Napoleon Bonaparte

Napoleon Bonaparte mag dan al meer dan 200 jaar dood zijn , maar hij bepaalt nog altijd ons leven. Napoleon Bonaparte werd in 1769 geboren in Ajaccio op het eiland Corsica. Hij klom op tot succesvol en populair legerleider, die in 1799 in Frankrijk aan de macht kwam.

Dat was voor de eerzuchtige Napoleon evenwel niet genoeg. Hij kroonde zichzelf ook nog tot keizer. De paus stond er bij en keek er naar, meer niet.

Met zijn legers veroverde Napoleon grote delen van Europa. Al liep de veldtocht in Rusland in 1814 uit op een grote nederlaag.

Napoleon werd verbannen naar het kleine eiland Elba voor de Italiaanse kust. Maar hij ontsnapte en was binnen 100 dagen weer aan de macht in Frankrijk.

In 1815 werd hij bij Waterloo definitief verslagen. De Engelsen brachten hem naar het afgelegen eilandje Sint Helena in de Atlantische Oceaan, waar hij uiteindelijk in 1821 stierf. Hij werd pas 51 jaar oud.

** Het is vandaag 5 mei 2022 , precies 201 jaar geleden dat Napoleon Bonaparte overleed. Maar wist je dat hij nog steeds van grote invloed is op ons hedendaags leven? We zochten en vonden een aantal dingen die Napoleon bedacht, en waar we nog altijd mee te maken hebben…

* Napoleon voerde de burgerlijke stand in. Geboorten, huwelijken, alles moest vanaf toen worden geregistreerd. Napoleon wilde een goed overzicht, zodat hij … gemakkelijker belastingen kon heffen.

* Vroeger reden ridders te paard links van de weg, zodat ze vlugger met hun rechterhand zwaard of lans konden hanteren. Het gewone volk liep meestal rechts. Maar sinds de Franse Revolutie van 1789 was iedereen officieel gelijk. Daarom bepaalde Napoleon dat rechts de norm werd. Was ook handiger met de koetsen en karren in die tijd. Landen die hij niet veroverde, zoals Groot-Brittannië, bleven links rijden. En doen het nog steeds.

* Dankzij Napoleon hebben we ook straatnamen met even en oneven huisnummers. Dat systeem werd eerst in Parijs gehanteerd, later in alle veroverde gebieden.

* Ook danken we verharde wegen aan Napoleon, die lijnrechte verbindingen wilde tussen steden om zijn troepen snel en accuraat te verplaatsen. In Frankrijk werden die wegen les Routes Nationale.

* Een kilo aardappelen, een liter melk en… een meter bier. Standaardmaten en afmetingen. In Europa werden allerlei maten gebruikt, zoals, duim, el,voet en weet ik veel. Napoleon vond dat onhandig en onoverzichtelijk in zijn keizerrijk. In 1799 voerde hij het metriek stelsel in . 

* De Code Napoleon, of de Code Civil werd het Franse burgerlijk wetboek, waarin de principes ‘vrijheid, gelijkheid en broederschap’ werden vastgelegd. Ook scheiding van kerk en staat diende als inspiratie voor wetboeken van veel landen. Maar gelijke rechten, dat was een ander paar mouwen.

* Abattoir, bureau, portemonnee… allemaal woorden die tijdens de Franse tijd hier in zwang raakten. Leraren werden verplicht klassikaal les te geven. Ouders moesten schoolgeld betalen. En hij voerde het eindexamen in.

** Hoewel het niet zijn uitvinding was, gaf Napoleon wel de aanzet. Hij loofde in het jaar 1800 een geldprijs uit voor wie kon bedenken hoe je voedsel langer goed kon houden. Dat had hij immers nodig voor zijn soldaten tijdens hun veldtochten.

** De Franse kok Nicolas Appert ontdekte het inmaken. Door groenten in afgesloten flessen te koken zodat de bacteriën werden gedood, bleef het voedsel langer goed. Glas was te breekbaar voor soldaten. Een tijdje later werd het conservenblik bedacht.

*** Napoleon vond zijn Waterloo … in het huidige België. In 1815 werd de keizer definitief verslagen. Het is sindsdien een uitdrukking.

* En het is natuurlijk ook de naam van die popklassieker van Abba. De Zweedse popgroep won het Eurovisiesongfestival in 1974 met een lied over een vrouw die zich overgeeft aan de liefde, zoals Napoleon zich in Waterloo overgaf. 

* Napoleon Bonaparte is een van de belangrijkste figuren in de Franse geschiedenis. Maar hij was natuurlijk ook een oorlogszuchtige dictator. En daarom wordt er met gemengde gevoelens naar hem gekeken.

* Op het Élyséepaleis van president Macron is er stevig over gediscussieerd: gaan we de 200ste sterfdatum van Napoleon Bonaparte vieren of herdenken? Het antwoord krijgen we straks wel.

* De heerschappij van Napoleon ging ook gepaard met uitbuiting en plunderingen en in zijn zucht naar macht offerde hij tienduizenden soldatenlevens op. Een aspect van zijn heerschappij dat lang onderbelicht is gebleven, krijgt in Frankrijk nu veel aandacht.

* Wat vooral opzien baart is Napoleons beslissing om de slavernij opnieuw in te voeren in koloniën in de West in 1802. Het was voornamelijk een economische overweging, omdat de handel in koloniale waren flink wat geld opleverde.  Achteraf, tijdens zijn ballingschap op het eiland Sint-Helena, gaf de despoot zelf toe dat het een verkeerd besluit was. Eind goed, al goed?

(mmv Wikipedia/Historiek)