EEN HISTORISCH WANDKLEED

Het Tapijt van Bayeux, ook wel ‘Wandkleed van Bayeux’, is een tapijt van liefst 70 meter bij 50 centimeter dat rond 1068 gemaakt werd, vermoedelijk in Engeland.

* Het tapijt van Bayeux dankt zijn naam aan het bisschoppelijk paleis dat zich in het Normandische plaatsje Bayeux bevond.

* Het tapijt is een met wollen garens geborduurde linnen doek,  eigenlijk een ‘geweven’ wandtapijt.

* Op het tapijt wordt de (aanloop naar de) Slag bij Hastings afgebeeld waaraan we vorige week nog een stukje wijdden. Even kort herhalen …

* De Normandische hertog Willem I de Veroveraar valt op 28 september 1066 Engeland in het zuiden binnen. Harold II wordt verslagen door het Normandische leger en sneuvelt in de strijd. Willem de Veroveraar wordt ‘de eerste Normandische koning’ van Engeland.

* Eén van de beroemdste scènes op het tapijt laat zien hoe Harold II van Engeland sneuvelt op het slagveld.

* Het tapijt van Bayeux werd kort na de Slag bij Hastings gemaakt in opdracht van bisschop Odo van Bayeux, een halfbroer van Willem de Veroveraar. Vermoedelijk in een borduuratelier in Engeland.

* Volgens anderen zou het Tapijt van Bayeux echter vervaardigd zijn door koningin Mathilde van Vlaanderen (ca. 1031-1083) en haar hofdames. Maar gezien de lengte van het stuk is dat weinig waarschijnlijk.

* Het tapijt van Bayeux dankt zijn naam aan het bisschoppelijk paleis dat zich in het Normandische plaatsje Bayeux bevond. Het tapijt wordt beschouwd als een van de belangrijkste middeleeuwse kunstschatten in de wereld.

** De taferelen op het tapijt zijn het best te vergelijken met de betere, moderne strips. Louter technisch bekeken valt het tapijt onder het zogenaamde ‘Arabische’ borduursels die  ‘in’ waren in die dagen.

** Meer nog. De oudst bekende afbeelding van de komeet van Halley vinden we ook op het tapijt van Bayeux uit 1068. Een komeet die in 1066 verscheen, was meer dan waarschijnlijk de komeet Halley en de oudst bekende waarneming van de komeet in Europa.

* De komeet Halley is een van de bekendste en helderste periodieke kometen. Hij is genoemd naar de Britse astronoom Edmond Halley (1656-1742), die voor het eerst vaststelde dat kometen volgens een bepaald patroon verschijnen.

– gelezen in Historiek (aanbevolen voor de prille geschiedkundigen onder onze lezers)

NIET ALLE VIKINGEN WAREN SCANDINAVIëRS

De Vikingen waren ruwe, blonde bonken met blauwe ogen, die in hun superieure schepen vanuit Scandinavië de zee overstaken om dood en vernieling te zaaien op hun plundertochten doorheen Europa en zelfs verder.

* Dat is wat de geschiedenisboeken ons leren, maar het grootste DNA-onderzoek ooit op Vikingskeletten heeft een aantal verrassende resultaten opgeleverd. Veel Vikingen hadden bruin haar en niet alle Vikingen waren Scandinaviërs, zo blijkt. (foto’s Vikingfamilie en doorsnee Viking uit museum Tongeren)

* Het woord Viking is mogelijk afkomstig van de Scandinavische term ‘vikingr’ wat zoveel betekent als ‘rover’, ‘piraat’. De Vikingen waren dan ook het deel van de Noormannen dat er met snelle boten op uittrok om te plunderen. 

* Het ‘Tijdperk van de Vikingen’, valt tussen 800 n.C., enkele jaren na hun eerste gedocumenteerde raid op het klooster van Lindisfarne Engeland, en de jaren 1050 n.C., enkele jaren voor de Normandische verovering van Engeland in 1066 n.C.

* De Vikingen veranderden de politieke, culturele en demografisch-genetische kaart van Europa, wat vandaag nog steeds zichtbaar is in plaatsnamen, familienamen en moderne genetische gegevens.

** De Deense koning Kanoet de Grote werd koning van Engeland.

** Leif Eriksson was waarschijnlijk de eerste Europeaan die Noord-Amerika bereikte – 500 jaar voor Cristoffel Columbus –

** Van de Noorse koning Olav Tryggvason wordt aangenomen dat hij het christendom naar Noorwegen heeft gebracht.

* Veel expedities van de Vikingen waren raids op kloosters en steden langs de kusten en rivieren van Europa, maar vaak was het meer pragmatische doel van de expedities het verhandelen van goederen als pelsen, slagtanden van walrussen en vet van zeehonden. 

* In het ‘Tijdperk van de Vikingen’ bestond er nog geen woord voor Scandinavië. Dat kwam pas later. Maar toch verdeelden ze hun doelwitten al: de studie bevestigt dat de Vikingen van wat nu Noorwegen is, naar Ierland, Schotland, IJsland en Groenland trokken.

* De Vikingen van wat nu Denemarken is, voeren naar Engeland en de Vikingen uit het huidige Zweden trokken op plundertocht naar de Baltische landen en het huidige Rusland, dat zijn naam aan hen te danken heeft.

* Uit het nieuwe DNA-onderzoek blijkt ook een genetische invloed van de Noorse, Deense en Zweedse Vikingen in de gebieden waar ze naartoe getrokken zijn.

* Een internationaal team met wetenschappers uit 14 landen bracht onlangs met de nieuwste technieken het volledige genoom – het geheel aan genetische informatie – in kaart van 442 skeletten uit Vikinggraven. 

** Twee grote conclusies. Enerzijds dat de Vikingen al voor het ‘Tijdperk van de Vikingen’ genetische invloeden ondergaan hebben vanuit Zuid-Europa en Azië, en anderzijds dat de verschillende populaties in Scandinavië zelf meer geïsoleerd waren dan gedacht werd.

* Veel Vikingen hebben hoge niveaus van niet-Scandinavische afstamming, zowel binnen als buiten Scandinavië, wat wijst op een voortdurende overdracht van genen doorheen Europa.

* Grondig onderzoek haalt zelfs het moderne beeld onderuit van de Viking met blond haar, aangezien veel Vikingen bruin haar hadden en beïnvloed waren door de genetische instroom van buiten Scandinavië.

Niet-Scandinavische Vikings

Twee andere conclusies uit het onderzoek zijn dat de expedities in het begin van het ‘Tijdperk van de Vikingen’ een lokale aangelegenheid waren, waaraan mensen die familie van elkaar waren, deelnamen, en dat de identiteit van Viking niet beperkt was tot mensen van Scandinavische afkomst. 

* De eerste conclusie blijkt uit een scheepsgraf in Estland. Daar waren vier broers begraven die op dezelfde dag gestorven waren. De andere mensen in de boot leken genetisch erg op de broers en op elkaar. Dat suggereert dat ze waarschijnlijk allemaal afkomstig waren van een kleine stad of een klein dorp ergens in Zweden. 

* Uit de tweede conclusie blijkt dat in beroemde Vikinggraven op onder meer de Schotse Orkney-eilanden, in werkelijkheid plaatselijke inwoners waren die mogelijk een Viking-identiteit hadden aangenomen en begraven werden als Viking.

** Belangrijk is dat de testresultaten aantonen dat de ‘Viking-identiteit’ niet beperkt was tot mensen met een Scandinavische genetische afkomst.

* De genomen van de Vikings laten de vorsers toe te ontwarren hoe de evolutie speelde voor, tijdens en na de bewegingen van de Vikings doorheen Europa. Die hadden nl. een invloed op genen die verbonden zijn met belangrijke eigenschappen als immuniteit, pigmentatie en stofwisseling.

* De wetenschappers kunnen nu ook de fysieke verschijning van de oude Vikingsen afleiden en die vergelijken met moderne Scandinaviërs. Geschat wordt dat zes procent van de bevolking van het Verenigd Koninkrijk Viking-DNA in zijn genen heeft, terwijl dat in Zweden tien procent is.

  • Dit artikel is gebaseerd op een persmededeling van het St John’s College van de University of Cambridge. * Vrij naar Luc De Roy in dS-
  • Het runenschrift (kortweg runen) is het oudst bekende schrift gebruikt door de Germaans volkeren van Noord-Europa, Groot-Brittannië, Scandinavië en IJsland vanaf de 2e of de 3e eeuw tot en met de 19e eeuw. ( foto runensteen in bijlage) Vikings waren niet  alleen rovers, ze waren ook ijverige ontwerpers van allerlei sierontwerpen ( foto) –  (allemaal eigen foto’s in Tongeren)

Frank Deboosere …

We vroegen het aan Frank Deboosere …

* De astronomische herfst begon vannacht 23 september 2022 om 03.04 uur. Dag en nacht duren vandaag even lang.

* De astronomische seizoenen beginnen dus niet altijd mooi op een 21-ste. Meer zelfs, de astronomische herfst is in onze tijdrekening nog nooit begonnen op 21 september!

* Voor weerkundigen is het moeilijk om te werken met seizoenen die niet beginnen op vaste dagen van het jaar. En dus hebben we het ons gemakkelijk gemaakt…

* De weerkundige seizoenen daarentegen beginnen altijd op de 1-ste van de maand: 1 maart, 1 juni, 1 september en 1 december. Makkelijk om te rekenen. Meer informatie over de weerkundige seizoenen vind je hier.

***  Septemberregen, nooit komt hij ongelegen… ***

Galle ontdekt Neptunus

Op 23 september 1846 wordt de planeet Neptunus voor het eerst waargenomen door de Duitse astronoom Johann Gottfried Galle.

Galle ging echter niet de geschiedenisboeken in als de ontdekker van de planeet. Die eer komt in feite de Franse astronoom Urbain Le Verrier toe. Hoezo?

* Le Verrier (foto onder) werkte eerst als ingenieur, later als chemicus en wijdde zich sinds 1839 helemaal aan de planetenstudie.

  • In 1846 berekende  hij, op basis van de storingen in de beweging van de planeet Uranus, waar de onbekende planeet zich moet bevinden.

* Hij stuurde zijn berekeningen naar de Duitse astronoom Johann Gottfried Galle en die nam de nieuwe planeet op 23 september 1846 voor het eerst waar. De blauwe bol werd Neptunus genoemd.

* De eer van de ontdekking van Neptunus moet Verrier op zijn beurt wel delen met de Engelsman John Couch Adams. Die maakte eind 1845 al soortgelijke berekeningen.

* Een andere Franse astronoom, Jérôme Lalande, had Neptunus overigens al in 1795 waargenomen, maar hij wist niet dat het om een planeet ging.

* Daarnaast zijn er ook nog de notities van Galileo Galilei waaruit blijkt dat ook de Italiaanse natuur- en sterrenkundige de planeet Neptunus rond 1612 al bekeek. Maar ook hij herkende Neptunus niet als planeet.

* Van de zon af gerekend is Neptunus de achtste planeet van ons zonnestelsel.

*** Urbain Le Verrier is één van de 72 Fransen van wie de namen op de Eiffeltoren staan geschreven.

Verder op 23 september

            (met dank aan Historiek)

HONDERDJARIGE OORLOG

Op 19 september 1356 vond de Slag bij Poitiers plaats. Een onderdeel van de Honderdjarige Oorlog tussen Fransen en Engelsen die van 1337 tot 1453 met elkaar voerden.

* Die oorlog duurde natuurlijk niet dag na dag honderd jaar lang. Vaak waren er pauzes bij gebrek aan geld om de huursoldaten, de kern van het leger, te betalen. Wel waren Engelsen en Fransen het 100 jaar lang oneens met elkaar. Aan het eind van de heeeel lange rit wonnen de Engelsen. Lees hoe …

* Bij Poitiers behaalden de Engelsen, onder leiding van de prins van Wales (Eduard van Woodstoch of de Zwarte Prins), voor de tweede keer gedurende de Honderdjarige Oorlog een overwinning.

* De Fransen werden geleid door Jan II de Goede die een voor die tijd erg groot leger had samengebracht. Ondanks de troepensterkte (hoe groot zijn leger was is niet helemaal bekend) en de militaire moed van Jan II werd de Slag bij Poitiers door de Fransen verloren. Anders dan bij voorgaande slagen vielen de meeste Franse edelen niet te paard maar te voet aan.

* De aanval verliep vrij ongecoördineerd en hoewel de Engelsen in de minderheid waren en niet op de steun van een ander Engels leger konden rekenen (even daarvoor vertrokken naar Bretagne) konden ze de aanval afslaan en de Fransen verslaan.

Jan II werd gevangen genomen. Tot aan de Vrede van Brétigny (1360) bleef hij opgesloten in Engeland.

* Het vredesverdrag bepaalde dat de Fransen losgeld moesten betalen voor Jan II en daarnaast moesten Aquitanië, Calais en Ponthieu aan de Engelsen afgestaan worden aan koning Eduard III van Engeland.

De Engelse koning zag op zijn beurt af van aanspraken op de Franse kroon.

* Van echte vrede was echter geen sprake.

* Jans tweede zoon was echter als gijzelaar in Engeland achtergebleven en als die gevangen genomen werd reisde Jan II naar Engeland om zich over te geven. Hij stierf in 1360 tijdens deze tweede gevangenschap.

Verder op 19 september:

CROMWELL laaT KONING ONTHOOFDEN

De Britse staatsman Oliver Cromwell overleed op 3 september 1658 in Londen. De ‘lord protector’ studeerde aan het Sidney Sussex College in Cambridge.  

*** (een kleine vergelijking … de OLV i/d Wijngaard-gilde– Veerle werd opgericht in 1640382 jaar geleden)

* Oliver verliet de universiteit na het overlijden van zijn vader in 1617, zonder bul evenwel.

* Engeland was enkele jaren in twee kampen verdeeld. Cromwell ontwikkelde van in zijn jeugd reeds een grote tegenzin tegen de monarchie, het koningshuis. Hij leidde de republikeinse troepen in de Engelse Burgeroorlogen tegen koning Karel I.

* Vanuit Oxford bestuurde Karel I het noorden en westen van het land. Het parlement behield de controle over Londen, het zuiden en het oosten.

* De Slag bij Naseby op 14 juni 1645 betekende een omslag in de burgeroorlog. Oxford werd belegerd, maar Karel I ontsnapte.

* De koning werd uiteindelijk bij Newark in Schotland gevangengenomen en in 1647 uitgeleverd aan Cromwell. Die liet Karel I op 30 januari 1649 onthoofden.

* Cromwell slaagde er echter niet in om van Engeland een stabiele parlementaire republiek te maken. Regelmatig waren er ook opstanden in eigen rangen. Achterstallige soldij was daarvan de oorzaak.

* De oppositie, de levellers, wilden de rijkdom meer gelijkelijk verdelen. Maar Oliver Cromwell voelde daar niets voor.

* In 1653 zegde het parlement het vertrouwen in Oliver Cromwell op. Een jaar later kwam een nieuwe republikeinse grondwet tot stand met Cromwell als ‘lord protector’ (landvoogd) en een Raad van State.

* Het nieuw gekozen parlement werd haast meteen ontbonden, omdat de parlementsleden de macht van Oliver Cromwell wilden beperken.

* Van 1655 tot zijn overlijden op 3 september 1658 leidde Oliver Cromwell Engeland als een dictator. Hij verklaarde de titel lord protector erfelijk.

* Daardoor kon zijn zoon hem in 1658 opvolgen. Richard Cromwell bleek echter niet in staat om het land verenigd te houden.       – met dank aan Absolute Figures –

De Bevrijding van België

*****   Lees het complete relaas door op rood te klikken (en zoek nog meer in Wikipedia…) Echt de moeite …

* De Bevrijding of einde van de Duitse bezetting in België tijdens de Tweede Wereldoorlog liep van begin tot einde september 1944, met enkele uitlopers tot begin november en met een herovering door de Duitsers van een deel van de Ardennen in december 1944 – januari 1945.

* Amerikaanse troepen in Libin op 7 september 1944
* Duitse agenten van de Gestapo, gearresteerd na de bevrijding van Luik, werden samengebracht in de Citadel van Luik
* Britse troepen worden uitbundig onthaald in Brussel, 4 september 1944

DOOD VAN EEN PRINSES

In 1981 trouwde Diana (Spencer) met de veel oudere Britse troonopvolger  Charles , prins van Wales die voluit Charles Philip Arthur George Windsor heet.

Het sprookjeshuwelijk werd met veel pracht en praal gevierd. Miljoenen mensen waren er via tv getuige van. Binnen de kortste tijd werd Diana het meest geliefde lid van het Britse koningshuis.

* Naast haar koninklijke plichten zette Diana zich in voor minderheden in de maatschappij. Meer bepaald voor de kinderen in Afrika, slachtoffertjes van landmijnen. Ook de aan aids lijdende mensen gaf ze  door haar présence weer enige hoop.

* Het paar kreeg twee kinderen. William werd geboren in 1982 , Harry in 1984.

* De koele verhouding tussen de beide partners beterde er echter niet op. De scheiding in 1993 bleef niet uit. Na de scheiding bleef Diana zich inzetten voor humanitaire doeleinden.

* In de zomer van 1997, vandaag 31 augustus 25 jaar geleden, kwam Diana in Parijs om het leven in een bizar auto-ongeval. Maanden na haar dood bleef ze hot news voor de pers.

* Meer nog , ettelijke biografieën legden waar of niet waar vele intieme feiten en feitjes bloot, evenwel met dalende belangstelling. Tot haar zonen de nieuwe hot-news-bronnen werden.   (vrije gratis foto)

KOLOSSAAL COLOSSEUM ?

Waarom heet het Colosseum Colosseum?

Colossus van Nero bij het Colosseum (cc - Classical Numismatic Group)
Colossus van Nero bij het Colosseum (cc – Classical Numismatic Group)

Wie denkt dat het Colosseum zijn naam dankt aan het feit dat het bouwwerk kolossaal is, heeft het mis.

* De naam verwijst in werkelijkheid naar de Colossus van Nero, een enorm standbeeld dat gebouwd werd in opdracht van de Romeinse keizer Nero. Dit naar het voorbeeld van de beroemde Colossus van Rhodos, een van de zeven wereldwonderen van de antieke oudheid.

* Aanvankelijk kwam het beeld in de vestibule van de Domus Aurea te staan, het zogenaamde “Gouden Huis” van Nero. Toen de keizer overleed was het standbeeld echter nog niet klaar. Pas in 75 na Christus werd de Colossus van Nero ingewijd.

* Ruim vijftig jaar later kreeg het een plek naast het Amfitheater. Voor het transport van het beeld zouden maar liefst vierentwintig olifanten zijn gebruikt. Omdat het beeld nu bij het amfitheater stond kwam dit theater bekend te staan als het Colosseum (bij de Colossus). (bron Historiek)

1 2 3 4 5 8