Categorie: CULTUUR

de Dode Zeerollen

In februari 1947 stuitte een bedoeïen in een grot nabij Qumran op een aantal rollen. Zonder idee van de onschatbare waarde, verkocht hij ze door aan een antiekhandelaar. Pas later zou blijken dat zijn vondst dé archeologische ontdekking van de 20ste eeuw was.

De rollen, intussen bekend als de Dode Zeerollen, geven ons een uniek inzicht in het Jodendom tussen 3e eeuw v.Chr. tot de 1e eeuw n.Chr.

* In elf grotten vlakbij de Dode Zee zijn tussen 1947 en 1956 in totaal meer dan 900 documenten gevonden. Ze bevatten voornamelijk Hebreeuwse teksten uit de ontstaansperiode van het Jodendom en zijn de oudste Bijbelse teksten die ooit gevonden zijn.

* Ruim 2.000 jaar zijn de rollen bewaard gebleven in de stabiele omgeving van de grotten vlakbij de Dode Zee. Tegenwoordig worden de rollen bewaard in een speciaal archief, waar ze nauwlettend in de gaten worden gehouden.

– De grot nabij Qumran waar de Dode Zeerollen gevonden zijn (foto: Flickr)

* De Dode Zeerollen kunnen grofweg ingedeeld worden in Bijbelse werken en overige religieuze teksten die niet in de bijbel staan, waaronder commentaren, wetten, poëzie en hymnen. De Bijbelse teksten komen grotendeels overeen met de grondtekst van de joodse Bijbel.

– Een unieke rol gevonden in Grot 3. Anders dan de overige Dode Zeerollen, is de tekst van deze rol geschreven op metaal in plaats van perkament of papyrus. De tekst is geschreven in een vierkantsvormig script in het vroeg-Hebreeuws. (foto/tekst: Het Drents Museum)

* Naast de teksten die overeenkomen, zijn er ook teksten ontdekt die nog niet eerder bekend waren en dus niet voorkomen in de Bijbel. Dit geeft aan dat de inhoud van de Bijbel nog niet definitief vastgesteld was rond het begin van onze jaartelling.

* De Dode Zeerollen werpen ook nieuw licht op apocalyptische werken, reflecties op het einde van de wereld. Ook zijn er nieuwe verhalen over Bijbelse figuren aan het licht gekomen, zoals Abraham en Noach. Eén hiervan legt uit waarom God Abraham vroeg om zijn enige zoon Izaäk te offeren.

Aardewerken bord, kom, drinkbeker, vaas, kan, kannetje, kookpot en voorraadkruik uit Qumran, eerste eeuw v. Chr. – 68 n. Chr.

* Ook gevonden objecten uit de nederzetting in Qumran geven een beeld van de Bar Kokhba Opstand (132-136), een opstand van Joden tegen de Romeinen die hen overheersten. Joodse vluchtelingen zochten toen hun toevlucht in de grotten rondom Qumran en lieten daar hun sporen na.

 

* Over de relevantie van de teksten als bron voor het ontstaan van het Christendom bestaat veel discussie. Toch moeten de rollen niet gezien worden als bron van het Christendom. Hoewel de teksten gaan over het leven ten tijde van Jezus, wordt de zoon van God, of zijn volgelingen nergens bij naam genoemd.

*** De Zoon van God komt wel in de rollen voor, maar die term verwijst niet naar Jezus.

* De lange tijd, zo’n vijftig jaar, tussen de spectaculaire vondst en de uiteindelijke openbaring van de teksten heeft tot veel kritiek geleid. In die tijd hadden slechts een handvol specialisten toegang tot de teksten, die weinig naar buiten brachten over de inhoud ervan. Geruchten deden zelfs de ronde dat het Vaticaan de inhoud geheim wilde houden. Pas in 1990 besloot een nieuwe hoofduitgever de rollen openbaar te maken.

  • (met dank aan -Vandaag in de geschiedenis-)

poelifinario

T.a.v. Franka en andere vogelliefhebbers …

* De poelifinario is een fictieve tropische vogelsoort die werd bedacht door de cabaretier Toon Hermans. Het diertje kwam ter sprake in de monoloog de ornitholoog die deel uitmaakte van Hermans’ onemanshow uit 1980[1].

* De roep van de poelifinario luidt krrroet. De vogel wordt daarom vaak verward met een andere tropische vogel: de eveneens aan de fantasie van Hermans ontsproten kroet, die poelifinario als roep heeft.  (hihi – nog geen afbeelding voorhanden)

* De cabaretprijs Poelifinario is naar deze vogel vernoemd.

The day the music died

The day the music died ( “de dag waarop de muziek stierf”) verwijst naar het vliegtuigongeluk van 3 februari 1959 , waarin het kruim van de Amerikaanse rock-‘n-roll om het leven kwam: Buddy Holly, Richie Valens en ‘The Big Bobber’ Richardson.

* Begin 1959 waren Holly, Valens en Richardson samen met Holly’s band bezig aan een concerttour waarbij ze in drie weken 24 steden in het Midwesten van de Verenigde Staten zouden aandoen. Buddy Holly had het spoedig duidelijk gehad met de tourbus, en charterde een vliegtuig bij Roger Peterson, een lokale piloot.

* Op 3 februari, kort na 1 uur ’s nachts, vertrok het vliegtuig. Vijf minuten later zag de eigenaar de lichten richting grond gaan. Herhaaldelijk contact maken met het vliegtuig lukte niet. Rond 3u30 werd het toestel als vermist opgegeven.

Rond 9.15 uur in de ochtend werd het wrak van het vliegtuig gevonden in een maïsveld , 8 kilometer van de startplaats.

* De lichamen van de inzittenden werden tijdens de crash uit het vliegtuig geslingerd, en lagen rondom het wrak verspreid. Ze werden herkend  als die van Holly, Valens en Richardson.

Op de muziekwereld van toen had deze gebeurtenis een mega-grote impact. Amerika was in rouw en met hen de grote R&R-wereld van toen.

* Vandaag de dag is Buddy Holly (and the Crickets) nog steeds een cultfiguur van de rock-‘n-roll. Enkele van zijn bekendste nummers zijn That’ll Be The Day, Oh Boy!, Peggu Sue en Maybe Baby. De schijfjes komen nog regelmatig uit de bak in vele muziekmedia. En Richie Valens ken je misschien minder goed dan zijn nog steeds onovertroffen La Bamba.

  • (met dank aan -Vandaag in de geschiedenis-)

VAN ‘COUDENBERG’ TOT KONINKLIJK PALEIS

index.31jpgOoit werd Brussel gedomineerd door het reusachtige Coudenbergpaleis, gebouwd in de 11de eeuw door de graven van Leuven. Keizer Karel en het kruim van de Europese adel verbleven er tussen de twaalfde en de achttiende eeuw. 

* Onder die edelen mogen we zeker de grootste Bourgondische hertog Filips de Goede niet vergeten. Filips was lang broodheer van schilder Jan Van Eyck.

* Het staat bovendien zo goed als vast dat Filips hier een flinke collectie schilderijen van Van Eyck had ondergebracht. Maar … het noodlot sloeg toe toen Filips al heel lang wijlen was. En … moeten wij ons nu behelpen met de paar meesterwerken die voor 3 jaar bijna allemaal in Gent te bezichtigen waren (Van Eyck, een optische revolutie).

* Op 3 februari 1731 verwoestte een felle brand het prachtige paleis. Vele resten bleven echter intact en verdwenen… onder de grond. Momenteel is het een betoverende archeologische site, een netwerk van gewelfde gangen, zalen en verborgen kamers. Bezoeken kan. Echt de moeite waard. (foto)

depositphotos_23922015-stockafbeelding-het-koninklijk-paleis-in-het* Na de val van Napoleon werd Willem VI van Oranje uitgeroepen tot Willem I der Nederlanden (1815). De nieuwe vorst had evenwel geen passende woning. De architecten van het toekomstig Koninklijk Paleis van Brussel legden de beste plannen voor. Rond 1829 was het paleis klaar.

* Maar … in 1830 brak de Belgische Revolutie uit en moest Willem I ophoepelen, zonder paleis, zonder meubilair. In 1831 arriveerde Leopold I en vond er zijn nieuw optrekje, klaar voor gebruik. Het kan verkeren…

pannenkoeken op ‘Maria-Lichtmis’

Vandaag 2 februari is het Maria-Lichtmis. Wat vieren we dan precies? En waarom doen we dat met pannenkoeken?

  • Maria-Lichtmis wordt 40 dagen na de geboorte van Jezus gevierd, op 2 februari.
  • Het feest verwijst naar een gebruik ten tijde van Jezus. Volgens de joodse wet (Leviticus 12) moest een pasgeboren jongen 40 dagen na de geboorte naar de tempel gebracht worden om aan het volk te worden getoond (bij meisjes 80 dagen) en te worden toegewijd aan God.
  • Een andere benaming is ‘Feest van de Opdracht van de Heer’. Die is eigenlijk correcter, omdat de dag meer in het teken van Christus dan van Maria staat.
  • Evangelist Lucas beschrijft hoe Maria en Jezus in de tempel worden opgewacht door Simeon en Hanna. Simeon had van de Heilige Geest de belofte gekregen dat hij niet zou sterven vooraleer hij de Messias had gezien.

Nu laat u, Heer, uw dienaar in vrede heengaan, zoals u hebt beloofd. Want met eigen ogen heb ik de redding gezien die u bewerkt hebt ten overstaan van alle volken: een licht dat geopenbaard wordt aan de heidenen en dat tot eer strekt van Israël, uw volk. (Lc 2,29-32)

  • Het feest werd in 494 ingesteld door de toenmalige paus Gelasius.
  • Op of rond 2 februari worden vaak ouders met dopelingen uit het voorbije jaar uitgenodigd in de kerk.
  • Vanaf de 10de/11de eeuw wijdde men met Maria-Lichtmis kaarsen. Gelovigen kregen kaarsen mee naar huis om hen te behoeden voor onheil. Vandaar de naam Licht-mis. Het Franse ‘Fête de la Chandeleur’ en het Engelse ‘Candlemas Day’ verwijzen naar kaarsen.
  • Traditioneel worden ter gelegenheid van deze dag pannenkoeken gebakken.
  • 2 februari was vroeger één van de twee dagen waarop de plattelandsbevolking van werk of hoeve kon veranderen – de andere dag was 11 november (Sint-Maarten).  Dat werd telkens ’s avonds gevierd met een soort haardkoeken, die later evolueerden naar pannenkoeken.
  • De vorm en kleur van de pannenkoeken worden ook gezien als een verwijzing naar de zon en het licht. De traditie zegt dat wie met Lichtmis pannenkoeken eet een voorspoedig jaar zal hebben.
  • Ich habe genug, de geliefde cantate van Johann Sebastian Bach, heeft het niet over de pannenkoeken maar heeft het ‘Feest van de Opdracht van de Heer’ als onderwerp.
  • Ze is geschreven voor een bas-stem, dus vanuit het standpunt van de oude Simeon die ‘voldaan’ is of ‘genoeg heeft’ na het zien van Jezus in de tempel. Bach schreef ook over Simeon een cantate.

Bron: Leca, Kerknet Gezinspastoraal

 

TOEGIFT   Davidsfondsvoorzitter Theo Winters stuurde me een filmpje , gemaakt door mijn broer Herman, hoe Ludo Helsen meer vertelt over pannenkoeken op Lichtmis. Vrouwtjes, houd uw panneke warm … drukken op rood. Aanbevolen…

https://youtu.be/pEGUM_jblgc

 

Waarom pannenkoeken?

* Dat komt omdat de pannenkoek een beetje lijkt op de goudgele zon. Lichtmis is ook het feest dat net na de winter komt, na de kleine dood van de natuur. Het is dus logisch dat men dat viert met een kleine zonnige pannenkoek!

* Het woord stamt af van het oud Romeinse woord placenta, ronde platte koeken zoals zij die daar vroeger aten in plaats van gerezen brood.

* De Romeinse legers hebben die bereiding van die koeken verspreid over heel Europa. Placenta komt van het Latijnse/Griekse plakous wat letterlijk koek betekent.  (en klinkt als placere wat behagen betekent).

* Het kaarsenritueel ter gelegenheid van Lichtmis gaat terug tot de 10de eeuw en werd pas in de 12de eeuw door Rome overgenomen. Kerkgangers namen gewijde kaarsen mee naar huis als beschermmiddel tegen onheil en tegenspoed.

* Men ging ervan uit dat Lichtmiskaarsen een geneeskundige kracht bezaten. Daarom lieten boeren druppels kaarsvet op zaaigoed vallen en ging men met een kaars rond in de stallen om vee van ziekten te vrijwaren.
* Donderde het, dan stak men een kaars aan en alvorens een nieuw huis te betrekken, liet men enkele druppels kaarsvet aan de vier hoeken neerdruppelen.
Lichtmis geldt als gedenkdag van de kaarsgieters.

voor bijna-tachtigers

Helden van onze late jeugd. In 1968 organiseerden de jongens van motorclub AMC Veerle in Westerlo een kleinkunstavond met de artiesten van toen. Boudewijn de Groot was de man van de avond, maar naast hem deden ook Wannes Van de Velde, Miel Cools, Elly Nieman e.a. Hugo Raspoet hun stinkende best om er een onvergetelijke avond van te maken. Waarin ze ook slaagden, want wij spreken er nog altijd van.

* Vandaag stuitte ik als bij toeval op Lennart Nijgh, de tekstdichter van Boudewijn en stille kracht op de achtergrond, die er ook bij was in Westerlo. Even later in datzelfde 1968 was er een tijdelijke breuk tussen beiden, maar in 1973 kwam er weer intensieve samenwerking op gang. Wat volgt vond ik op Wikipedia…

Lennaert Herman Nijgh (Haarlem, 29 januari 1945 – aldaar, 28 november 2002) was een Nederlandse tekstdichter. Nijgh maakte vooral naam als tekstdichter voor de zanger Boudewijn de Groot.

* Nijgh bezocht het Coornhert Lyceum in Haarlem, samen met zijn jeugdvriend Boudewijn de Groot. Na twee jaar verliet Nijgh het gymnasium, hij werd er volgens eigen zeggen afgegooid. Hij bleef bevriend met De Groot.

* De doorbraak van Nijgh begon toen platenmaatschappij Philips de single Een meisje van 16 uitbracht, een bewerking van Charles Aznavours ballade Une enfant (de seize ans), gezongen door Boudewijn de Groot. Hij kreeg daarbij raad van Ernst van Altena, die werk van Jacques Brel vertaalde en als een soort mentor functioneerde.

* Dat De Groot in de jaren zestig kon uitgroeien tot protestzanger en troubadour van de flowerpower had hij mede te danken aan de teksten van Nijgh. Hun eerste hit was Een meisje van 16. De tweede, Welterusten, meneer de president, vestigde de naam van De Groot als protestzanger.

* De teksten die Nijgh schreef, ervoer De Groot eind jaren zestig als steeds minder passend bij zijn imago. Voordat het in 1968 tot een breuk kwam, maakten ze nog grote hits als Het Land van Maas en Waal (met als B-kant Testament) en Prikkebeen. In 1973 werd de samenwerking hervat met de lp Hoe sterk is de eenzame fietser. Het album werd een groot succes.

* Begin jaren negentig woonden Nijgh en De Groot enige tijd samen. De Groot trouwde in 1995 met Nijghs tweede echtgenote. Nijgh schreef ook voor de zoon van Boudewijn – Marcel de Groot (onlangs nog op Veerle-Heide) – liedteksten. Lennart, die moeite had met het leven, overleed op 28 november 2002, Haarlem, Nederland

DE WINDMOLEN IN VEERLEDORP

Knipsel-dorpsmolen20 januari is de dag dat in Amerika ‘om de vier jaar’ de nieuw gekozen president aan de slag gaat. 

* Maar voor ons is het klassieke stuk van 20 januari de verjaardag van onze vader Georges en … ook wijlen zijn dorpsmolen in Veerledorp. Hopelijk zonder grote protesten van de lezers…Vervloeten zijn immers erg aan molen en molenaars gehecht. Vandaar.

VEERLE-LAAKDAL – Vroeger werd wel eens lacherig gezegd dat de pastoor in zijn kerktoren en de mulder op zijn windmolen de hoogstgeplaatste heren van de gemeente waren .

* Het leven was traag en zag er idyllisch uit . De opkomende welvaart in de jaren 1950 en 1960 veranderde dat beeld helemaal . Zekerheden van honderden jaren oud veranderden in een oogwenk . De moderne tijden waren niet meer te stuiten . Alleen de nostalgie  bleef.

* Boven in de grote balk van het zware houten molengeraamte kon je duidelijk de datum 1798 lezen . Vanaf dat jaar begint de eigenlijke geschiedenis van de molen. Geen benul van wie en wanneer hem eerder bouwde en uitbaatte.

* Vast staat wel dat de dorpsmolen door de Franse revolutionairen onafhankelijk gemaakt werd van herenrechten en verkocht werd aan ene Joannes Verboven met de last om 2 600 zakken graan per jaar te malen .

jos vd meulder* Georges (Jos) Vervloet , de laatste molenaar van Veerle , zou vandaag 20 januari precies 111 geworden zijn ware het niet dat hij 41 jaar geleden de strijd verloor tegen twee fel aangetaste stoflongen en een zwak hart . Echt gezond was malen in die tijd niet in een voortdurende stoffige omgeving zonder afzuigsystemen .

* 20 januari is toevallig ook de dag waarop de nieuwe president van de VS om de vier jaar zijn plechtige ambtsaanvaarding, zeg maar inauguratie, aflegt. Dit jaar dus niet.

* Georges heeft van die merkwaardige dag wellicht nooit weet gehad. Zijn belevingswereld reikte nog lang niet tot in Amerika .

*** Vader stierf in 1982 op de zonnige zondag van 6 juni , D-day in 1945 die het einde van de tweede wereldoorlog een definitief elan gaf . Geboren worden op inauguratiedag en sterven op D-day… de mulder van ‘t dorp wist zijn dagen wel te kiezen. Meer nog, zijn vrouw Theresia werd geboren op 11 november ‘1914’. Bijna geschiedenis (11.11.11).

* Georges was de jongste van de molenaarsfamilie Vervloet die omstreeks het midden van de 19de eeuw eigenaar werd van de Dorpsmolen aan de Tessenderloseweg. Te lang verhaal om hier uit de doeken te doen.

* Vader Victor stierf in 1916 op zijn 48ste aan een hartinfarct . ‘Iets gekregen’ , was toen de simpele uitleg voor zulk indringend feit . Moeder Marie bleef achter met 4 kinderen . Sociale uitkeringen waren er niet . Het werd dus hard werken om brood op de plank te krijgen .

Molenaar vanaf 12

* Jef , met zijn 12 jaar de oudste van de kinderen , verhuisde van de ene dag op de andere van de schoolbanken naar de molen . Hij kende al iets van de stiel maar gelukkig was er molenaar Loffens uit Eindhout om hem helemaal in te wijden in zijn toekomstige broodwinning . De beide families werden en bleven daardoor heel erg goed bevriend .

* Georges , de jongste , was pas 4 toen vader stierf . Op zijn 12de verkaste ook hij op zijn beurt van de school naar de molen . Van dan af gingen Jef en Jos door het leven onder de firmanaam ‘Gebroeders Vervloet’ .

* Werken op een windmolen ziet er idyllisch uit , maar is het niet . Een windmolen hangt immers helemaal af van de natuurelementen . En die willen wel eens grillig zijn . Een windmolen kan niet zonder wind . Als die het overdag laat afweten en ‘s nachts pas begint te blazen, kan je je nachtrust wel vergeten .

* In de zomer geen probleem , wel in de winter wanneer de zeilen eerst moesten losgemaakt worden met emmers kokend water en je constant je handen moest warmen aan het versgemalen, warme meel . In de zomer maalde je met de deuren wijd open , maar als de koude kwam , was die deur de enige bescherming tegen kou en nattigheid. Verwarming was er , buiten dat heerlijk warme meel , niet . Meelstof des te meer.

molen* De Veerlese windmolen is actief geweest tot 1953. Dan namen de elektrische molen op de Heide (foto l) en de dieselmotor in de schaduw van de windmolen zijn plaats definitief in .

* De jonge knaap (Jan Willekens) op de fiets verkeert intussen in hogere NASA-sferen en dweept met vrijwel alles wat ruimtevaart betreft.

P1010101

Bokrijk ?

* De windmolen kon in 1955 naar Bokrijk voor 50 000 BF , maar Jef verzette zich fel . Hij kon zijn houten monster niet missen . Jef overleed echter al in 1960 . Bokrijk had een molen gevonden en de dorpsmolen sneuvelde een eerloze dood in 1965 (foto) .De reus van weleer werd in de volgende jaren in verkapte vormen voortleven in talloze fermettes, symbolen van ‘een zekere rijkdom’ in de zestiger jaren . Het molentijdperk was definitief afgesloten .

* Het oude molenhuis en de nieuwere (1949) maalderij geven tegenwoordig woongelegenheid aan 12 families in de nieuwe sociale woonwijk aan de Tessenderloseweg . Verder herinnert niets nog aan de windmolen van weleer . De molen leeft alleen nog verder in de herinnering van de intussen echt oudere generatie die destijds , tussen het wachten op de gemalen zakken door , de nieuwtjes uit het dorp aan elkaar vertelden onderaan de molentrap .

** Onderstaand versje vond ik nog ergens in een oud, stoffig boekje. Ik kon niet nalaten om het af te drukken.

De Maalder

Zie den maalder , wit bestoven , boven op den molen staan , blozend als een kriek en gezond als een blieksken .
Hoort hoe welgezind hij zijn lustig deuntje zingt .
De wind zit goed , de maalder verdient zijn brood : want ieder boerken zendt hem graan omdat hij zijn stiel zo goed kent .
Hij is gewend aan het zakken dragen en lijdt er niet onder .
Hij laadt ze op de kar of op den wagen en de boer rijdt er blijgezind mede weg .
”Dag maalder .”
“Dag boerken , tot later zoo God het wil en wel smake het brood .”
Werken is gezond en ‘t is daarbij plezant voor die het gaarne doen .  –Ludovicus V. 1843-

Toegift

* De oudste molen van deelgemeente Veerle, een watermolen bevond zich ca 1 350 op de oevers van de Grote Laak op de grens met Vorst. Besauwen heette toen de plaats die ouderen nog steeds als ‘de brug’ kennen.

* Een andere watermolen lag in Blaardonk langs diezelfde Laak en was eigendom van de abdij van Averbode.

* Toen die laatste ook helemaal vervallen was, werd in Haanven in 1723 een windmolen opgericht door de abdij. Adriaan Meeus was de eerste molenaar. De laatste was Jan-Baptist Onsea.

* De molenaars van Haanven en Dorp waren niet echt concurrenten van elkaar. Integendeel. Ooit was er een huwelijk tussen beiden.

* De molen van Haanven verhuisde in volle oorlog (1942) naar Zittaart , waar hij nog werkte tot eind vorige eeuw. Gelukkig is de nieuwe eigenaar een echte molenvriend. Jammer dat nieuwbouw in de buurt er oorzaak van is dat de wieken niet meer rond te krijgen zijn. Een bezoekje kan nog wel.

*** Broer Herman voegde dit nog toe …

https://youtu.be/iM3BcmqoRi0

– Foto boven genomen aan het eind van de jaren 1940.  De dorpsmolen in al zijn glorie. Rechtsboven Georges , kortweg Jos , de laatste molenaar van Veerle in deurgat. De benen boven zijn van Lambert Hermans …hij hing niet aan een touw maar zat in het deurgat. Ik nam de foto met een gevaboxke.

Foto (ingekleurd) genomen vanop de windmolen met zicht op dorp en kerk (wellicht Jef Mertens) – ongekleurd : de naakte molen met een paar jongelui (van toen)

Foto vuurmolen (elektrische-) op Veerle-Heide met de jonge Jan Willekens op de fiets.

De Laokoöngroep

Op14 januari 1506 vond een boer iets ten noorden van het Colosseum in Rome bij het  omspitten van zijn land.

* De meeste archeologen waren het erover eens dat het om de beeldengroep ging die door Plinius de Oudere wordt beschreven.

* De beelden zouden gemaakt zijn door Hagesander, Polydorus en Athenodorus van Rodos en ooit in het paleis van keizer Titus hebben gestaan.

** Het verhaal achter deze afbeelding is dat de Trojaanse priester Laocoön de Trojanen wilde waarschuwen om het paard van Troje niet binnen te halen. Volgens de overlevering werden de priester en zijn zoons vervolgens gewurgd door slangen van Poseidon.

*** Uitgebeeld wordt het moment waarop Laocoön en zijn zoons gewurgd worden door twee slangen die gestuurd zijn door Poseidon (of Pallas Athena).

* De gruwelijke dood van Laokoön heeft in de loop der eeuwen vele kunstenaars geïnspireerd. De bekendste verbeelding van de geschiedenis is de marmeren beeldengroep die door een boer werd gevonden en tegenwoordig in de Vaticaanse Musea te bewonderen is.

*** De beeldengroep is niet gemaakt uit één blok marmer, maar uit vijf blokken.

“De manier waarop de spieren van de romp en de armen de krachtsinspanning en het lijden in de hopeloze strijd weergeven, de uitdrukking van smart op het gezicht van de priester, dat zich hulpeloos in bochten wringen van de twee jongens en de wijze waarop al deze verwarring en beweging tot een blijvende groep is gestold, hebben sinds de ontdekking bewondering gewekt.”

Rechterarm

De Laokoöngroep was niet compleet toen ze gevonden werd. De belangrijke rechterarm ontbrak.

* Hoe die arm er precies uitzag en vooral welke kant hij op wees, was een punt van discussie. Paus Julius II schreef zelfs een wedstrijd uit waarbij de juiste houding van de arm moest worden bepaald.

* Uiteindelijk koos men voor een uitgestrekte arm.Tot onvrede van Michelangelo die meende dat de arm van Laokoön gebogen achter diens hoofd moest zitten.

* Na deze wedstrijd, waar ook de bekende kunstenaar Raphael bij betrokken was, werd een omhoog geheven rechterarm aan het beeld bevestigd. Eeuwenlang was het beeld zo te zien.

* In 1906 vond een Duitse archeoloog vlakbij de plek waar de beeldengroep vier eeuwen eerder was opgegraven een marmeren arm. Na bestudering concludeerden onderzoekers dat dit de ontbrekende rechterarm van Laokoön moest zijn.

* In 1957 werd het armfragment aan de beeldengroep toegevoegd. Geen opgeheven arm, maar een arm die zoals Michelangelo had beweerd achter het hoofd zit. (gevonden bij Historiek en Wikipedia + vrije foto – rood drukken om meer -)

P.S.  De peniskwestie … Er zijn twee redenen waarom mannen op oude Griekse standbeelden zo klein geschapen zijn. Ten eerste zijn ze niet veel kleiner geschapen dan de gemiddelde man en ten tweede werd een grote penis in die tijd niet gezien als iets goeds. Integendeel, een man met een grote penis werd als dom en lelijk bestempeld en mannen met een kleine penis waren slim, gesofisticeerd en rationeel.

Driekoningen: 12 vragen & antwoorden

Vandaag vrijdag 6 januari is het Driekoningenfeest. In de grootste delen van Vlaanderen hét kinderfeest bij uitstek. Niet bij ons in de Zuiderkempen. Daar zwaait ‘nieuwejerkezoete’ nog steeds de plak.

* Hoe ze heetten en wat ze meebrachten, dat is bekend. Maar wat weten we nog meer over de drie koningen — eigenlijk wijzen — die op 6 januari gevierd worden? 12 vragen, 12 antwoorden.

  1. Wat zegt de Bijbel over de drie koningen?  Weinig. Alleen Mattheüs spreekt over ‘wijzen uit het oosten’ die een ster volgden op zoek naar ‘de pasgeboren koning der Joden’. Als geschenken hadden ze goud, wierook en mirre mee. Ze waren in die zin de eerste pelgrims, de eersten die ‘de weg van het geloof’ volgden, en de eersten die Jezus echt zagen (vandaar ook het Feest van de Openbaring, ook Epifanie genoemd).
  1. Waarom spreken we dan over drie koningen in plaats van wijzen? Vanaf de derde eeuw werden de ‘wijzen’ steeds vaker ‘koningen’, waarschijnlijk onder invloed van andere bijbelteksten zoals: De vorsten van Tarsis, het kustland, zij komen geschenken hem brengen, de koningen van Sjeba en Seba, zij dragen hun schatting hem aan: alle heersers brengen hem hulde, alle volken zijn hem onderhorig.
  1. Hoe weten we eigenlijk dat ze met drie waren? Dat wordt afgeleid van de drie geschenken: goud, wierook en mirre.
  1. Waarom precies die geschenken? Goud was het typische geschenk voor een koning. Wierook stond symbool voor de goddelijkheid. Mirre is een verwijzing naar de dood van Jezus: mirre was een kostbaar hars, met mirrezalf werden doden ingewreven.
  1. Waarom waren ze op zoek gegaan naar Jezus? Het verhaal gaat dat de Drie Wijzen wilden de nieuwe ‘koning der Joden’ zien en klopten aan bij koning Herodes met de vraag waar ze die konden vinden. Herodes, beducht voor zijn eigen positie, probeerde de wijzen voor zijn kar te spannen. Hij vroeg om hem in te lichten als ze het kind vonden, zogezegd om het kind daarna zelf eer te gaan betuigen. De Drie Wijzen werden door een goddelijke droom gewaarschuwd Herodes niets te laten weten. Toen Herodes dat merkte, liet hij alle pasgeboren kinderen in Bethlehem vermoorden (‘Dag van de Onschuldige Kinderen). Jozef, Maria en Jezus konden tijdig vluchten naar Egypte.
  1. Hoe kregen ze hun namen Caspar, Melchior en Balthasar? Onderzoekers menen dat monniken in de 7de of 8ste eeuw de drie wijzen hun namen gaven: Caspar, Melchior en Balthasar. Caspar werd als een Afrikaan van 20 getypeerd, Melchior als een Aziaat van 40 en Balthasar als een Europeaan van 60. Daarmee wilde men aantonen dat Gods zoon er voor alle culturen en leeftijden is.
  1. Wie is de vierde koning uit een Russische legende? Een Russische legende spreekt over een vierde wijze, Artaban of Coredan genaamd, die ook op weg was gegaan naar de pasgeboren Jezus. Zijn cadeau bestond uit drie edelstenen. Onderweg deelde hij die stenen één voor één uit: de eerste diende om een gewond kind te verzorgen, de tweede voor een weduwe die dreigde als slavin te worden verkocht. Met de derde steen kocht hij enkele mannen vrij die door soldaten gedood dreigden te worden. Door dit oponthoud raakte hij het spoor bijster en kreeg hij het kind Jezus nooit te zien. Volgens de legende zag hij Jezus wel toen die stervend aan het kruis hing.
  1. Wat gebeurde er later met de drie wijzen? Daarover bestaat weinig informatie. Volgens sommige legendes keerden ze terug naar het Oosten, naar het toenmalige Perzië, en stierven ze later als martelaar. Hun lichamen werden overgebracht naar Konstantinopel, later naar Milaan en in de 12de eeuw naar de Dom in Keulen, waar hun relieken zich sindsdien bevinden.
  2. Waarom gaan kinderen op die dag zingend van huis naar huis? In de Middeleeuwen gingen kinderen rond het feest van de Openbaring van deur tot deur om geld te vragen. Sinds de 19de eeuw evolueerde dat naar een traditie waarbij kinderen een liedje zingen en daarvoor worden beloond met snoep of centen. Op verschillende plaatsen gaat de opbrengst van het ‘sterzingen’ naar het goede doel.
  3. Waarom dragen de kinderen een ster? Een — al dan niet vlot ronddraaiende — ster staat symbool voor de ster die de Drie Wijzen naar de geboorteplaats van Jezus leidde. Aan onze voordeur wordt het een symbool voor de ster die elk van ons richting geeft.

Umberto Eco

Umberto Eco (Alessandria, 5 januari 1932 – Milaan, 19 februari 2016)  behoort tot de bekendste Italiaanse schrijvers van zijn tijd. Bijna 7 jaar geleden overleed hij. Als schrijver overleeft hij in zijn boeken.

5 beroemde uitspraken van hem …

*  De computer is niet een intelligente machine die domme mensen helpt, integendeel, het is een domme machine die alleen in handen van intelligente mensen goed werkt.

*  Iemand die niet meer in God gelooft is niet iemand die niets meer gelooft; het is iemand die alles gelooft.

*  De echte held is altijd per ongeluk een held.

*  De mens bedrijft het kwaad nooit zo hartstochtelijk en vol overgave als wanneer hij dat doet uit godsdienstige overtuiging.

* Om te overleven, moet je verhalen vertellen

Eco is een meester in fictie – vorige eeuw schitterde hij met …

 “De naam van de roos”- samenvatting

* Het is de laatste week van november 1327 in een welvarende abdij in het noorden van Italië. Broeder William van Baskerville, een franciscaner monnik uit Engeland, komt als speciaal gezant van de keizer met een discrete opdracht naar Italië.

* Hij moet een ontmoeting organiseren tussen de van ketterij verdachte franciscanen en afgevaardigden van de paus. Al spoedig ontwikkelt zijn verblijf in de abdij zich echter tot een tijd vol apocalyptische verschrikkingen. Er worden zeven geheimzinnige misdaden gepleegd, die de muren van de labyrintvormige bibliotheek met bloed besmeuren.

* Angstige geruchten gonzen door de abdij; niet alleen de abt heeft iets te verbergen, overal worden sporen uitgewist. William, een voormalig inquisiteur, wordt door de onderzoekskoorts bevangen. Terwijl hij aanwijzingen verzamelt en in geheimtaal geschreven manuscripten ontcijfert, dringt hij steeds dieper door tot de geheimen van de abdij…

 

*** Wie één oog dichtknijpt en in “De naam van de roos” kijkt als in een ver verwijderde spiegel, zal gemakkelijk de monnikskappen en kardinaalsmijters uit de middeleeuwse dagen kunnen verwarren met de moderne tekens van macht.

***  De roman vormde het begin van een subliem schrijverschap. Drie decennia later vond Eco het tijd om zijn meesterwerk weer eens op te slaan en te voorzien van de nodige aanvullingen en uitbreidingen.

Dit maakte “De naam van de roos” nog virtuozer , en vooral meer dan compleet en nog altijd actueel in tijden waarin macht met elk leven verweven is.

** Het lezen nog overwaard…

1 2 3 4 … 15