Het laatste Laakdals nieuws, heet van de naald….
De zwarte Amerikaanse burgerrechtenactiviste Rosa Parks werd in 1955 wereldnieuws nadat ze in de bus weigerde haar plaats af te staan aan een blanke medepassagier.
* Rosa Parks werd als naaister in de jaren vijftig van de twintigste eeuw een beetje ongewild betrokken bij de burgerrechtenbeweging in Amerika.
* Parks verzette zich nl. tegen rassenscheiding en discriminatie van zwarte burgers.
* In Amerika is de naam Rosa Parks nog steeds beroemd. Beroemd omwille van een op het oog klein, maar toch veelbetekenend voorval op de avond van 1 december 1955, vandaag 68 jaar geleden.
* Na het werk nam de toen 42-jarige Rosa Parks zoals steeds de bus en ging zitten op een vrije stoel, die echter gereserveerd was voor blanke reizigers.
* Parks was moe en blij dat ze even kon uitrusten. De bus raakte echter steeds voller en na enige tijd waren alle stoelen bezet.
* Daarop verzocht een medepassagier of ze haar haar stoel wou afstaan aan de blanke reiziger, die hij was. In Montgomery waren zwarten in die tijd nl. verplicht hun plaats af te staan aan blanke medeburgers.
* Rosa Parks weigerde echter. Ze bleef zitten waar ze zat. Parks was van mening dat ze net zoveel rechten had om op die stoel te zitten als de blanke passagier.
* Voor de wet lag dat echter anders…
* Parks werd prompt gearresteerd. De naaister kreeg meteen een boete van tien dollar, plus proceskosten.
* Ook de media stonden weldra vol van deze zaak en werd de busmaatschappij erg verlieslatend, zelfs nadat ze de dienstregeling fel verlaagd had.
* Eén jaar later, november 1956 gaf het Supreme Court toe dat rassenscheiding in het openbaar vervoer in strijd was met … de Amerikaanse grondwet.
* Nog een maand later reden de bussen in Montgomery weer als voorheen, met één belangrijk verschil: zwarten mochten voortaan zitten waar ze wilden en hoefden geen plaats meer te maken voor hun blanke medereizigers.
* Het was voor het eerst dat een massale actie van de Amerikaanse burgerrechtenbeweging een concreet resultaat opleverde.
* Door deze geschiedenis wordt Rosa Parks nog steeds gezien als één van de belangrijkste pioniers van de burgerrechtenbeweging.
*
Op 27 november 1701 werd in de Zweedse stad Uppsala de astronoom Anders Celsius geboren. De astronoom werd vanaf 1730 ‘hoogleraar in de astronomie’ in Uppsala. Ook richtte hij er een sterrenwacht op.
* Anders Celsius (1701-1744) introduceerde zijn beroemde temperatuurschaal in 1742.
* Waarom die temperatuurschaal? Gewoon omdat het hem handig leek te weten dat het kookpunt van water precies op 0° zou liggen en het vriespunt op 100°, zijn aanvankelijke gedacht…
* Later werden de cijfertjes gewoon omgedraaid…0° voor vriezen , 100° voor koken. Een stuk handiger, lijkt ook ons nog steeds, want zo onthouden we deze waarden blijkbaar het best.
* Vandaag de dag ligt het kookpunt van water nog steeds op 100° Celsius en het vriespunt op 0°. Geen mens die eraan denkt om dat te veranderen…
* Hoe beroemder kan men nog worden met schijnbaar simpele dingen? Anders Celsius overleed op 42-jarige leeftijd aan tuberculose. Enig minpunt in zijn leven…
De Nederlandse koning Willem III overleed 23 november …1890 op Paleis Het Loo, waar hij de laatste jaren van zijn leven verbleven had. Hij was 73 .
* Zijn dochter Wilhelmina was eind 1890 nog minderjarig en daarom werd haar moeder Emma koningin-regentes. Dat bleef ze tot Wilhelmina’s achttiende verjaardag.
* Tijdens de laatste jaren van zijn leven had koning Willem III o.m. last van een nierziekte. Vanwege zijn verslechterende gezondheidstoestand werd in 1888 besloten de drukte van Den Haag te verruilen voor de rust van Paleis Het Loo.
* Na het overlijden van koning Willem II, zijn vader, was Willem in 1849 koning van de Nederlanden geworden.
* Ondanks het feit dat de macht van zijn vader de vorst fors was ingeperkt, probeerde Willem III te regeren alsof Nederland zijn persoonlijk bezit was.
* Omdat Willem III bekend stond als ‘een bruut’ – die enkel gaf om jacht, drank en vrouwen – kreeg hij de bijnaam koning Gorilla.
** Volgens de socialisten zou Willem III zijn volk immers bestempelen als domme ossen, gepeupel en uitschot.
* Met zijn eerste vrouw, Sophie van Württemberg, kreeg Willem III drie kinderen.
* Kroonprins Willem stierf echter op 38-jarige leeftijd, zoon Maurits overleed al op 36 en derde zoon, Alexander op 33-jarige leeftijd.
** Na het overlijden van zijn vrouw Sophie huwde koning Willem III in 1879 met Emma van Waldeck-Pyrmont. Het leeftijdsverschil was enorm…
* Op het moment van trouwen was de koning 61 terwijl zijn vrouw Emma slechts 20 lentes telde. Uit dit huwelijk werd dochter Wilhelmina geboren.
* Het lichaam van koning Willem III werd na zijn overlijden overgebracht naar Delft waar het werd bijgezet in de Koninklijke Grafkelder van de Nieuwe Kerk.
Massale volksopstand van achttien dagen die gericht was tegen het stalinistische bewind in de Volksrepubliek Hongarije. De aanvankelijk vreedzame opstand koste duizenden burgers het leven.
* Het is 23 oktober 1956 als een groep studenten van de technische universiteit in Boedapest openlijk hun steun betuigen aan de slachtoffers van het Poolse Poznan.
* In juni protesteert daar een groep fabrieksarbeiders tegen het communistische regime in Polen.De Hongaarse Opstand wordt keihard neergeslagen.
* Officieel vallen er 74 doden en zijn er duizend gewonden. Het echte dodental wordt echter hoger geschat.
* De Hongaarse studenten die aanvankelijk gewoon de Polen een hart onder de riem willen steken, krijgen een grote groep mensen achter zich aan, waaronder ook veel arbeiders.
* De leuzen worden echter steeds meer anti-Sovjet gericht. Als de groep aankomt bij het parlement worden vlaggen met het staatswapen en de rode sterren van de gebouwen gehaald, symbolen van de Sovjet-Unie. Ook het standbeeld van Stalin wordt neergehaald.
* Na een radiotoespraak van partijleider Ernõ Gerõ die de betogers kwalificeert als volksvijanden breekt er een ware revolutie uit. Geleid door generaal Pál Maléter schaart een deel van het leger zich achter de betogers en worden er wapens uitgedeeld. De opstandelingen vertrekken vervolgens – gewapend – naar de ÁVH, de geheime politie. Door de hevige gevechten trekken de Sovjet-troepen die in de stad gelegerd zijn zich terug.
* De betogers vallen op 24 oktober het parlement binnen en dwingen de regering af te treden. De opstand heeft zich inmiddels uitgebreid over heel Hongarije. De partijvoorzitter en de premier vluchten naar de Sovjet-Unie
* Hervormingspoliticus Imre Nagy, die enkele jaren daarvoor uit de communistische partij is gezet, wordt het nieuwe staatshoofd. János Kádár wordt partijvoorzitter.
* Het is een aantal dagen rustig en de opstand lijkt te zijn geslaagd. De Sovjet-Unie laat op 30 oktober weten kennis te hebben genomen van de ontwikkelingen en belooft een spoedige terugtrekking van alle Sovjet-troepen uit Hongarije.
* Op 3 november reist een Hongaarse delegatie onder leiding van generaal Maléter naar het hoofdkwartier van de Sovjetbezettingstroepen. Het is de bedoeling om daar de details van de terugtrekking van de Russische troepen te bespreken.
* De delegatie wordt echter gearresteerd en tegelijkertijd vallen troepen van het Warschaupact het land binnen. De opstand wordt hardhandig neergeslagen. Na vier dagen is het verzet gebroken. Volgens Hongaarse cijfers kostte de opstand 5 000 tot 6 000 mensen het leven. In het westen gaat men er van uit dat het werkelijke slachtofferaantal veel hoger ligt.
* Nadat Hongarije weer onder de invloedssfeer van de Sovjet-Unie is gekomen, worden ruim 13.000 mensen gearresteerd die betrokken zouden zijn geweest bij de opstand. Driehonderdvijftig mensen worden geëxecuteerd. Onder hen ook Imre Nagy.
* De kardinaal-priester Mindszenty vlucht naar de Amerikaanse ambassade, waar hij vijftien jaar zal blijven. In de maanden november en december vluchten ruim 200.000 Hongaren naar het vrije westen.
* Hoewel er in veel westerse hoofdsteden wordt gedemonstreerd tegen het bloedbad, wordt er internationaal weinig stelling genomen.
* In Europa is men voornamelijk bezig met de Suez-crisis die aan de gang is en voor de Verenigde Staten ligt de zaak gevoelig omdat het land al op zeer gespannen voet staat met de Sovjet-Unie.
* Er kwamen 91 Joden door geweld om het leven en ongeveer dertigduizend werden gearresteerd en afgevoerd naar concentratiekampen.
* Vanwege de vele kapotte ruiten die overal in het land te zien waren, werd de terreurnacht beter bekend als … de Kristallnacht.
* De Kristallnacht was geen spontane actie van de Duitse bevolking , maar handig georganiseerd door de SA en andere nationaal-socialistische organisaties.
* Als aanleiding werd de moord op een Duitse diplomaat, Ernst Eduard von Rath, aangegrepen. Die was op 7 november in Parijs door een Joodse vluchteling neergeschoten.
* Von Rath overleed twee dagen later aan zijn verwondingen.
* Joseph Goebbels (foto) greep het overlijden van de diplomaat aan voor een gloeiende haatrede tegen de Joden.
*** Enkele uren later barstte in Duitsland een golf van geweld en vernieling los… De Kristallnacht was begonnen…
Op 8 november 1939 explodeert er een bom in de Bürgerbräukeller in München. De man die de bom geplaatst heeft, Georg Elser, hoopt dat Adolf Hitler bij de aanslag om het leven zal komen.
* Elser verzette zich fel tegen het nationaalsocialisme en probeerde Hitler uit de weg te ruimen.
* Elser wist dat Hitler in november een toespraak zou houden in de Münchense Bürgerbräukeller om daar de mislukte staatsgreep van 1923 te herdenken.
* Elser verzamelde explosieven, wist een bom samen te stellen en verborg die met een tijdontsteker in de Bürgerbräukeller.
*** De aanslag mislukte echter door een stom toeval. Hitler en zijn staf vertrokken nl. eerder dan verwacht uit de Bürgerbräukeller, maar omdat er slecht weer werd gemeld en het toenmalige vliegen riskant was in die omstandigheden was de trein naar Berlijn een groot stuk veiliger.
*** Bij de aanslag kwamen acht mensen om het leven en raakten 63 mensen gewond. Hitler bleef echter ongedeerd.
*** Elser werd kort na de aanslag gearresteerd, gemarteld en naar een concentratiekamp gedeporteerd. Kort voor het einde van de Tweede Wereldoorlog, 9 april 1945 ( geboortedag van mijn zus Maria), werd hij in Dachau op bevel van Hitler geëxecuteerd.
De Britse egyptoloog en archeoloog Howard Carter (1873-1939) doet in november 1922 de ontdekking van zijn leven. De egyptoloog – die financieel gesteund wordt door Lord Carnarvon (1866-1923) – heeft in het Dal der Koningen al tien jaar gezocht naar het graf van de jonge farao Toetanchamon.
° Op 4 november 1922 vindt hij de eerste sporen van het graf, uitgerekend onder het puin van het graf van Ramses VI.
° Een zestientredige trap leidt naar een muur met daarop het teken van Toetanchamon.
° Drie dagen later vindt de egyptoloog ook de toegang tot het graf. Als het geopend wordt, blijkt het, in tegenstelling tot andere koninklijke graven in de vallei, nog niet bezocht door grafschenners.
° In de vier grafkamers worden maar liefst vijfduizend objecten gevonden, waarvan er veel voorzien zijn van een goudlaag.
* De talloze artefacten, cultusvoorwerpen, juwelen, muziekinstrumenten, meubilair en machtssymbolen waren objecten die de overleden farao moesten vergezellen op zijn tocht naar het dodenrijk.
* Het beroemdste object in het graf is het dodenmasker van Toetanchamon. (foto)
Op 3 november 1957 lanceerden de Russen de kunstmaan Spoetnik II. Aan boord bevond zich ook het hondje Laika. Het hondje wordt het eerste wezen dat levend rond de aarde zal cirkelen. Voorafgaand werden door de Sovjet-Unie al eerder dieren de ruimte ingestuurd maar die hadden geen volledige omloop rond de Aarde volbracht.
Het hondje was voor het project van de straat gehaald in Moskou. Op 3 november 1957 kreeg het teefje een plek in de Spoetnik en werd ze vanaf het lanceerplatform bij Bajkonoer de ruimte ingeschoten.
Dat Laika de ruimtereis niet zou overleven stond vooraf al vast maar de Russen hielden enige tijd vol dat het de bedoeling was het hondje weer levend terug op aarde te krijgen. Daarvoor was echter geen apparatuur voorzien in de Spoetnik.
Bijna twee weken na de lancering werd door de Sovjet-autoriteiten koudweg bekendgemaakt dat Laika was gestikt.
* Na acht jaar bouwen is het Witte Huis in Washington op 1 november 1800 klaar. John Adams is de eerste Amerikaanse president die het huis gaat bewonen. Het Witte Huis wordt dan overigens nog het Executive Mansion (Uitvoerend Herenhuis) genoemd.
* President George Washington had eerder, samen met planoloog Pierre L’Enfant, bepaald op welke locatie het huis gebouwd moest worden. Het Witte huis is ontworpen door de Iers-Amerikaans architect James Hoban die zich liet inspireren door het Leinster House in de Ierse hoofdstad Dublin.
* Vanaf wanneer men het gebouw precies het ‘Witte Huis’ ging noemen is niet bekend. Wel is bekend dat het gebouw in 1798 voor het eerst, ter bescherming, wit werd geverfd. In 1901 ging het gebouw officieel Witte Huis heten.
Bron: “Wikipedia”
Maarten Luther wordt in 1483 geboren in een mijnwerkersgezin in het Duitse plaatsje Eisleben. Als hij vijf is volgt hij de Latijnse school in Mansfeld. Hierna krijgt hij ook nog opleidingen in Maagdenburg en Eisenach. In 1501 start hij een studie rechten in Erfurt.
* Volgens de berichten veranderde een hevige onweersbui het leven van Maarten Luther in 1505 volkomen. Luther komt na een bezoek aan zijn ouders in Eisleben op de terugtocht naar Erfurt in zwaar weer terecht. Vlakbij Luther slaat de bliksem in.
* De student in de rechten zou door de klap zelfs tegen de grond zijn geslingerd. Doodsbang roept Luther de heilige Anna aan en doet een belofte:
“Ik wil monnik worden”.
* Volgens sommigen dacht hij er voor deze gebeurtenis al serieus over na monnik te worden. Luther houdt woord. Op 17 juli 1505 gaat hij naar het Augustijner klooster in Erfurt en wordt hij monnik. Zijn vader is overigens niet erg blij met die ‘carrièreswitch’.
* Na een proefjaar wordt Luther toegelaten tot de zogenaamde orde van de Augustijner eremieten. Weer een jaar later wordt Luther priester.
* Na een jaar lang priester te zijn geweest in Erfurt vertrekt Luther naar Wittenberg om daar filosofie te doceren.
*** Maarten Luther is niet te spreken over het aflaatsysteem dat de katholieke kerk heeft ingesteld. Gelovigen kunnen door een geldbedrag aan de kerk te betalen vergeven worden van hun zonden.
* De katholieke kerk gebruikt de opbrengsten onder meer om de bouw van de Sint Pieter in Rome mee te betalen. Het systeem druist in tegen Luthers overtuiging dat God zonden vergeeft na getoond berouw en niet na het betalen van geld.
*** Op 31 oktober 1517 doet Luther iets met zijn ongenoegen. Hij schrijft 95 stellingen waarin hij de wantoestanden aan de kaak stelt. Vaak wordt beweerd dat de kerkhervormer het document op de deur van de slotkerk van Wittenberg spijkerde. Hard bewijs hiervoor ontbreekt echter. Wel vast staat vast dat Luther de stellingen doorstuurde naar de aartsbisschop van Mainz met het verzoek er schriftelijk op te reageren.
** Deze daad wordt gezien als het begin van de reformatie. In deze reformatie kwam de klemtoon van het geloof veel meer te liggen op de bijbel en werd het gezag van bijvoorbeeld de paus en de kerk minder.
*** De stellingen van Luther worden wijd verspreid. De komst van de drukpers maakt dit mogelijk.
*** Luthers kritiek op het aflaatsysteem valt bij de kerk niet in goede aarde. In 1521 wordt hij in de ban gedaan. Enkele jaren eerder werd de monnik door kardinaal-legaat Th. Cajetanus de Vio in Augsburg verhoord. Tijdens dit verhoor weigert Luther zijn stellingen te herroepen. Keizer Karel V doet hem ook in de rijksban.
*** Luther leeft bijna een jaar ondergedoken als jonker Jörg in de Wartbug in Eisenach. In deze periode vertaald hij het Nieuwe Testament in het Duits.
*** In 1522 wordt de vertaling gepubliceerd. Tijdens Luthers verblijf in de Wartburg verschijnen op tal van plaatsen Lutherse gemeenten.
Het predikantsgezin
*** Luther, die zich niet langer monnik voelde, trouwde in 1525 met Catharina von Bora (een voormalige non). Hij breekt hiermee voorgoed met zijn leven als monnik en start ook een nieuw fenomeen: het predikantsgezin.
*** Maarten Luther publiceert in 1534 de eerste volledige Wittenberger bijbel.
Maarten Luther spijkert op 31 oktober 1517 zijn 95 stellingen op de toegangsdeur van de kerk in Wittigen. In de stellingen uit hij onder meer zijn ongenoegen over het aflaatsysteem van de katholieke kerk. De 95 stellingen zijn ook vertaald in het Nederlands.
Bron: “Wikipedia”