MARCO POLO

Aangenomen wordt dat Marco Polo (1254-1324) werd geboren op 15 september 1254. 17 was hij toen hij met zijn vader en oom op missie naar het Verre Oosten vertrok.

* Met het reisgezelschap volgde Marco de Zijderoute en deed onder andere het toenmalige Perzië, China en Indonesië aan. Op hem moeten al die ontmoetingen met al die boeiende, vreemde lui een geweldige indruk hebben gemaakt.

* Toen het gezelschap handelaars aankwam in China werden ze uitgenodigd door Kubilai Khan, de heerser van het Mongoolse Rijk, om een tijdje aan zijn hof te verblijven. (prent  L)

* Voor Marco Polo dè gelegenheid om meteen te beginnen met de beschrijvingen van alle volkeren, hun religies, gebruiken en culturen die hij onderweg van dichtbij mocht ontmoeten .

* Marco Polo viel in de gunst van de groot-chan Koebilai en maakte namens de Mongolen-leider verschillende reizen, onder meer naar Tibet, Burma en Tsjamba. Van 1282 tot 1285 is Marco Polo zelfs gouverneur van de grote stad Sangui (Nanking). Hij keerde pas in 1295 terug in Venetië en vestigde zich daar als koopman.

* Het boek Il Milione , was voor vele Europeanen de eerste kennismaking met de volkeren en culturen van het Verre Oosten. Marco beschreef de pracht van China en het Mongoolse Rijk en had het ook over vele in Europa nog onbekende zaken zoals steenkool en papieren geld.

* Zijn geografische kennis werd alras ook gebruikt door cartografen en verbreedde de horizon voor de latere lichting ontdekkingsreizigers als Christoffel Columbus e.a. Amerigo Vespucci.  (bewerkt uit Historiek)

De goddelijke komedie

Van Klara weet ik dat het vandaag 14 sep exact 701 jaar geleden is dat Dante Alighieri (1265-1321) overleed.  De Italiaan Dante was een van de beroemdste schrijvers en moralisten uit de Middeleeuwen .

* Dante is vooral beroemd geworden door La Divina Commedia (De goddelijke komedie) een onvoltooid meesterwerk waarin hij alle kennis van zijn tijd over filosofie, economie en andere wetenschappen verwerkte.

* Het boek heette aanvankelijk Commedia en gaat over het hiernamaals. Eén van de hoogtepunten uit de mondiale literatuur. Het woord divina (goddelijk) is later door anderen aan het werk toegevoegd.

De goddelijke komedie werd in in 1472, 100 jaar na de dood van Dante, door Johann Neumeister, gedrukt in Foligno. De boekdrukkunst stond toen nog in zijn kinderschoenen.

* La Divina Commedia is nog steeds dat omvangrijk driedelig werk over het hiernamaals en wordt beschouwd als de meest bijzondere literatuur uit de Middeleeuwen.

* De goddelijk komedieis in feite een driedelig gedicht en gaat over een reis door het hiernamaals. In drie fasen wordt de lezer meegevoerd van de Hel (Inferno), via de Louteringsberg (Purgatorio) naar het Paradijs (Paradiso).

* Het boek bestaat uit ruim 14 000 verzen. Dante noemde zijn werk zelf oorspronkelijk Commedia, wat blijheidofvrolijk gedicht betekent en erop duidt dat de reis door het hiernamaals positief eindigt. Het woord divina’ (goddelijk) is later door anderen aan dit werk toegevoegd.

* La Divina Commedia wordt beschouwd als een van de grootste schrijfprestaties aller tijden. In de wereldliteratuur doet Dantes meesterwerk niet onder voor  andere pareltjes als Odyssee, Faust, Don Quichot of Macbeth.

(bewerkt uit ‘Historiek’ – rood drukken voor meer – doen!).

Nog op 14 september …

  • Henry HudsonHenry Hudson

    1609Henry Hudson ontdekt het eiland Manhattan.

  • 1781 – Los Angeles wordt gesticht.
  • 1870 – Keizer Napoleon III van Frankrijk wordt afgezet. De Derde Republiek wordt uitgeroepen.
  • 1882Thomas Edison schakelt ‘s werelds eerste elektriciteitsvoorziening in, waarmee hij 59 klanten rond zijn Pearl Street Station in beneden Manhattan van 110 Volt gelijkstroom voorziet.
  • 1888 – George Eastman registreert de naam Kodak, en krijgt een octrooi voor zijn camera, die een filmrolletje gebruikt.
  • 1944Tweede Wereldoorlog: de geallieerde troepen bevrijden Antwerpen, maar de Scheldemonding blijft nog weken bezet.
  • 1976 – Palestijnse terroristen kapen een KLM-vliegtuig en eindigen op Cyprus.
  • 1998 – Google Inc. wordt opgericht.

            (met dank aan Historiek)

steve biko brutaal vermoord

Stephen Bantu (Steve) Biko ( 18.12.1946 – 12.09.1977 , slachtoffer van de apartheidspolitiek in Zuid-Afrika.

Monument Steve Biko in Oos-Londen

  • Steve was vier jaar oud toen zijn vader overleed. Op school blonk hij uit. Vanaf 1966 volgde hij een opleiding aan de ‘Medical School’ in Durban. Tijdens zijn studie aan de Universiteit Fort Hare werd hij politiek actief.

* Hij werd in 1968 medeoprichter van de South African Students’ Organisation (SASO) en organiseerde onder andere toespraken voor de zwarte gemeenschappen, om onder hen een grotere zelfbewustheid te creëren.

* SASO werd een enorm succes en spoedig was Biko één van ‘s lands prominentste activisten tegen het apartheidsregime.

* In 1972 stond hij aan de wieg van een overkoepelende organisatie, de Black Peoples Convention (BPC -klikken). Toen hij werd gekozen als leider van de BPC, greep het apartheidsregime in.

* Tussen augustus 1975 en september 1977 werd Biko viermaal door het apartheidsregime opgepakt en langdurig ondervraagd. Op 21 augustus 1977 werd hij opgesloten in Port Elisabeth. Hier werd hij telkens voor verhoor meegenomen naar het hoofdbureau van de politie.

* Op 7 september constateerden artsen verwondingen aan zijn hoofd. Neurologische complicaties negeerden zij. Vijf dagen later verloor Biko het bewustzijn.

* De aanwezige arts adviseerde ziekenhuisopname, waarop Biko naakt in de achterbak van een Land Rover naar Pretoria werd getransporteerd. De 1200 km lange rit duurde 12 uur. Enkele uren na aankomst in de Pretoria Central Prison overleed hij, 30 jaar oud en alleen op de vloer van zijn cel.

* De lijkschouwing wees uit dat hij was gestorven aan ernstig hersenletsel en inwendige kneuzingen. Sinds maart 1976 was hij de 19de gevangene die onder verdachte omstandigheden overleed. Bij zijn begrafenis waren ongeveer 15.000 mensen aanwezig onder wie diplomaten uit 12 westerse landen.

* Het bericht rond Biko’s brute dood veroorzaakte wereldwijd protest. Biko was inderdaad overleden aan hersenletsel, maar het bleef onduidelijk wie hiervoor verantwoordelijk was. De drie betrokken artsen werden vrijgepleit.

* Steve Biko werd een martelaar en symbool van het zwarte verzet tegen het apartheidsregime. Er volgden films en liederen.

* Na de politieke ommekeer in 1990 werd in Zuid-Afrika een Waarheids- en Verzoeningscommissie ingesteld. Twintig jaar na dato bekenden vijf ex- politieagenten dat zij verantwoordelijk waren voor Biko’s fatale verwondingen.

(bewerkt uit Wikipedia)

De ‘grot van Lascaux’

De  ‘grot van Lascaux’

Op 12 september 1940 ontdekken vier Franse tieners de zogenaamde grot van Lascaux. De grot werd wereldberoemd vanwege een grote hoeveelheid prehistorische schilderingen die op de wanden te vinden zijn.

* De grot van Lascaux bevindt zich in het dal van de Vézère bij Montignac en is wereldberoemd vanwege de grote hoeveelheid goed geconserveerde schilderingen.

* De kunstwerken dateren uit het paleolithicum. Ze werden voor zover bekend tussen de 15.000 en 10.000 jaar geleden gemaakt.

* De grot wordt ook wel de “Sixtijnse Kapel van de paleolithische kunst genoemd. Sinds 1979 staat de grot op de werelderfgoedlijst van Unesco.

* Waarom de schilderingen duizenden jaren geleden werden gemaakt is nog altijd niet helemaal duidelijk. Volgens sommige wetenschappers gebeurde dat door priesters of sjamanen. Zij zouden Moeder Aarde ermee willen aanporren om de mensen geluk en voedsel te geven.

De ontdekking

* Vier tieners ontdekten de grot doordat er een boom was omgewaaid die daarmee een gat blootlegde. De vier vrienden kropen door het gat en ontdekten de tekeningen al vrij snel in het licht van een kleine olielamp.

* Een dag later keerden de tieners terug met betere lampen. Drie dagen na de vondst brachten ze uiteindelijk een van hun leraren van de vondst op de hoogte en daarna verspreidde het nieuws zich snel.

* In 1961 reeds werd de grot van Lascaux gesloten voor het publiek omdat de schilderingen, door de verstoring van de atmosfeer en belichting, door algen werden aangetast. Voor toeristen werd in de nabijheid van de grot voor een replica gezorgd.

(meer op Historiek je gids in de geschiedenis – rood drukken)

11 september 2001

11 september 2001  –   De zon scheen. Kinderen waren op weg naar school. Hun ouders naar hun werk.  Het was best een mooie dag. De Amerikaanse president Bush was op een school, waar hij voorlas aan een groep kinderen. Die mooie dag verandert snel in een verschrikking met enorme gevolgen.

*  Om kwart voor 9 vliegt een vliegtuig over New York en crasht in één van de twee hoogste gebouwen van de stad, het World Trade Center. Een ongeluk, denkt vrijwel iedereen.

 *  Iets over 9 boort een ander vliegtuig zich in de tweede toren van het WTC . Dit is geen ongeluk… maar … een regelrechte aanslag.

 *  Snel blijkt dat fanatieke Allah-gelovigen denken de goede zaak te dienen door hun gekaapte toestellen in de torens te sturen en zodoende moord en zelfmoord te plegen voor … de goede zaak.

*  Mensen op straat raken in paniek. Miljoenen anderen over de hele wereld zien het live gebeuren op tv. De mensen die in de gebouwen werken, proberen zo snel mogelijk naar buiten te komen. Enkelingen springen door ramen hun dood tegemoet…

 *  Een uur later storten de beide torens in. 2 753 mensen komen die dag om.

 *  Maar het is nog niet voorbij. Om kwart voor 10 vliegt een derde vliegtuig het Pentagon in, het enorme gebouw van het Amerikaanse ministerie van Defensie , in Washington. Ook hier laten mensen het leven.

 *  Al snel blijkt dat de vliegtuigen zijn gekaapt door aanhangers van Al Qaida. De groep, waarvan Osama Bin Laden de leider is, haat de Verenigde Staten omdat de VS teveel de baas wilt spelen in de wereld en omdat Amerikanen geen moslims zijn. Daarom willen ze de VS straffen.

*   De kapers laten de vliegtuigen dus moedwillig neerstorten, goed wetend dat ook zijzelf zullen gedood worden in de crashes. Dat mislukt met het vierde vliegtuig. Het stort neer in een weiland in de staat Pennsylvania.

 *  Bijna 3 000 doden, grote chaos en paniek. ‘Dit wordt oorlog’, zegt president Bush. Een oorlog tegen het terrorisme. Bin Laden moet gestraft worden en daarom vallen de Amerikanen Afghanistan aan. De terroristenleider zou daar verstopt zitten. Het wordt een lange oorlog waar veel landen aan meedoen.

(met dank voor -bewerkte tekst- en foto’s Wikipedia)

QUEEN Elizabeth II van Engeland

Queen Elizabeth van Engeland overleed gisteren 8 september. De Britse koningin werd geboren in Londen op 21 april 1926. Sinds 9 september 2015 was Elizabeth de langst regerende monarch uit de Britse geschiedenis. Zij hield het 70 jaar vol. Na het overlijden van de Thaise koning Bhumibol op 13 oktober 2016 werd zij ook de langst regerende monarch ter wereld.

* Haar toekomstige man was Philip, marineofficier en enige zoon van prins Andrew van Griekenland en prinses Alice van Battenberg. Die naam werd later  gewijzigd in Mountbatten.

* Elizabeth en Philip trouwden op 20 november 1947 in de abdij van Westminster in Londen. Bij deze gelegenheid kreeg prins Philip ook de titel Hertog van Edinburgh. Elizabeth en Philip kregen vier kinderen.

 * In januari 1952 vertrokken Elizabeth en Philip voor een promotietour langs enkele Gemenebestlanden. Circa een week later overleed de vader van Elizabeth, king George VI, waardoor het paar halsoverkop naar Engeland moest terugkeren, want …

* Elizabeth werd koningin van Engeland op 6 februari 1952, de sterfdag van haar vader. De kroningsplechtigheid van Elizabeth II vond plaats in de abdij van Westminster op 2 juni 1953. 

* Queen Elisabeth II vervulde haar rol als koningin uitstekend. Ze handhaafde de symbolische rol van hoofd van de staat op een voortreffelijke wijze. Moderne en snelle verkeersmiddelen hadden het mogelijk gemaakt dat ze, meer dan haar voorgangers, bezoeken te brengen aan de andere landen van het Britse Gemenebest. De televisie zorgde ervoor dat ze overal ter wereld gevolgd kon worden. Daardoor is de band van de Gemenebestlanden met het oude moederland, nog steeds aanwezig.

* Bijkomend nadeel natuurlijk was dat de hele wereld nu niet alleen getuige werd van de hoogtepunten van het koninklijk huis, maar ook van de dieptepunten ervan. En die waren vrij talrijk.

* De bruiloften van drie van haar vier kinderen werden gevolgd door evenveel scheidingen. Haar (ex-)schoondochter, prinses Diana kwam bovendien bij een ongeval in Parijs om het leven. Ook bij andere familieleden werd de koningin niet gespaard. Tijdens een bepaalde kersttoespraak had zij het over een ‘horrible year” (een verschrikkelijk jaar).

* Maar er waren ook hoogtepunten in haar leven. Haar moeder bv.werd meer dan honderd jaar. En nog ieder jaar geniet het koninklijk gezin van de aanhankelijk van haar Engelse volk.

* In 2002 vierde Elizabeth met het volk uitbundig haar vijftigjarig regeringsjubileum. De opstelling van het koninklijk huis t.o.v van het volk werd opener, toegankelijker ook na de dood van Diana. Elizabeth toonde mettertijd aan dat haar volk er eigenlijk recht op heeft mee te mogen leven met de leden van het koninklijk huis.

* In december 2016 legde Elisabeth een groot aantal functies neer. Aftreden was geen optie. Britse monarchen regeren tot hun dood.

* Koningin Elizabeth was beschermvrouw van meer dan zeshonderd organisaties. Het hof zegt dat Elizabeth zich zal blijven inzetten voor de organisaties. Hierbij wordt ze geholpen door de andere leden van de koninklijke familie.

* Prins Philip trad in 2011 bij zijn negentigste verjaardag ook terug uit een groot aantal functies. Deze verplichtingen werden overgenomen door prins Charles en zijn echtgenote prinses Camilla, prins William en zijn echtgenote prinses Catherine en de prinsen Harry en Meghan.

* Als koningin van Engeland is Elizabeth ook hoofd van de Anglicaanse Kerk. Zij wordt een pleitbezorger van godsdienst in de samenleving genoemd. “Geloof speelt een sleutelrol in de identiteit van vele miljoenen mensen en geeft hun een gevoel ergens bij te horen.”

* Volgens Elizabeth moeten de bisschoppen van de Anglicaanse Kerk de hoeders zijn van de vrijheid van alle godsdiensten in het land. Tijdens haar regering werden diplomatieke betrekkingen aangeknoopt met het Vaticaan en werd paus Benedictus XVI door Elizabeth in Londen ontvangen.

* De Britten vierden in juni 2012 het zestigjarige regeringsjubileum van koningin Elizabeth II uitbundig. Op 11 juni 2016 werd ze 90. Ze was 70 jaar lang koningin. Elisabeth was 96, haar man Philip bereikte de 99. Twee maanden voor hij 100 zou worden , overleed hij , 9 april 2021.  

* Begin 2021 verbleef Philip een maand in het ziekenhuis. Hij werd op 16 februari met een infectie opgenomen in een Londens ziekenhuis en werd daarna overgebracht naar een ziekenhuis dat gespecialiseerd is in hartklachten. In maart werd hij weer ontslagen. Wat er precies aan de hand was, bleef onduidelijk.

* Nog meer weten ? Klik en lees  Engelse koningen en koninginnen.

Mao jaagt 30 miljoen Chinezen de dood in

** Op 9 september 1976 overleed de Chinese revolutionair en leider van de Communistische Partij Mao Zedong. Zijn lichaam werd gebalsemd en verplaatst naar een mausoleum op het Tiananmenplein, ook wel bekend als het Plein van de Hemelse Vrede. Op ditzelfde plein had Mao in 1949 de oprichting van de Volksrepubliek China geproclameerd.            (rood drukken voor meer in Historiek)

* Mao Zedong was afkomstig uit een vrij eenvoudige boerenfamilie. In 1921 was hij in Peking betrokken bij de oprichting van de Chinese Communistische Partij (CCP). Mao werd later dat jaar secretaris van de partij.

* Chiang Kai-shek, een nationalist, moest niets  hebben van het communisme. Veel communisten, waaronder Mao, werden vervolgd en vluchtten naar het noorden van het land.

* In 1927 wonnen de aanhangers van de CCP de burgeroorlog van CKS .

* Mao was een van de oprichters van het Chinese Rode Leger. In 1934 werden Mao en zijn mannen, en dat was niet voor het eerst, omsingeld door troepen van Chiang Kai-shek.

* Mao en zijn communisten lukten een uitbraak. Die uitbraak werd bekend als de zogenaamde Lange Mars. Aan de mars namen ongeveer 130.000 Chinese communisten deel.

* Tienduizenden van hen overleefden de mars niet. Mao Zedong wist gedurende de Lange Mars definitief de macht te grijpen in de CCP.

* Mao Zedong riep op 1 oktober 1949 de Volksrepubliek China uit en werd zelf het staatshoofd

Propagandaposter voor de ‘Grote Sprong Voorwaarts’

* Mao was van mening dat het land sneller communistisch gemaakt kon worden dan in het sovjet-systeem dat met een zogenaamde planeconomie werkte.

* In 1958 maakte hij zijn tweede vijfjarenplan voor China bekend. De zogenaamde Grote Sprong Voorwaarts moest van China op korte termijn een economisch supermacht maken.

* Mao had bepaald dat er 700.000 coöperaties en collectieve boerderijen samengevoegd moesten worden tot zo’n 25.000 volkscommunes. Die communes moesten vervolgens zelfvoorzienende eenheden worden die zich op kleine schaal ook konden bezighouden met industrie.

* Volgens Mao was staal de sleutel voor de Grote Sprong Voorwaarts. Ongeveer honderdduizend Chinezen werden daarom van de landbouwproductie weggehaald en te werk gesteld in honderdduizenden hoogovens die, zo bleek al snel, een vrij slechte kwaliteit staal leverden.

* Mao’s Grote Sprong Voorwaarts pakte totaal verkeerd uit. Het land kreeg al snel te kampen met een grote hongersnood die miljoenen levens eiste. Daarnaast kreeg de Volksrepubliek enkele natuurrampen te verwerken.

* Tot ontsteltenis van veel Chinezen liet Mao in 1958 en 1959 zo’n zeven miljoen ton graan reserveren voor de export terwijl zijn landgenoten op grote schaal honger leden. Mao bekommerde zich, op zijn zachtst gezegd, niet erg om hun lot.

* Volgens sommige bronnen zou hij zelfs gespeeld hebben met de gedachte om de namen van de Chinezen te vervangen door nummers. Door het beleid van Mao stierven tussen 1958 en 1961 naar schatting dertig miljoen mensen door ondervoeding en hongersnood.

* Kritiek op zijn bewind was in het openbaar nauwelijks te horen. De CCP controleerde de media en zorgde er voor dat negatieve berichten niet openbaar werden gemaakt.

* Binnen de partij bestond echter wel ongenoegen over de werkwijze van Mao. In 1959 werd de stalinist Liu Shaoqi staatshoofd in plaats van Mao die echter wel partijleider bleef en zo veel macht behield.

* In april 1966 lanceerde de toen 72-jarige Mao de zogenaamde Culturele Revolutie, vastgelegd in het zogenaamde Rode Boekje. Verplicht bezit van alle Chinezen.

* Mao richtte zich daarmee vooral op jongeren. Zij moesten er met hun zogenaamde Rode Garde voor gaan zorgen dat de smaak, gedachten en levensstijl van alle Chinezen zouden gaan voldoen aan de normen van Mao.

* Rode Gardisten hielden huis op grote schaal in China. Wie zich in westerse kleding op straat vertoonde liep groot risico. Mao-pakken waren namelijk de norm.

* Tijdens de Culturele Revolutie werd afgerekend met veel vooraanstaande personen die enige kritiek hadden (gehad) op het beleid van Mao of zich niet helemaal wilden conformeren aan het gedachtegoed van de ´grote leider´.

* Door het optreden van de Rode Garde liep de zaak volkomen uit de hand. Mao zag zich in 1968 daarom gedwongen de garde te ontbinden. Het leger herstelde hierna de orde.

* Mao overleed op 9 september 1976. Zijn lichaam werd gebalsemd en verplaatst naar een mausoleum op het Tiananmenplein. Mao was meer dan veertig jaar partijleider geweest en bijna dertig jaar de verpersoonlijking van zijn land.

* Na zijn overlijden werd hij in China, op veel plaatsen ook letterlijk, van zijn voetstuk gestoten. (bewerkt uit ‘Historiek’, het venster op de geschiedenis)

Lees ook: De Culturele Revolutie: hoe het Chinese volk het Maoïsme begroef

 

Verder op 9 september
  • 1867 – Groothertogdom Luxemburg wordt onafhankelijk van België
  • 1913 – Tijdens een onweer komt een zeppelin in de Noordzee terecht, 14 bemanningsleden komen om. Het eerste dodelijke ongeval ooit met een zeppelin.
  • 1915 – Een Duitse zeppelin bombardeert Londen.
  • 1965 – Tibet wordt een autonome regio van China.
  • 1970 – Feyenoord wint als eerste Beneluxclub de Wereldbeker Voetbal

Deze dag in de geschiedenis

Willem de Veroveraar overleed op 9 september 1087 in het klooster van St. Gervais bij Rouen als gevolg van verwondingen die hij opliep tijdens het beleg van Mantes.

  Op 9 september 1792 kwam een einde aan de Septembermoorden. Dagenlang trokken revolutionairen langs de gevangenissen om daar de tegenstanders van de Franse Revolutie te vermoorden.

  De Franse kunstenaar Henri de Toulouse-Lautrec overleed op 9 september 1901 in Gironde.

(AbsoluteFigures – nl)

Slag bij Borodino (1812)

Op 7 september 1812 werd bij Borodino, een dorp op zo’n honderdtwintig kilometer ten westen van Moskou, een grote slag geleverd tussen Napoleon en de Russische troepen. De slag werd gewonnen door het leger van Napoleon en is de geschiedenisboeken ingegaan als èèn van de keerpunten van de Napoleontische oorlog van 1812.

* Napoleon werd door het gebrek aan voorraden gedwongen steeds verder Rusland binnen te trekken. Ondanks zware materiële verliezen was hij vastbesloten door te gaan naar Moskou. Hij was ervan overtuigd dat hij de Russen daar tot overgave kon dwingen.

* De Slag om Borodino, het voorstadje van Moskou waar het gevecht zich afspeelde, werd nipt door de Fransen gewonnen. Een week na de overwinning trok Napoleon met zijn leger Moskou binnen. Velen verwachtten dat er nu vredesonderhandelingen zouden beginnen. Het liep echter anders… Lees maar …

* De Moskouse graaf Fjodor Vasiljevitsj Rostopsjin (1763-1828) had bevel gegeven alles te vernietigen wat de Fransen van nut kon zijn en al het wapentuig mee te nemen. Vervolgens staken de Russen Moskou in brand.

* Het leger van Napoleon had het hierdoor zwaar te verduren. Door de brand gingen alle voedselvoorraden en pakhuizen immers in vlammen op. De Fransen zagen zich al snel genoodzaakt zich terug te trekken uit Moskou.

* Tijdens de terugtocht kwamen manschappen van Napoleon om het leven. Van de ruim 700.000 militairen die onder bevel van Napoleon Rusland aanvielen overleefden er uiteindelijk slechts 18.000 tot 22.000.

*** Op 18 december 1812 eindigde de tocht naar Rusland. De beroemde Slag bij Borodino en de brand van Moskou worden vaak gezien als het keerpunt in de Napoleontische oorlogen.  (prenten vrij/gratis – met dank aan Historiek)

1 12 13 14 15 16 33