Speurder naar oorlogsmisdadigers
Van de eerste – naar de tweede wereldoorlog overstappen is slechts een bruggetje doen van amper 20 jaren. Een oorlog die in het teken stond van de totale uitroeiing van het Joodse ras. Hitler en zijn nazi’s gingen daarin erg ver, maar werden na vijf jaar oorlog helemaal uitgeteld.
Simon Wiesenthal (1908-2005) wijdde zijn leven aan het opsporen van nazi-misdadigers.
Amper 20 jaar na het einde van W0 I, was het opnieuw prijs op het oude continent. Hitler en Co joegen een Europees -, zelfs wereldrijk na , zonder Joden. Alles was daarvoor geoorloofd.
* De Jood Simon Wiesenthal (l) overleefde liefst twaalf concentratiekampen. Op miraculeuze wijze ontsnapte hij verschillende keren aan de dood. In mei 1945 werd hij bevrijd uit het concentratiekamp Mauthausen.
* Al tijdens zijn gevangenschappen in de concentratiekampen verzamelde Simon Wiesenthal gegevens over de gruweldaden van de kampbewaarders.
* Na zijn bevrijding overhandigde hij de Amerikaanse autoriteiten een lijst met ongeveer honderd namen van oorlogsmisdadigers. Het begin van de verzameling gegevens over oorlogsmisdadigers waarmee hij de rest van zijn leven zou werken.
* Wiesenthal richtte in Wenen een kantoor in dat lange tijd betaald werd door de Mossad, de Israëlische Geheime Dienst. Bovendien kreeg hij een onkostenvergoeding van ongeveer driehonderd dollar per maand.
* Wiesenthal hielp de Mossad niet alleen bij het opsporen van oorlogsmisdadigers. Hij verschafte ze ook informatie over Duitse raketingenieurs die voor Egypte werkten en hij voorkwam dat de Fransen in 1949 voormalige nazi-officieren naar het pro-Franse Syrië smokkelden.
* Adolf Eichmann, de belangrijkste oorlogsmisdadiger die door de Mossad met hulp van Simon Wiesenthal werd opgespoord, was de organisator van de Holocaust.
* In 1948 zette Wiesenthal de Mossad voor het eerst op het spoor naar Eichmann. Vergeefs. In 1953 ontdekte Wiesenthal Eichmann opnieuw. Pas in 1960 ging de Israëlische geheime dienst tot actie over in Buenos Aires.
* Adolf Eichmann werd in Argentinië gearresteerd en in het geheim overgebracht naar Israël, waar hij tijdens een spectaculair proces tot de doodstraf werd veroordeeld. Na de veroordeling van Adolf Eichmann, kwam Wiesenthal met het boek ‘Ich jagte Eichmann’, waarin hij volgens velen te veel eer naar zich toehaalde.
* Wiesenthal geloofde niet in collectieve schuld. Oorlogsmisdaden werden volgens hem gepleegd door individuen en niet door volkeren. “Eichmann handelde niet uit een blinde gehoorzaamheid. Hij deed wat hij juist achtte te doen.” Daarom bleef Wiesenthal verbeten zoeken naar oorlogsmisdadigers.
* Na een lange zoektocht van Wiesenthal kon in 1963 ook Karl Josef Silbermann opgespoord worden. Silbermann was de politieagent, die de familie van Anne Frank arresteerde.
* In 1970 kon Franz Stangl, de commandant van Treblinka, worden opgepakt. Drie jaar later werd Hermine Braunsteiner, de kindermoordenares van Majdanek, die in New York leefde, aan Duitsland uitgeleverd.
* Simon Wiesenthal was geen systematische onderzoeker. Hij moest het vooral hebben van zijn goede geheugen, toeval en briljante ingevingen. Uiteraard speelde ook volharding een belangrijke rol bij het opsporen van oorlogsmisdadigers.
* Vaak liep een onderzoek op niets uit of duurde het jaren voordat een succes geboekt kon worden. Wiesenthal kreeg weinig hulp. Veel landen, zoals de Verenigde Staten van Amerika en Duitsland waren niet geïnteresseerd in de vervolging van oorlogsmisdadigers. Vaak eindigden rechtszaken in vrijspraak wegens gebrek aan bewijs eindigden.
* In zijn boeken en autobiografieën vertelde Wiesenthal verschillende verhalen over zijn leven en de jacht op oorlogsmisdadigers. Hij werd beschuldigd van bedrog.
* Zo beweerde Wiesenthal in de oorlog ook in Auschwitz te zijn geweest. De waarheid was echter dat hij wel in een trein naar het vernietigingskamp Auschwitz heeft gezeten, maar dat hij daar door een verkeerde koppeling van wagons nooit terecht is gekomen.
* In de jaren zestig groeide Simon Wiesenthal uit tot het morele geweten van hen die de herinnering aan de Holocaust levend hielden. Wiesenthal ontving vele onderscheidingen. Hij overleed op 20 september 2005 op 96-jarige leeftijd in Wenen en werd begraven in Israël.
(Met dank aan Ruud van Capelleveen – AbsoluteFigures.nl)