzelnemers.

* Op 11 januari vond in de Franse hoofdstad de ‘Mars voor de republiek’ plaats, waaraan naar schatting van de politie twee miljoen mensen meededen.

* In totaal zouden volgens een Franse regeringsfunctionaris alleen in Frankrijk al ongeveer 3,7 miljoen mensen de straat op zijn gegaan. Het dagblad Le Monde noemde zelfs een aantal van meer dan 4 miljoen demonstranten.

* De dag ervoor gingen in Frankrijk reeds 700.000 mensen de straat op. De manifestatie van 11 januari 2015 werd door haar massaliteit de grootste uit de Franse geschiedenis.

– met dank aan Wikipedia – rood voor meer

HAABEEK IN HAANVEN

Tussen de kerstdrukte door vonden we nog een stukje in de oude doos dat misschien een beetje voor afwisseling kan zorgen. Het overgrote deel van het verhaal pikten we bij Swa Van Gehuchten in zijn voortreffelijke “Laakdalse Heemtijdingen”. Hopelijk ziet hij dat door de vingers.

* In de jaren 1 700 was de Haabeekhoeve een grote boerendoening met de schuur die er nu nog staat als het laatste stukje Bokrijk in Veerle. In Haanven lagen de beste gronden, woonden de dikste boeren en de schoonste boerendochters.

* Op de hoeve volgden vele pachters elkaar op.  Tot omstreeks 1900 de familie Robrechts uit een Brusselse randgemeente hier neerstreek. Hun oude grootmoeder Van Heymbeeck, geboren rond 1830, gaf de familie de definitieve bijnaam ‘Haabeek’.

* De Haabeeksen bouwden het hoge herenhuis op de plaats van de vroegere boerderij. Het werd een half gesloten complex, zoals in Zuid-Brabant gebruikelijk was.

* Wijlen Mil Haabeek, de laatste Haabeek, vertelde graag hoe hij in de oorlog zijn paard moest afgeven en met ossen moest werken: “Een os is een heel sterk dier , maar veel te traag.”

* Mil wist ook  waarom de Herseltseweg er pas na 60 jaar plannen kwam. En hoe de Haanvense stammen Onsea, Briers, Clerckx, Van der Borght, De Peuter… overeenkwamen. Zelfs hoe hij de kwajongens uit zijn boomgaard moest verjagen als ze kwamen appels pikken,…

* Drie zussen betrokken het huis naast de oude school in het Dorp, thans Druivenrank. Een andere telg werd dokter in Olen… Ze hadden aanzien, de Haabeken!

* Tegenover het Haabeek-herenhuis kwam het Ooievaarsnest , een kinderparadijs dat door klachten moest sluiten.

* In die periode werd de Robrechtsboerderij opgemaakt en als café geopend: de Haabeekhoeve. De nieuwe trots van Haanven was geboren.

* Chris van Hilset( Hulshout) nam de zaak over. Hij was 25 jaar mecanicien o.a in de Ronde van Frankrijk voor Armstrong en andere wielergoden.

* Chris mikte op een publiek van wielrenners of -toeristen en koos de naam SurPlace, een mooie woordspeling , daar niet van, maar de doorsnee Veerlenaar zag/hoorde liever de oude naam…

* Maar toch slaagde Chris met zijn vrouw Betty in zijn opzet. Veel jonge talentrijke renners uit heel Europa overnachtten bij hen. Was Roglic erbij? Voertaal was Engels met zware Oost-Europese accenten.

* Neusje van de zalm waren de vier retrokoersen die Chris organiseerde met Marc Uytterhoeven als schitterende commentator , in het gezelschap van zijn favoriete coureur wijlen Herman Van Springel.

* Jan Wijnants ‘Jan van Stijn van de buskop’, zoals hij in Veerle gekend is, deed natuurlijk ook mee (midden op de foto-LV). Zo zagen we de man nog eens aan het werk die in de Olympische wegrit van Moskou ’80 een tijdlang aan de leiding reed… en bekeken werd door mogelijk 100 miljoen wielerliefhebbers. (FVG)

* Voor twee jaar reeds is de SurPlace verkocht. De nieuwe eigenaars hebben de naam behouden. Mevrouw is dierenarts, meneer de drijvende kracht achter de brasserie-feestzaal en B&B.

ENERGIECRISIS

De energiecrisis roept heel wat vragen op…

… en als lokale politieke partij willen we helpen zoeken naar antwoorden. Daarom nodigt CD&V Laakdal op dinsdag 10 januari een expert uit van Campina Energie.

Wat beweegt er allemaal op de energiemarkt? Wat brengt de toekomst nog? Wat houdt de energietransitie in? Hoe gaan we hier als burgers en als gezinnen mee om?

Zijn er lokale burgerenergiecoöperaties en voor welke subsidies kan men als inwoner van Laakdal op dit moment terecht bij de gemeente.

Deze en nog veel meer vragen krijgen aanstaande dinsdag 10 jan een antwoord in Zaal ’t Fortun, Smissestraat 3 in Groot-Vorst tijdens de infoavond rond ‘Betaalbare energie’.

Aansluitend volgt een presentatie van een Laakdalse energiemeester.

Gratis inkom.            Stein VOET  Voorzitter cd&v Laakdal

DRIEKONINGEN 6 JANUARI

Op de meeste schilderijen van de geboorte van Jezus staan drie wijzen afgebeeld, ook wel koningen of magiërs, zoals ze vaak worden genoemd. Maar de Bijbel zegt niet dat het er drie waren.
.
* Uit het aantal geschenken maakt men wel op dat ze met drie waren. Ze worden Caspar, Melchior en Balthasar genoemd. In oude legenden hebben ze echter andere namen. (hieronder de 4 koningen van de Makelstraat – geen echte concurrenten van de 3 koningen)
.
.
.
* De keuze van die geschenken – goud, wierook en mirre – was niet toevallig.
Goud was een gepast geschenk voor een koning. Jezus was geboren om koning te worden. De wijzen wisten dat. Goud was een van de geschenken die zij de toekomstige “Koning der koningen” aanboden.
Wierook was een passend geschenk voor een kind dat hogepriester zou worden.
Mirre werd gebruikt om de lichamen van de doden te balsemen. Dit kind Jezus zou opgroeien en op een dag ter dood worden gebracht voor de zonden van de wereld. Mirre was daarvoor een juist geschenk.
.
.
* Het goud verwijst dus naar Christus’ koningschap, de wierook naar zijn hogepriesterschap en de mirre naar zijn dood.
.
.
* Driekoningen was lange tijd een kerkelijke feestdag die herinnerde aan de komst van de drie koningen (of wijzen) uit het Oosten. Driekoningen, 6 januari, drie personen met de ons bekende namen Caspar, Melchior en Balthasar – ontsproten echter uit het heidendom.
* Het geven van geschenken met Kerstmis stamt eveneens uit het heidendom, net als Kerstmis zelf.
.
.
Tweederangsfeestdag …
.
* In de jaren voor 1962 betekende Driekoningen een dag extra vakantie voor de schoolgaande jeugd. Na het tweede Vaticaanse concilie in 1962 werden feestdagen als deze ‘afgestelde heiligendagen’ genoemd, nu met schoolverplichting.
.
*** In elke gemeente die zich een beetje respecteerde, trok voor 1962 een driekoningenstoet uit, meestal georganiseerd door één of meerdere jeugdbewegingen. In Veerle namen de studenten het voortouw.
.
.
foto stoet uit 1945 – op de Diestsebaan (tramrails) voor het hoekhuis van Fiktrin, het latere Pecotex – het café meen ik te herkennen, maar als 2-jarige ging ik nog geen pinten drinken en een stuk sjocolat bestond hier nog niet – de Engelse soldaten bij de bevrijding in 1944 hadden dat wel bij …Of toch geen café, maar de meubelzaak van Fons Verboven met achteraan ook een schrijnwerkerij die later verhuisde naar Eindhout. Fons bouwde in Veerle een nieuwe of vernieuwde woning.
.
Nog verder naar het dorp toe had je het café van Mil (Miljoen) Van Meeuwen, die een zaak in bouwmaterialen had aan de Wissel, even verderop. De tram (poephoan, vanwege zijn geluid) stopte daar steevast om te lossen en te laden.
.
Omdat ik mijn tweede studiejaar doorbracht op het kasteel van de baron even verderop, mocht ik vaak mee met die tram die amper 5 à 10 km/u aankon. Voor het kasteel sprong ik eraf zonder dat de tram ‘vaart’ minderde. Het huis met hoge schuur herinner ik mij ook nog, maar zonder détails…
.
Foto’s: Archief Lwgh Heemkring Laakdal 
.
* De jeugd zelf organiseerde zich ook in groepjes van drie en ging dan, verkleed als koningen, de huizen af om Driekoningenliedjes te zingen. Eén van de drie zangers droeg een ster op een stok die in beweging werd gehouden door aan een touwtje te trekken dat rond een afgedankt bobijntje was gewikkeld.
.
* In onze Laakdalse deeldorpen zong men meestal dit liedje:
.
Drie koooningen, drie koooningen,
geef mij nen nieuwen (hoed.
Mijnen ouwen is verslee-eeten,
mijn moeder mag ‘t nie wee-eeten.
Mijn vader heeft het geld,
op de rooster geteld.
.
* Op de rooster tellen betekent geen geld hebben of geen geld kunnen bijhouden.
.
* Als beloning voor het zingen kregen de koningen eten, snoep en geld. Net als voor andere kerkelijke feesten deed de Kerk destijds inspiratie op in heidense gebruiken. Zo stamt het snoepgoed (meestal bonen) dat werd uitgedeeld, van dagen na streng vasten.
.
.
* Acht jaar geleden, in 2015 (toen kon dat nog)  ging ik mee Driekoningen zingen met de kleuters van vbs de Wijngaard     (zie foto’s …ludo vervloet)
.
Weerspreuken
.
• ‘Zet met Driekoningen ramen en deuren open, want wind met Driekoningen brengt zegen.’
• ‘Als het op Dertiendag (13e dag na kerst = Driekoningen) vriest, vriest het zes/dertien weken lang.’
• ‘Als Driekoningen is in het land, komt de vorst (vries) in ‘t vaderland.’
• ‘Met Driekoningen lengt de dag zoveel een geitje springen mag.’
• of ‘Met Driekoningen lengen de dagen een hanenschreeuw.’ (bedoeld wordt de duur van het kraaien van een haan.)
.
.
1 … 11 12 13 14 15 … 91