de Dreyfus-affaire

Op 22 december 1894 werd de Joods-Franse officier Alfred Dreyfus door de krijgsraad schuldig bevonden aan hoogverraad. Hij werd veroordeeld tot een levenslang verblijf op Duivelseiland, voor de kust van Frans Guyana.

* In 1894 kwam de Franse inlichtingendienst erachter dat er geheime Franse informatie bij de Duitsers was beland en dat er zich een spion moest bevinden in het Franse leger.

* De verdenking viel al snel op Dreyfus. Wellicht omdat hij van Joodse afkomst was. Dreyfus werd gearresteerd en veroordeeld. Op basis van vervalste documenten, zo bleek al snel. (foto r)

* In werkelijkheid had majoor Esterhazy documenten doorgespeeld aan de Duitsers. Georges Picquart, het nieuwe hoofd van de Franse inlichtingsdienst, ontdekte vrij snel dat Esterhazy de werkelijke dader was.

* Die boodschap was echter niet welkom bij de militaire top. Die wou voorkomen dat de zaak heropend werd. Picquart werd eerst op reis gestuurd , later zelfs ontslagen en gevangen genomen.

“J’Accuse”  van  Emile Zola

* De Dreyfus-affaire nam steeds grotere vormen aan. Ook de bekende schrijver Emile Zola vernam het gebeurde en kon niet verkroppen dat Dreyfus en Picquart onschuldig vastzaten.

* In de literaire krant L’Aurore publiceerde Zola op 13 januari 1898 een open brief aan Félix Faure, de president van de Franse Republiek.

Daarin stelde hij pertinent dat Dreyfus onschuldig was en enkel was veroordeeld vanwege … zijn Joodse afkomst.

* De brief, getiteld J’Accuse (ik beschuldig), zorgde voor veel opschudding. Zola werd aangeklaagd en veroordeeld en vluchtte voor enige tijd naar Engeland. Steeds meer mensen waren er nu stellig van overtuigd dat Dreyfus inderdaad onschuldig was veroordeeld.

* Nadat Dreyfus’ oude chef bekend had dat hij tijdens het proces had gelogen en bovendien toegaf dat er bewijsmateriaal was vervalst, kwam de zaak in stroomversnelling.

* De zaak Dreyfus werd in 1899 heropend en in 1903 werd hij uiteindelijk volledig gerehabiliteerd. Dreyfus keerde terug naar het leger als majoor.

* De Dreyfus-affaire heeft, volgens veel historici, bijgedragen tot  de oprichting van de zionistische beweging.

* Grondlegger van die stroming was de Joods-Oostenrijkse journalist Theodor Herzl. Die was voor de Oostenrijkse krant Neue Freie Presse in Frankrijk aanwezig om verslag te doen van de geruchtmakende Dreyfus-affaire. Hij was toen diep onder de indruk van het antisemitisme in Frankrijk.