Auteur: Ludo

onvrede over vietnamoorlog

Op 4 mei 1970 worden op de campus van de staatsuniversiteit in de Amerikaanse plaats Kent (Ohio) vier studenten doodgeschoten door leden van de Nationale Garde.

* Op de campus wordt al sinds het begin van die maand fel gedemonstreerd tegen de Vietnamoorlog. De onvrede over de oorlog is extra toegenomen door een toespraak waarin de Amerikaanse president Nixon heeft aangegeven ook troepen naar Cambodja te sturen.

* Om de orde op de campus in Ohio te herstellen wordt de Nationale Garde ingezet. Na verschillende confrontaties tussen de studenten en leden van de Nationale Garde lijkt de rust terug te keren.

* Onverwachts echter vuren achtentwintig leden van de Nationale Garde dan op een groep studenten. Daarbij komen vier studenten om het leven: Allison Krause (19), Jeffrey Miller (20), Sandra Scheuer (20) en William Schroeder (19).

**Gelezen in Historiek

Meer Amerikaanse geschiedenis
Overzicht van boeken over de Amerikaanse geschiedenis

Neil Young schreef een beroemd geworden nummer over het drama: Ohio

DANSPLAAG IN … 1518

Choreomanie is een ziekelijk drang om te dansen en wordt in het medisch jargon ook wel aangeduid als Sint-Jansziekte, danszucht of danswoede.

* In deze moderne tijden bestaat die onweerstaanbare drang tot dansen en feesten nog steeds. Denk bv. aan Tomorrowland in Bornem. Dat het voorlopig niet kan voor een grote massa wegens corona zorgt af en toe voor groot ongenoegen onder het vooral jonge publiek dat de lockdowns beu is en zo vlug mogelijk weer wil pret maken als vroeger. La Boum 1 en 2 zijn daar bekende exponenten van.

* Gedurende de Middeleeuwen deed deze (moderne?) ziekte zich meermaals voor. De dansplaag die in 1518 uitbrak in Straatsburg in de Elzas is wellicht de bekendste van allemaal.  ( zegt Enne Knoops in ‘Historiek’)

 

  • Sint-Jansdansers in Molenbeek (Pieter Brueghel de Jonge, 1592): jaarlijkse dansprocessie met epileptici naar de Sint-Jan-de-Doperkerk (Molenbeek). –

* Uitbraken deden zich, aldus de historicus J.F.C. Hecker (1795-1850), al voor sinds 1021. In 1278 (bij de rivier de Maas in Frankrijk), 1237 (bij Erfurt en Arnstadt), in 1374 (in Aken, Utrecht, langs de Rijn en de Moezel).

* In 1463 (in de Eiffel) deden zich weer uitbraken voor van choreomanie. Volgens Hecker trokken dansende groepen hierbij, net als de flagellanten (zelfkasteiders), van plaats naar plaats en vertelden ze dat ze hemelse visioenen zagen.

boven – Tekening van Pieter Breugel de Jonge, 1564 (Albertina, Vienna)

en hiernaast: de jaarlijkse processie van epileptici naar de Sint-Janskerk van Molenbeek

 

De dansplaag van 1518

De dansplaag van 1518 begon halverwege juli in Straatsburg. Een vrouw, bekend als Frau Troffea (of Trauffea) begon op straat te dansen en ging er zo’n vijf dagen lang mee door.

* Na enkele dagen voegden zich tientallen anderen bij haar, die eveneens onbeheersbaar dansten en muziek maakten. Uiteindelijk groeide de dansgroep uit tot ongeveer vierhonderd vrouwen en mannen.

* Er werd zelfs een houten podium voor de dansgroep opgesteld en fluiters en drummers ingeschakeld om hen te begeleiden, omdat (zo stelden medici) het ‘hete bloed’ van de dansers moest afkoelen. Even hun gang laten gaan, dacht men, dan gaat het snel weer over.

* Maar tot schrik van het stadsbestuur hield het gedans niet meer op. In augustus was de dansmanie in Staatsburg nog steeds aan de gang. Sommige dansers kregen hartaanvallen, anderen stortten met een beroerte of van uitputting ineen. Over dodelijke slachtoffers wordt evenwel niets gezegd.

* De stadsraad wist zich geen raad met de dansende bevolking en draaide eind augustus 1518 bij. Dit moest wel een goddelijke straf zijn, oordeelden de vroede vaderen, dus was er boetedoening nodig.

* Uiteindelijk werden de dansers opgepakt en meegenomen naar een heiligdom in de heuvels  van het nabijgelegen stadje Saverne, gewijd aan Sint-Vitus.

* Hun opgezwollen en bebloede voeten werden in schoenen gestopt, waarna de dansers rond een houten relikwie moesten dansen: de St.Vitusdans.

* Na enkele weken hield de dansepidemie vanzelf op. Om weken, maanden, zelfs jaren later elders opnieuw de kop op te steken…

**  De toenmalige artsen Paracelsus (1493/1494-1541) en Thomas Sydenham (alias de ‘Engelse Hippocrates’, 1624-1689) kwamen met allerlei theorieën voor de dag.

* Paracelsus typeerde de ziekte als chorea lasciva en dacht dat de danswoede het gevolg was van vrouwen die in verzet kwamen tegen een kwaadaardige mannelijke hegemonie. Ook onderscheidde hij lichamelijke oorzaken. De Britse arts Sydenham noemde de ziekte de St.Vitus-dans.

**  Hedendaagse medische wetenschappers en historici denken dat de Dansplagen werden veroorzaakt door de zogenoemde kriebelziekte (ergotisme), die veroorzaakt werd door moederkoorn (een graanziekte) waarbij patiënten hallucinaties, spasmes en stuiptrekkingen krijgen.

** John Waller legt een verband met ziekte, honger en bijgeloof. Volgens hem braken de dansmanies uit op plekken waar sprake was van hongersnood en ziekten. Verder schrijft hij over mass psychogenic illness. Hierbij komen mensen die krachtig geloven in het bovennatuurlijke in een dissociatieve geestestoestand terecht. Waar dansen al niet goed voor is.  (gelezen bij Wikipedia)

SLAG op het bevershoutveld

Op 3 mei 1382 vindt de Slag op het Beverhoutsveld  plaats, een belangrijke fase uit de in 1379 begonnen opstand van de stad Gent tegen Lodewijk van Male, graaf van Vlaanderen. Die crisis zou tot 1385 duren.

* De stad is onder meer in opstand gekomen omdat de graaf kleinere steden bevoordeelt waardoor Gent geïsoleerd is komen te liggen ten opzicht van de rest van het graafschap.

* Als zelfs hongersnood dreigt, trekt Filips van Artevelde, nazaat van Jacob v.A. , die eerder tot opperhoofdman van Gent is aangesteld, met een klein leger Gentenaren naar Brugge.

* Op 3 mei 1382 verslaat Filips daar de troepen van Lodewijk van Male en de Brugse milities. Het Bevershoutveld ligt op de grens van Beernem, Oostkamp en Assebroek.

* Met deze overwinning is Filips van Artevelde nog lang niet klaar met de Franssprekende coalitie die zich vormt rond de graaf van Vlaanderen. In november 1382 wordt de Slag bij Roosebeek (Westrozebeke) uitgevochten. Het legertje van Filips haalt het dit keer niet van de coalitie. Filips sneuvelt zelfs op het slagveld. (gelezen bij Wikipedia)

 

° Lees zeker ook …

1945 – In de Lübecker Bocht bombarderen de geallieerden drie schepen met gevangenen uit concentratiekamp Neuengamme. Circa 7 000 gevangenen komen om het leven… (ook gedacht aan Poetin?)

DIT GEBEURDE 2 MEI

Op 2 mei 1914 richten de politici Frans Van Cauwelaert, Alfons Van de Perre en Arnold Hendrix de krant De Standaard en de uitgeverij De Standaard N.V op. Vanwege WO I duurde het even voordat de krant ook echt van de persen rolde.

* In de beginperiode was aan rechts van de kop vaak een soort boodschap voor de lezers te vinden. Daar stond namelijk de tekst: “Vlamingen spreekt uw taal.”

* Met een klein team wist de krant al snel een stevige positie in het perslandschap te veroveren. De oplage steeg begin jaren twintig naar 12.000 exemplaren. Van 1921 tot 1940 werd een Antwerpse editie van De Standaard uitgegeven onder de aparte titel De Morgenpost.

* Toen in 1940 de oorlog uitbrak, staakte de uitgeverij het publiceren van de krant. Er werd vanaf dat moment echter een nieuwe uitgave gemaakt: Het Algemeen Nieuws. Na de oorlog werd de uitgeverij beschuldigd van collaboratie.

* De Standaard kreeg hierdoor een publicatieverbod voor twee jaar. Er werd een nieuwe uitgeverij opgericht (De Gids N.V.) en die gaf vervolgens vanaf november 1944 de krant De Nieuwe Standaard uit. Logo van de huidige … dS

 

Verder op 2 mei:

  • 1945 – Het Duitse garnizoen in Berlijn geeft zich over.
  • 1945 – De Duitse troepen geven zich in Italië over: einde van de Italiaanse Sociale Republiek.
  • 1989 – Hongaarse militairen beginnen met het slopen van het IJzeren Gordijn tussen Hongarije en Oostenrijk. Alle grensblokkades worden afgebroken. Het prettige vervolg van 9 november – val van de Berlijnse Muur – Nog later valt ook de USSR uiteen
  • 2011 – Osama bin Laden, de leider van de wereldterreurorganisatie Al Qaida, wordt in Abbottabad in een villa door het hoofd geschoten door Amerikaanse militairen.

Da Vinci 5 eeuwen oud

da-vinci-profileLeonardo Da Vinci, één van de grootste schilders ooit, is vandaag 2 mei al 502 jaar overleden. Voor twee jaar onderzocht de Amerikaanse kunstkenner Isbouts nog eens of meester Da Vinci echt mee geschilderd heeft aan de replica van zijn wereldberoemd fresco dat de abdij van Tongerlo al sinds 1545 in haar bezit heeft.

 

Het Laatste Avondmaal in de abdij van Tongerlo

afc47858-6cdb-11e9-b67e-f1884b30f8d0° In het ‘Da Vinci museum’ van de Abdij van Tongerlo hangt de vroeg-16e-eeuwse replica van het Laatste Avondmaal op linnen. Het schilderij behoort, net als Het Lam Gods (gebroeders Van Eyck) en de Kruisafneming (Rubens) tot de topstukken van België.

° Het werk is omstreeks 1507 grotendeels geschilderd door toenmalige leerlingen van Da Vinci, waaronder vermoedelijk Andrea Solari. Da Vinci zou volgens de overlevering het hoofd van Jezus en Johannes zelf hebben geschilderd.

° Ook dit werk heeft meerdere grote restauraties ondergaan, maar is relatief goed bewaard gebleven. In 1545 had de abt van de Abdij van Tongerlo het doek gekocht voor 450 Rijnse florijnen op een veiling te Antwerpen. Het doek heeft een lange tijd in de abdijkerk gehangen. En vervangen werd door onderstaande replica.

° Het feit dat iemand als Isbouts in 2019 omtrent deze tijd in Tongerlo gesofisticeerde scans maakte van het schilderij zorgde toen andermaal voor een stormloop van de persjongens naar de abdij. Wilde verhalen deden meteen de ronde.

Prof Isbouts waarschuwde echter: ‘Het is nog veel te vroeg voor conclusies. Experts zullen de ondertekeningen op het schilderij van Tongerlo vergelijken met ondertekeningen die 100 procent zeker van De Vinci zijn. Jullie moeten echter nog vele maanden geduld oefenen.’ Waarvan akte.

WEER IETS BIJGELEERD!

We hebben ons nog geen vragen gesteld over de vorm van een Petit Beurre koekje en hebben al zeker niet geteld hoeveel rondjes er langs de zijkanten van de koekjes zitten. Maar nu blijkt dat deze vorm niet zomaar willekeurig gekozen is.  (met dank aan Boni Peeters)

 

De betekenis

·        de 4 hoeken van het beroemde koekje vertegenwoordigen de 4 seizoenen.

·        de rondjes aan de zijkanten, 52 om precies te zijn, staan voor de 52 weken van het jaar.

·        het koekje meet ook 7 cm, voor de 7 dagen van de week,

·        en de 24 puntjes in het midden staan voor de 24 uren in een dag.

En dat al sinds 1882!

KAPELLETJES TELLEN OP 1 MEI

 

***

De Laakdalse Werkgroep voor Geschiedenis en Heemkunde was/is erg bedrijvig de laatste tijd. Vorige week werd het schooltje uit de 17de eeuw in Klein-Vorst bezocht door enkele honderden geïnteresseerden, vandaag 1 mei waren de kapelletjes aan de beurt. (foto) Een sterke kern van heemkundigen startte aan het nieuw kapelletje in de tuin van Haebeeckhoeve in Veerle. Daarna werden de hele namiddag nog vele plaatsen van levende volksdevotie bezocht.

Inzet (L) het kapelletje van Mon Clerckx – fris en mooi opgetuigd

Meimaand – Mariamaand
Meimaand, Mariamaand! Terugplaatsing en inwijding van kapelletjes in Veerle en Bergom
Een kapelletje is een uiting van volksdevotie in haar zuiverste vorm. Vele kapelletjes zouden gebouwd worden om een gelofte te volbrengen of uit dank voor een genezing. Ze komen voor in alle vormen en maten. Maar vooral de kleine boom -en staakkapelletjes kwamen er in overvloed. De meeste kapelletjes zijn aan Maria gewijd. De buurtbewoners wilden meedoen aan de traditie van de meiversiering en daarvoor kwamen alleen bidplaatsjes ter ere van Maria in aanmerking. Het kapelletje was de trots van de buurt. Er werd er ‘gemeid’: de kapelletjes werden versierd en ‘s avonds in de meimaand kwam men er in groep samen om te bidden.
Iedereen is uitgenodigd de inwijding te komen bijwonen op 1 mei. De activiteit zal ongeveer per kapel een half uur duren. Nadien trekken we richting de volgende. Iedereen mag uiteraard ook hier aansluiten.
1 … 69 70 71 72 73 … 91