Auschwitz bevrijd
Op 27 januari 1945 wordt vernietigingskamp Auschwitz bevrijd door het Russische Rode Leger. Het in het zuidwesten van Polen gelegen kamp is dan bijna leeg.
* In de zomer van 1940 hebben de nazi’s aan de rand van het Poolse stadje Oświęcim een concentratiekamp ingericht om Poolse tegenstanders van het nazi-regime gevangen te zetten. Het kamp wordt Auschwitz genoemd omdat de oude Duitse naam van Oświęcim was.
* Naar Auschwitz worden gedurende de Tweede Wereldoorlog in totaal ruim anderhalf miljoen mensen, voor het overgrote deel Joden, gedeporteerd. Zo’n 1,1 miljoen van hen wordt direct na aankomst vergast of doodgeschoten. Daarnaast komen er ruim 200.000 mensen om door ziekten of honger.
* Eind 1944, als het Rode Leger oprukt en Auschwitz nadert, beginnen de nazi’s met het vernietigen van bewijsmateriaal. De administratie wordt vernietigd en in oktober worden de gaskamers op bevel van Heinrich Himmler, de architect van de Holocaust, buiten gebruik gesteld. Daarna begint de systematische opheffing van het kamp.
Dodenmarsen
* Als duidelijk is dat de Russen in de buurt zijn, dwingen de nazi’s zo’n zestigduizend overgebleven gevangenen om met hen richting Duitsland te lopen. Tijdens deze zogenaamde dodenmarsen komen nog eens duizenden gevangenen om het leven. Wie niet de kracht heeft om verder te lopen of probeert te vluchten, wordt ter plekke doodgeschoten.
* Op 27 januari 1945 wordt het kamp bevrijd. De Russen treffen in Auschwitz nog ongeveer 8 000 gevangenen aan. De meesten zijn doodziek. De paar overgebleven bewakers worden nog diezelfde dag door de Russen gedood.
Kampcomplex
Auschwitz was niet één kamp, maar een kampcomplex dat bestond uit drie hoofdkampen – Auschwitz I, Auschwitz-Birkenau (ook wel Auschwitz II genoemd) en Auschwitz-Monowitz (Auschwitz III). Daarnaast waren er nog negenendertig satellietwerkkampen.
De naam Auschwitz is symbolisch geworden voor de vernietigings- en concentratiekampen van de nazi’s. (met dank aan Historiek voor teksten en vrije foto’s)