amundsen en de polen
Op 16 juli 1872 werd Roald Amundsen geboren in Borge, een plaats in het zuidoosten van Noorwegen, in een familie van scheepseigenaars en kapiteins.
* 
Als de jonge Amundsen hoorde over de reis die een landgenoot in 1888 naar Groenland maakt , is zijn aandacht gewekt en besluit hij óók ontdekkingsreiziger te worden.
* Op zijn 25ste neemt hij deel aan een tweejarige Belgische Antarctische Expeditie die geleid wordt door Adrien de Gerlache. De Belgica is het eerste schip dat overwintert in Antarctica.
* Enkele jaren na deze expeditie leidt Amundsen een expeditie die de ‘Noordwestelijke Doorvaart’ , van de Atlantische Oceaan naar de Grote Oceaan dwars door de poolarchipel van Canada, zal proberen over te steken.
* Die expeditie uit 1903 verloopt aanvankelijk niet succesvol. Het schip komt vast te zitten in het ijs en de bemanning moet wachter op het einde van de winter. Een jaar later bereikten ze wel hun doel.
* Na deze barre tocht plant Amundsen in 1909 weer een expeditie om als eerste de geografische noordpool te bereiken. September van dat jaar verneemt hij echter dat de Amerikaanse ontdekkingsreiziger Robert Peary hem voor is geweest.
* Amundsen verandert zijn plannen. De zuidpool wordt zijn doel. Tot op dat ogenblik is nog nooit een mens op het zuidelijkste puntje van de aarde geweest. De Noor vertrekt in 1910 en overwintert met zijn team in de buurt van het Ross-ijsplateau in de Walvisbaai.
* Op dat zelfde ogenblik is ook de Britse ontdekkingsreiziger Robert Falcon Scott bezig met een missie naar de zuidpool.
* Amundsen heeft echter een voorsprong. Hij bevindt zich 90 kilometer dichter bij de zuidpool. Zijn concurrent heeft echter een snellere route naar de pool. Amundsen moet snel een weg vinden door de Trans-Antarctische bergen.
* De echte tocht van Amundsen naar de geografische zuidpool begint op 20 oktober 1911. Hij reist samen met Olav Bjaaland, Helmer Hanssen, Sverre Hassel en Oscar Wisting en bereikt de zuidpool op 14 december 1911, vandaag 111 jaar geleden.
* Robert Falcon Scott bereikt de zuidpool 35 dagen later en vindt de tent van Amundsen met een aan hem gerichte brief. Het vergaat de Brit en zijn teamleden hierna slecht. Allen overlijden wellicht op de terugweg naar hun kamp.
* Amundsen laat pas op 7 maart 1912 de wereld weten dat hij en zijn expeditieleden de zuidpool hebben bereikt.
* In 1925 probeert Amundsen per luchtschip de geografische noordpool te bereiken. Hij wordt gesteund door de rijke James Ellsworth. De eerste poging slaagt niet. In 1925 volgt een tweede poging.
* Met aan boord onder andere Lincoln Ellsworth, de Italiaan Umberto Nobile en piloot Hjalmar Riiser-Larsen stijgt het luchtschip de Norge op 11 mei 1926 op vanaf Svalbard. Zestien uur later bereikt het schip de geografische noordpool. De bemanning gooit hierop Noorse, Italiaanse en Amerikaanse vlaggen naar beneden.
* Mogelijk bereikte Amundsen als eerste ook de geografische noordpool. Aan ‘de rechtmatigheid’ van eerdere claims van ontdekkingsreizigers als Frederick Cook en Robert Peary wordt namelijk getwijfeld.
* De avontuurlijke Noor stierf geen natuurlijke dood. Kon ook moeilijk met zo’n palmares. Tijdens een vliegtuigcrash in 1928 in de Noordelijke IJszee was het zo ver. Uitgerekend tijdens een reddingsmissie nog wel.
* Het neergestorte vliegtuig en het lichaam van Amundsen zijn evenwel nooit teruggevonden. Stof genoeg voor veel heldhaftige verhalen.
(bronnen Historiek en Wikipedia – vrije/gratis foto)