De massamoord van Srebrenica
Bijna vergeten bij ons – we maakten er zelfs geen melding van op 11 juli – is het dit jaar al 25 jaar geleden dat we haast live de val van Srebrenica konden meebeleven. Een recapitulatie uit Nederlandse bladen.
° Terwijl Nederlandse militairen de Bosnische enclave Srebrenica moesten veiligstellen, vielen Servische troepen binnen en vermoordden bijna alle mannen. Het werd het ergste bloedbad in de naoorlogse Europese geschiedenis.
° Met het uiteenvallen van de republiek Joegoslavië brak in 1991 een burgeroorlog uit tussen verschillende deelstaten. Het streven naar onafhankelijkheid gaat in een aantal staten gepaard met veel geweld.
° In een ervan, Bosnië-Herzegovina, is de strijd tussen verschillende bevolkingsgroepen bijzonder heftig. In 1993 roept de Veiligheidsraad in Resolutie 819 de plaats Srebrenica uit tot ‘veilig gebied’, een zogenoemde enclave.
° Servische Bosniërs mogen de stad van de VN niet meer beschieten of belegeren. In deze enclave houden veel Bosniakken (Bosnische moslims) zich schuil.
° De VN stelt een vredesmacht in die Resolutie 819 in Srebrenica moet handhaven. In 1994 gaat een bataljon Nederlandse troepen, Dutchbat III, naar Srebrenica om deze opdracht op te nemen.
° Terwijl Nederlandse militairen de Bosnische enclave Srebrenica moeten veiligstellen, vallen Servische troepen van de Bosnisch-Servische generaal Ratko Mladić Srebrenica binnen. Zonder veel tegenstand.
° Veel Bosniak-mannen en -jongens proberen tevergeefs te vluchten. De Serviërs voeren de achtergebleven mannen en jongens af in bussen, nadat ze hen eerst met hulp van de Nederlandse militairen van de vrouwen en kinderen hebben gescheiden.
° Ze worden samengevoegd met een andere groep gevangen vluchtelingen en niet veel later worden bijna al deze Bosniakken door de Serviërs geëxecuteerd.
° Het is de grootste massamoord in Europa sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog. In totaal staan er 8 372 namen op het herinneringsmonument bij het nabijgelegen Potočari.
° In Nederland rijst de vraag of de Nederlandse soldaten meer hadden kunnen doen om de enclave te beschermen of dat hun land moreel heeft gefaald.
° Gedurende de gehele oorlog op de Balkan sloegen zo’n 1,3 miljoen mensen op de vlucht naar het buitenland.
° De Nederlandse regering zal voortaan alleen nog maar soldaten sturen die voldoende bewapend zijn, zoals bij de Nederlandse missies naar Irak en Afghanistan.
° Als in 2002 het NIOD-rapport verschijnt, neemt premier Wim Kok de politieke verantwoordelijkheid voor de ramp in Srebrenica en treedt af.