de zon ‘van erg dichtbij’

Op Cape Canaveral in Florida vertrok op 10 feb 2020 een Atlas-draagraket met het Europese zonne-observatorium Solar Orbiter. De satelliet zal een revolutie teweegbrengen in de kennis van onze zon, werd toen beweerd.

* Om die bewering hard te maken beschikt het ruimtetuig van het Europese Ruimtevaartbureau ESA, ook met inbreng van de Amerikaanse NASA, over tien wetenschappelijke instrumenten waaronder de EUI of “Extreme Ultraviolet Imager”.

* Belgische wetenschappers waren aanwezig bij de lancering in Florida.

* De 1,8 ton wegende Solar Orbiter vliegt in de komende jaren enkele keren rakelings langs Venus. Bij elke passage ‘trekt’ Venus aan Solar Orbiter dankzij de onderlinge zwaartekracht, waardoor de baan van de sonde lichtjes verandert naar een elliptische operationele baan.

* Het tuig kan zo uiteindelijk de zon zeer dicht naderen: om de vijf maanden op een afstand van 42 miljoen km of dichter dan de planeet Mercurius.

* Op de uitzonderlijk scherpe EUI-beelden zullen details van een paar honderd kilometer zichtbaar zijn. (Wachten we nog steeds op die beelden?)

* De sonde, die een levensduur van tien jaar heeft, zal ook voor het eerst in de geschiedenis foto’s nemen van de noordpool en de zuidpool van de zon ‘van bovenuit’. Die polen vormen volgens de KSB de sleutel om het magnetisme van de ster en de zonnecyclus beter te begrijpen. Er zijn dus nog acht jaar te gaan.

* De zonnecyclus duurt ongeveer elf jaar en brengt ons van een ‘laag zonneseizoen’ met weinig zonnestormen tot een ‘hoog zonneseizoen’ met meer zonnestormen.

* Dergelijke stormen kunnen technologie op Aarde ernstig verstoren. Dit wordt bestudeerd in de context van het “ruimteweer”. In die studie heeft ‘het plateau van Ukkel’ wereldfaam verworven.        

Bron : Belga     Solar Orbiter © ESA

smog = luchtvervuiling

 Smog is luchtvervuiling die in een bepaalde periode opeens sterk toeneemt De stoffen die invloed hebben op het ontstaan van smog zijn vooral ozon en fijnstof en in mindere mate stikstof – en zwaveldioxide. Deze smog-episoden kunnen een paar dagen, zelfs enkele weken duren… zoals thans het geval was/is.

*

* De grootste bronnen van vervuiling zijn auto’s en elektriciteitscentrales. De stoffen die de vervuiling veroorzaken zijn voornamelijk koolstofmonoxide, stikstofoxiden en vluchtige koolwaterstoffen.

Deze stoffen reageren met aanwezigheid van zonlicht en vormen daarbij een mengsel van schadelijke secundaire vervuilers. Schadelijke stoffen die ontstaan zijn voornamelijk fijnstof en ozon. 

* Afhankelijk van waar ozon zich in de atmosfeer bevindt heeft de stof positieve of negatieve effecten. In de hogere luchtlagen beschermt de ozonlaag ons tegen het schadelijke ultraviolette licht van de zon.

* Er is nauwelijks uitwisseling van ozon tussen de ozonlaag en ons leefniveau. De ozon die op leefniveau geproduceerd wordt kan niet gebruikt worden voor de aanvulling van de ozonlaag.

* Omgekeerd kan alleen hoog in de bergen bij sommige weersituaties de ozonconcentratie wat hoger zijn door ozon uit de ozonlaag. Ozon is een zeer reactief molecuul. Het irriteert het ademhalingsstelsel, beschadigt gewassen, bomen en andere vegetatie, en het erodeert rubber.

* In steden met fotochemische smog, de zgn. bruine steden, zorgt het drukke verkeer in de ochtend voor de belangrijkste bronnen van de smog. De hoogste concentraties van ozon worden bereikt tussen 12:00 en 20:00 uur, meestal aan het begin van de middag.

 * Gewoonlijk wordt het hoogste smogniveau niet bereikt in de stad zelf, maar in de buitenwijken en de omliggende gebieden. Dit wordt veroorzaakt door de tijd die nodig is om de smog te vormen.

 * Zomersmog is een verkeerde benaming voor fotochemische smog, omdat het proces ook in de winter plaats kan vinden; de sterkte is in de zomer echter een stuk hoger vanwege de hogere stralingsintensiteit van de zon.

Wikipedia was onze gids in deze smogrijke dagen. Bedankt Wiki ! – Op naar een periode zonder (minder) smog, te beginnen met vandaag.

1 4 5 6