Rechtvaardige Rechters al 88 jaar zoek

Knipsel Lam Gods88  jaar na de diefstal van de Rechtvaardige Rechters uit de Gentse Sint-Baafskathedraal zijn er vandaag geen ernstige sporen meer naar het verdwenen paneel van het ‘Lam Gods.’

* De folklore rond de diefstal blijft leven in Gent, maar het gerecht beschouwt recente theorieën van amateurspeurders meer en meer als vergezocht en ongeloofwaardig. Meer dan waarschijnlijk bestaat het paneel niet meer, wat zeer jammer is.

* Het paneel de Rechtvaardige Rechters van ‘De aanbidding van het ‘Lam Gods’ van de gebroeders Van Eyck werd in de nacht van 10 op 11 april 1934 gestolen uit de Vijd-kapel van de Gentse Sint-Baafskathedraal. De Rechtvaardige Rechters zijn sindsdien spoorloos, maar het gerechtelijk onderzoek naar de kunstroof loopt … nog altijd.

* Joos Vijd en zijn vrouw Elisabeth Borluut waren de opdrachtgevers voor het Lam Gods. Hubert van Eyck begon het werk en stierf in 1426. Zijn broer Jan en bijgestaan door zowat 12 assistenten, stuk voor stuk talentvolle schilders, voltooide het werk dat op 6 mei 1432 werd ingehuldigd in de Sint-Janskerk.

* Daarna verhuisde het naar de Vijd-kapel, waar tegenwoordig een kopie hangt van het origineel dat een onderdak vond in de erg sterk beveiligde doopkapel van de kathedraal– cfr De Bourgondiërs – Bart Van Loo –

* Het Lam Gods onderging een jarenlange restauratie, toen bleek dat het meesterwerk in de loop der tijden al meermaals overschilderd werd.

* Twee jaar, zolang duurden ook de werken aan het bezoekerscentrum van “Het Lam Gods” in de Sint-Baafskathedraal van Gent.

* Er werden restauratiewerken uitgevoerd en een nieuwe ingang gebouwd. Nu is “Het Lam Gods” eindelijk te bezichtigen op de nieuwe plaats in de Sacramentskapel, achteraan de kathedraal.

* Nu kunt u in de Gentse Sint-Baafskathedraal “Het Lam Gods” van de broers Van Eyck komen bewonderen. Met behulp van augmented reality kom je bovendien meer te weten over de geschiedenis van “Het Lam Gods” en van de Sint-Baafskathedraal.

PALMZONDAG

Palmzondag – from hero to zero –

Eerst feestelijk binnengehaald als een koning, valt Jezus enkele dagen later van dat voetstuk. In Jeruzalem wachten hem lijden, verguizing en dood.

* Palmzondag, Palmpasen of Passiezondag is het dit jaar op 10 APRIL 2021. De laatste zondag van de 40-dagentijd en de 1ste dag van de Goede Week die eindigt op Stille Zaterdag. De Goede Week vertelt het lijden en sterven van Christus.

De benaming Goede Week verwijst in de Kerk naar het geloof dat de dood dankzij Jezus definitief overwonnen is.

* De laatste dagen van de Goede Week – Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Paaszaterdag – zijn zowat de voornaamste dagen in de voorbereiding op Pasen, het absolute hoogfeest van het kerkelijk jaar.

Palmtakken op -zondag

* In de katholieke kerk werd Palmpasen vanouds gevierd met de zegening van palmtakken. Die zijn gezegend en besprenkeld met wijwater.

Na de eucharistie werden de gezegende palmtakken thuis achter de kruisbeelden gestoken.

Wat is de betekenis van Palmzondag in het Nieuwe Testament?

* De 4 evangelisten (Mattheüs 21,1-11Marcus 11,1-11Lucas 19, 28-44 en Johannes 12,12-19) vertellen hoe Jezus 6 dagen voor het Pescha, het joodse Pasen, aankomt in Bethanië en Bethfagé. Die avond eet hij met zijn goede vriend Lazarus en zijn zussen Maria en Martha.

* Jezus stuurt dan 2 leerlingen naar een dorpje in de buurt om een ezelsveulen op te halen waar nog niemand op gereden heeft. Als ze daarop aangesproken worden, moeten ze antwoorden dat ‘de Heer’ het veulen nodig heeft en het ook zal terugsturen. Zo gebeurde het ook.

* De leerlingen legden hun mantels op de rug van het ezelsjong en Jezus ging erop zitten. Vele pelgrims zijn – net als Jezus – naar Jeruzalem gekomen om Pesach te vieren. Ze stonden langs de weg te wuiven en riepen Jezus toe:

Hosanna! Gezegend hij die komt in de naam van de Heer! Gezegend het komende koninkrijk van onze vader David! Hosanna in de hemel! (Mc 11,9-10)

* Ze spreidden hun mantels uit op de weg en haalden jonge takken van de bomen – Johannes schrijft uitdrukkelijk over palmtakken (Joh 12,13) – om die ook op de weg te leggen als teken van zijn koningschap.

* In Jeruzalem aangekomen, gaat Jezus naar de tempel. Het is er een drukte van jewelste: er wordt verhandeld en geld gewisseld.

* Jezus ontstak in woede, joeg alle handelaars de tempel uit en gooide hun tafels om. Daardoor raakte Jezus nog meer in conflict met de hogepriesters. Dat zou uiteindelijk uitlopen op zijn gevangenneming en dood.

* Na die uitbarsting kwamen vele zieken naar hem toe en hij genas hen. ‘s Avonds keerde hij met zijn 12 leerlingen terug naar Bethanië.

.

Zo nederig als ezeltjes

* Het binnenkomen van Jezus op een ezel was de vervulling van een oude profetie van de profeet Zacharia die de intocht in Jeruzalem beschreef (Zach 9, 9).

Wie op een paard zit, troont hoog boven de mensen uit. Hij toont daarmee zijn macht en gezag. Wie daarentegen op een ezel zit – en zeker op een ezelsveulen – steekt nauwelijks boven andere mensen uit.

* In de bijbel is de ezel dan ook ‘een beeld van nederigheid en kwetsbaarheid.’ Het verwijst naar de Messias die komt als de koning van de vrede.

Palmtakken om de overwinning te vieren

De rechtvaardige groeit op als een palmboom, hij schiet omhoog als een ceder op de Libanon, geplant in het huis van de Heer en opgegroeid in de voorhof van God. (Psalm 92, 13-15)

* Johannes liet zich door deze psalm inspireren, toen hij schreef dat de omstaanders takken trokken van palmbomen (Joh 12,13). De lange veer-vormige bladeren van de dadelpalm staan symbool voor deugd en overwinning (1 Makkabeeën 13,51). Ze verwijzen naar de rechtvaardige koning.

Vandaag Hosanna, morgen ‘Kruisig hem’

* De mensen riepen Jezus enthousiast Hosanna toe, Hebreeuws voor help toch. De manier waarop Jezus binnenkwam in Jeruzalem herinnerde eraan hoe Salomo als nieuwe koning in Jeruzalem werd ingehaald (1 Kon 1, 32-40).

Jezus’ intrede was daarom zowel voor de Romeinse bezetter als voor de hogepriesters een duidelijke provocatie.

* Het christelijke gezegde ‘Vandaag Hosanna! morgen Kruisig Hem!’ waarschuwde  voor de grillen van het volk, die iemand vandaag kunnen toejuichen om hem/haar even later te verguizen.   (Ilse Cornu in KerkNet)

Dwars door de Lage Landen

Er worden op tv weer flink wat GR-paden afgewandeld door Arnout Hauben en zijn kompanen. Elke maandag zien we op VRT Eén hun avonturen op het pad dat hen van Oostende via Maastricht naar Pieterburen voert: zowat 900 km Dwars door de Lage Landen in 37 dagetappes. (zie overzichtskaart DDLL België-Nederland)

 

 

* Maandag 4 april zullen ze via de GR5 ‘waarschijnlijk’ langs Tongerlo en Averbode passeren. Benieuwd wie ze gaan aanspreken in de Lekstraat.

In het project zit er ook weer een cartografische bijdrage uit Veerle want voor de GR-paden in Vlaanderen en voor het boek heb ik de kaarten getekend.

GRoeten van Clem

1 april

Vandaag is het 1 april, de vierde maand reeds van een jaar dat weer niet onopgemerkt in de nevelen van de tijd zal verdwijnen.

* Op deze speciale dag mocht (mag) je anderen voor de gek houden. Mensen haalden (halen) grote en kleine grappen met elkaar uit.

330px-Giebel_Goudvis* Vijf -, zes jaar geleden viel dat gebruik zowat stil. De media, die vroeger dapper meededen, laten zich niet meer horen op 1 april.

* Onwillekeurig denk ik dan terug aan mijn Belang-periode in de jaren ’80 van vorige eeuw. De Limburgse krant pakte die 1 april uit met het sensationele bericht dat de nieuwe brug over … helemaal was doorgezakt. De foto sprak boekdelen. De vroege vogels spoedden zich naar het onheil , met een lichte ontgoocheling tot gevolg. De meesten hielden zich wel van de domme tegen nieuwe kandidaten die nog moesten gefopt worden. En dat waren er nog echt veel. De brugaffaire was jaren later nog onderwerp van gesprek rond 1 april , maar tot een stunt als deze kwam het  nooit meer in Hasselt.

.

* In onze moderne maatschappij is blijkbaar geen plaats meer voor ‘flauwe grappen’ waarin vaak een loopje werd genomen met personen en instellingen. Geen krant die zich nog waagt aan iets dat verlies van lezers tot resultaat heeft. We zijn met zijn allen vlugger op onze teen getrapt dan vroeger. (foto … aprilvis)

.

* Veel, veel erger nog beleven we vandaag een hectische tijd waarin geen plaats meer is voor grollen en grappen. Alleen de angst regeerde in de vorige jaren en legde het normale leven zowat stil. Als bovendien de massakiller met de naam covid-19 of corona met dodelijk precisie op je familie inhakt, is alle rede zoek. Gelukkig lijkt die moordenaar op zijn retour te zijn.

.

Toch nog even dit … een bondige geschiedenis van het vroegere 1-aprilgebruik …

* 1 april gaat terug tot in de 16e eeuw en 1562. Toen besloot Paus Gregorius dat er een kalender moest komen die precies gelijk liep met de zon. Vanaf dat moment begon het jaar niet langer op 1 april, maar op 1 januari.
.
* De communicatie verliep nog erg stroef in die tijden. Het verhaal gaat dat veel mensen niet wisten dat er een nieuwe datum voor Nieuwjaar was. Die bleven dus braaf feestvieren op 1 april van het nieuwe jaar.  Wat voor attente anderen een prima aanleiding was om de feestvierders uit te lachen en voor de gek te houden.
.
* 1 april heeft ook te maken met Den Briel en de Spaanse hertog Alva. Op die dag in 1572 verloor Alva immers zijn Briel (bril in de volkstaal) tegen het geuzenleger van opstandige kasteelheren en hun al dan niet gedwongen aanhangers.
* Men zocht ook verklaringen van het wisselvallige aprilweer en parallellen gezien in de Germaanse mythologie of in de Bijbelse geschiedenis. In verschillende landen zijn ook wel nationale gebeurtenissen aangevoerd als begin van de traditie.
.
* Antropologen wezen op de functie van 1 april als bijzondere dag op de jaarkalender. De oude agrarische samenleving was afhankelijk van de wisseling van seizoenen. 1 april zou dan als de eerste dag van de eerste volle lentemaand gevierd zijn met grappen.
.
* In Frankijk heet 1 april “poisson d’avril”. In Engelstalige landen wordt het “April Fool’s Day” genoemd. De Duitsers spreken van “Narrentag” en de Russen hebben het over “Dyen’ Doeraka,” letterlijk vertaald: de dag van de dommerik. In Vlaanderen heet een geslaagde 1 aprilgrap “een aprilvis”.

Russen verkopen ALASKA aan VS

Voor de liefhebber van de wildernis is Alaska een van de mooiste, zo niet hét mooiste land ter wereld (John Muir).

index* De expansiedrang die de Russen destijds naar Alaska dreef, begon in de 16de eeuw. Eerst (1581) werd een Siberische gebied veroverd, later (1741) het hele gebied dat we nu kennen als Alaska. Thans de grootste staat van … de Verenigde Staten van Amerika,  want zowat even groot als Spanje, Frankrijk, Duitsland en de Benelux samen.

* De veel te dure oorlog in de Krim en de slechte communicatie tussen Sint-Petersburg en de 3 000 Russen in Alaska maakte dat tsaar Alexander II op 30 maart 1867 afstand deed van Alaska voor , omgerekend naar nu , slechts 113 miljoen dollar, of amper 0,4% van de huidige staatsbegroting van Alaska.

* Een schril contrast met de honderden miljarden dollars die later verdiend werden met pels, walvisolie, goud, hout, tin, platina, zink, lood en vooral petroleum. Wedden dat de Russen nog steeds spijt hebben van die verkoop?

KUNSTSCHILDERS GOYA EN VAN GOGH

De Spanjaard Francisco Goya en de Nederlander Vincent van Gogh zijn twee zeer gerenommeerde schilders die met elkaar hun geboortedatum gemeen hebben.

Beiden zijn jarig op 30 maart. Goya is van 1746, Van Gogh van 1853. Lees hun boeiende leven en werk in Wikipedia. Echt de moeite waard.

Francisco José De Goya y Lucientes was een Spaanse kunstschilder en graveur. Wikipedia

Geboren: 30 maart 1746, Fuendetodos, Spanje

Overleden: 16 april 1828, Bordeaux, Frankrijk

Perioden: Romantiek, Rococo

Volledige naam: Francisco José de Goya y Lucientes

francisco-goya-derde-mei-1808

 

Francisco Goya schilderde omstreeks 1814 een gewelddadige episode uit de Spaanse geschiedenis. In maart 1808 werd Madrid ingenomen door het leger van Napoleon Bonaparte. De Spaanse koning Karel IV werd tot aftreden gedwongen en verbannen naar Bayonnne in Frankrijk.

 

Vincent Willem van Gogh was een Nederlands kunstschilder. Zijn werk valt onder het postimpressionisme, een kunststroming die het negentiende-eeuwse impressionisme opvolgde. Wikipedia

Geboren: 30 maart 1853, Zundert, Nederland

Overleden: 29 juli 1890, Auvers-sur-Oise, Frankrijk

cachedimage

 

 

Vincent van Gogh besloot pas op 27-jarige leeftijd te gaan doen waar hij wereldwijd beroemd mee werd: kunstenaar worden. In nauwelijks tien jaar (1880-1890) maakte hij circa 900 schilderijen en 1100 werken op papier. Ook liet hij een correspondentie van 902 brieven na.

 

(met dank aan Wikipedia / Historiek)

Royal Albert Hall Londen

(l) Albert van Saksen-Coburg-Gotha

Op 29 maart 1871 opent koningin Victoria de Royal Albert Hall in Londen (foto’s b).

De beroemde concertzaal is vernoemd naar haar echtgenoot, Albert van Saksen-Coburg-Gotha. (foto L)

De prins-gemaal uit het ons eveneens bekende huis overlijdt in 1861 op slechts 42-jarige leeftijd aan de gevolgen van paratyfus. Zijn vrouw Victoria blijft in rouw achter.

Tot haar dood zal koningin Victoria rouwkleding dragen als nagedachtenis aan haar man. Ook laat ze verschillende gedenktekens oprichten. De Royal Albert Hall is hiervan waarschijnlijk het bekendste. (met dank aan Historiek)

*** Wat nog op een 29 maart gebeurde  …

  • 1912 Robert Falcon Scott komt met 4 metgezellen om tijdens een vliegende sneeuwstorm op Antarctica.
  • 1951 Ethel en Julius Rosenberg worden in de Verenigde Staten schuldig bevonden aan samenzwering tot het plegen van spionage.
  • 1956 – In Londen demonstreren wetenschappers uit de Sovjet-Unie de eerste elektronenmicroscoop.
  • 1969 – Lenny Kuhr wint met het liedje De troubadour samen met drie andere deelnemers het veertiende Eurovisiesongfestival in Madrid, Spanje.
  • 1975 – Eddy Merckx wint de Amstel Gold Race , de tiende editie van Nederlands enige wielerklassieker.

Rusland en het communisme

Propagandaposter met Lenin als boegbeeld van het communisme
         Propagandaposter met Lenin als boegbeeld van het communisme
Communistisch Rusland (1917-1940)
Longread
 /

* In 1917 maakt een revolutie in Rusland een eind aan het eeuwenoude tsaristisch bewind waarna de communisten onder leiding van Lenin de macht grijpen.

* Zij zetten in op economische groei door industrialisering en collectivisering van de landbouw. De Sovjet-Unie ontstaat waarin geweld jegens burgers niet geschuwd wordt.

* Onder Stalin ontaardt dit in zuiveringen van ongekende omvang en wreedheid.

*** Lees er veel, en veel meer over onder volgende titels en bedank Willem Peeters en Wikipedia voor zoveel geschiedeniskunde op je blote knieën …

EVEN PAASREKENEN …

Vandaag 20 maart om 16u33 zijn we aan de start van de lente toe. Het hoogfeest van Pasen wordt pas op 17 april gevierd. De twee astronomische elementen waarop de tellingen van toepassing zijn, het begin van de lente en de volle maan -want daar draait het om- kunnen alleen met de ‘moderne astronomische storingstheorie’ zeer precies bepaald worden.

* De beweging van de aarde en de maan zijn immers onderhevig aan storingen van de andere planeten. Deze kleine afwijkingen hebben evenwel een merkbare invloed.

* Vergeet bovendien niet dat de banen ellipsvormig zijn en dat de maanbaan een helling vertoont t.o.v. het baanvlak van de aarde om de zon. Kun je nog een beetje volgen?

* Het spreekt vanzelf dat de kerkvaders en hun astronomen-rekenaars deze finesses niet konden voorzien met de middelen waarover ze toen beschikten. Bovendien wilde men ook een zekere regelmaat in de paasdata brengen om de voorspellingen enigszins doenbaar te maken.

* Zo ontstond de regel van het kerkelijke Pasen (het ecclesiastische Pasen). Hierin begint de lente altijd op 21 maart en wordt de volle maan berekend aan de hand van een regel die zegt dat de maanfasen zich om de 19 jaar perfect herhalen wat betreft de data in de loop van het jaar.

° De Griek Metoon had dit in de 5de eeuw voor Christus al ontdekt. Daarom wordt die periode de Metonische cyclus genoemd. Op een paar uur na – die wel accumuleren in de loop van de eeuwen – klopt deze regel ook.

° Zo kan men formules en/of tabellen voor de paasdata opstellen. Pasen kan dus niet vroeger vallen dan 22 maart en niet later dan 25 april.

° In het laatste geval is er een volle maan op 20 maart zodat de eerste volle maan van de lente pas op 18 april valt en, wanneer dit een zondag is, wordt Pasen pas op 25 april gevierd. Dit was het geval in (mijn geboortejaar) 1943 en komt terug in … 2 038.

* Een vroege Pasen op 22 maart was er bijvoorbeeld in 1818, maar komt pas weer in       2 285. In 2008 viel Pasen op de, op 1 dag na, vroegst mogelijke dag: 23 maart. Dat was ook het geval in 1913 en komt pas weer terug in 2 160. Maak u dus geen zorgen.

* Gemiddeld valt Pasen in de Gregoriaanse kalender 1 keer om de 105 jaar op 23 maart. 22 maart komt maar om de 207 jaar voor. De data tussen 28 maart en 21 april komen alle, gemiddeld, om de 30 jaar aan bod. De meest voorkomende paasdatum is 19 april. Die komt gemiddeld om de 26 jaar voor.  Tismaardatjetweet …

 

NOG EVEN MEMOREREN …

Op het ogenblik dat de zon in de loop van maart loodrecht invalt op de evenaar, begint bij ons de astronomische lente. In 2022 is dat op vandaag 20 maart om 16.33 uur. Zie ook hier.

* De astronomische zomer begint op 21 juni 2022 om 11.14 uur. De noordpool krijgt de hele dag lang zonlicht. In het noordelijk halfrond genieten we van lange dagen en korte nachten.

* De astronomische herfst begint op 23 september 2022 om 03.04 uur. Dag en nacht duren even lang. Zie ook hier.

* De astronomische winter begint op 21 december 2022 om 22.48 uur. De zuidpool baadt de hele dag lang in de zon. Op de noordpool is het continu nacht. In het noordelijk halfrond zijn de dagen kort en de nachten lang. Op het zuidelijk halfrond is het net andersom.

* Meer informatie over de astronomische seizoenen vind je hier en hier.

** De astronomische seizoenen beginnen dus niet altijd mooi op een 21-ste. Meer zelfs, de astronomische herfst is in onze tijdrekening nog nooit begonnen op 21 september!

DE IDEN VAN MAART

images10Vandaag, 15 maart , beleven we de Idus (Iden) van maart. Daarvoor moeten we terug naar de Romeinse tijd en Julius Caesar.

De Romeinse of Latijnse kalender is gebaseerd op de maanstanden en verdeelt het jaar in twaalf maanden . Het oud-Romeinse jaar begon destijds met maart en eindigde eind februari .

* De week met namen van dagen was nog niet bekend . In Europa gebeurde dat pas rond het jaar 400 (christelijke jaartelling) , samen met de namen van de dagen , die grotendeels ‘geleend’ werden bij overwonnen volkeren en goden allerlei .

* Een datum werd in de Romeinse tijd aangegeven door het aantal dagen te noemen voor een vast punt . Vaste data waren bv.

– de Kalendae (1e dag van de maand)

– de Nonae (5e dag van de maand of de 7e in de maanden maart, mei, juli en oktober)

– de Idus (13e dag van de maand of de 15e in de maanden maart, mei, juli en oktober)

 

* In 44 v.Chr. was de toen 56-jarige Julius Caesar op het toppunt van zijn macht in het oude Rome. Op de Idus van maart (15de dag van de eerste maand van het jaar) kwam hij zelfs zonder lijfwacht naar de vergadering in de senaat, zelfverzekerd als hij zich wist van zijn macht. Edoch …

the-death-of-julius-caesar-c-l-doughty* In de senaat werd hij opgewacht door tientallen samenzweerders. Amper 23 van hen durfden echter daadwerkelijk hun mes boven te halen. Van de 23 steken die Caesar kreeg, was er slechts één dodelijke, wellicht die van zijn aangenomen zoon Brutus.

* “Kai su teknam – tu quoque fili mi – et tu fili” (ook gij mijn zoon) werden zijn laatste woorden (in het Grieks en het Latijn) op die voor hem fatale Idus van maart.

* De moord leeft (gelukkig) nog steeds verder in vele historische breinen . De Iden van Mars zijn sindsdien een begrip voor alles wat met rampspoed en onheil te maken heeft .

 

***  Kathryn Tempest schreef onlangs nog een biografie over ‘Brutus. De nobele samenzweerder’ waarin de moordenaar van Caesar een oneindig veel complexer personage wordt. Een tipje van de sluier? Het kan dat ‘Kai su teknam’, de laatste Griekse woorden van Caesar een Griekse vervloekingsformule is die zoveel betekent als: “Zie je in de hel, sukkel!” Aanbevolen lectuur!

Knipsel Caesar

 

(foto L) De plaats waar Julius Caesar in 44 voor Christus naar verluidt ‘Et tu, Brute?’ (Ook gij, Brutus) geroepen zou hebben voordat hij door talloze messteken om het leven kwam, zal vanaf 2021 toegankelijk zijn voor toeristen. Luxemerk Bulgari neemt de kosten van de renovatie van zo’n 800.000 euro op zich.

(met dank aan Historiek)
1 11 12 13 14 15