- dit stuk werd gisteren zaterdag 6 096 keer bezocht
Vandaag 5 jaar en één maand geleden maakte ik het volgende interview met de founding fathers van het Laakdalse garagebestel. Hier gaat het nog eens woordelijk, in de taal van toen…
GARAGISTEN DRE EN FONS VAN HAELST NOG STEEDS EEN BEGRIP IN VEERLE
De familie Van Haelst werd/wordt in Veerle nog steeds geassocieerd met garage- en sleutelwerk. Sleutelen aan machines en motoren allerlei. Ik geloof niet dat er ooit een motor zo onwillig was dat de broers Van Haelst hem niet aan de praat kregen.
° De broers André en Fons (overleden op 31 januari jl.) hebben een flink stuk van hun leven tussen rijdend materieel doorgebracht. Dat hadden ze mee van hun vader Gust, Nederlander van origine. Hun zonen Jan en Gust traden in hun voetsporen en zetten de familietraditie verder. Ook kleinkinderen zijn gebeten door de microbe.
Klaar voor een reisje door de geschiedenis van een merkwaardige familie?
° Gust Van Haelst was een Hollander die in België, op de bekende Eindhoutse ” Ossestal”, uit een Belgische moeder en een Nederlandse vader van net over de grens werd geboren.
Als Nederlander was Gust ‘soldaat van Oranje’ in de periode van de eerste wereldoorlog 1914-1918.
° Maar omdat Nederland neutraal bleef in die oorlog deserteerde Gust door onder de immens lange grens van prikkeldraad naar België te vluchten.
Voorgoed, want leven in België beviel hem stukken beter dan in Nederland.
EASY RIDER
° Gust ging vroeg alleen wonen. Uit werken gaan, vaak voor perioden van enkele dagen tot een week, deed hij met zijn “tuffer”, een Harley-Davidson. Daarmee werd hij ook de eerste ‘easy rider’ van Veerle. Soms deed hij ook dagenlang gewoon niks en ging hij wel eens aan de rol met een toevallige kennis. In die dagen werd immers niet met werkuren geteld.
° Tussen zijn huis in de Pastorijstraat en de Oude Geelsebaan startte Gust een diamantslijperij op waarin een 20-tal mensen werk vonden. Lang heeft die zaak niet gedraaid want putten boren was zijn echte specialiteit, bij de molenaars in de wijde omtrek aan stoom-, gas- en elektrische motoren werken zijn passie.
° De technieken die daarvoor vereist waren, leerde hij ‘uit zijn eigen’. Ook de camions uit die tijd kenden al spoedig geen geheimen meer voor hem, de luxevoituren evenmin. Gust kon gewoon alles herstellen.
KIJKEN EN EXPERIMENTEREN
Zoons André en Fons traden zoveel jaren later in de voetsporen van hun vader. Net als hij leerden ze de diverse stielen door heel goed te kijken en veel te experimenteren. De leerschool van het leven, zeg maar.
° Na de laatste wereldoorlog kozen Gust en zonen Van Haelst, naast de putboringen, eerst voor de NSU-“tuffers”, jaren later ook voor de NSU-auto’s. De stijgende welvaart onder de mensen in de jaren 1950/1960 was daar niet vreemd aan.
° De Van Haelsten vroegen en kregen meteen een agentschap en hadden daardoor een monopoliepositie in de streek. Andere merkverdelers waren er nog niet.
De slijperij werd omgebouwd en uitgebreid tot een heuse garage waar elke automobilist met zijn technische problemen terecht kon.
EERSTE LES WERD OOK LAATSTE LES
° In 1960 reisde vader Gust naar Neckarsulm voor een eerste NSU-fabrieksbezoek en voor zijn eerste technische lessen.
In het leslokaal werd hij evenwel onwel en minuten later was hij dood.
° Enkele dagen na de begrafenis van Gust werden de eerste twee NSU-wagens in Veerle geleverd. Er zouden er nog heel veel volgen.
° In België waren Dré en Fons één van de eerste dealers van NSU. De auto’s werden vanuit Niel aangeleverd. Regelmatig moesten de broers in Niel en Brussel naar de les, want niet iedereen kon zo maar een NSU open- en dichtgooien. Een Duitse technicus uit de fabriek in NeckarSUlm (zie je NSU zitten?) kwam hun de knepen van het vak leren.NSU werd een voltreffer in Veerle en omgeving.
° “Zekere koude winterzondagmorgen ging ik te voet naar de mis”, herinnert André zich alsof het gisteren was. “Op het kerkplein stond het vol NSU’s van andere kerkgangers. Ik kreeg het er helemaal warm van. Spijtig dat daar geen foto van bestaat.”
RIJBEWIJS EN CO
° “In het begin van de jaren 1960 bestond er nog geen rijbewijs”, vertelt André verder. “Dat kwam er pas in …1969. Wie daarvoor 18 was mocht zonder meer achter het stuur kruipen. Achter de voormalige slijperij en de nieuwe garage lag een stuk wei met schroot van de garage. Daar brachten we de mensen de elementaire begrippen van autorijden bij: starten, vertrekken, stoppen, versnellingen gebruiken …”
° “Wanneer ze dat onder de knie hadden gingen we met hen de weg op. Voor sommige was dat de gelegenheid om NIET toe te passen wat ze dagen lang geleerd hadden: te bruusk stoppen, te hevig optrekken, van derde versnelling in achteruit schakelen … je kan het niet bedenken wat er allemaal fout kon gaan of het gebeurde ook.”
° André: “Het mooie liedje kon evenwel niet blijven duren. Begin 1970 kwam NSU met een grote wagen op de proppen, een regelrechte bedreiging voor VW. Het kapitaalkrachtige VW was echter bij de pinken, gooide op het salon van Zwitserland een grote doek over de NSU en kocht prompt de NSU-fabriek op. De nieuwe NSU werd een jaar later onder een andere naam met succes door VW op de markt gebracht.”
MAZDA EN SEAT
André: “Voor ons was het NSU-verhaal toen ten einde. Meteen werd overgeschakeld op Audi (toen nog bij VW) en Mazda, een nieuwkomer uit Japan. Audi was in die dagen niet te vergelijken met hun wagens van nu. Alles kon er stuk aan gaan, tot de zetels toe.
Het Japanse Mazda daarentegen werd een voltreffer. In ons beste jaar verkochten we 145 wagens, bijna allemaal Mazda’s.”
° Zoon Jan heeft het beroep van André overgenomen en verkoopt Mazda, Gust drukt de sporen van vader Fons en brengt Seat aan de man. André is intussen 89, broer Fons (87) overleed op 31 januari jl.
° De wortels van Barings gaan terug tot 1717. In de 19e eeuw waren Barings en Rothschild samen de twee toonaangevende banken in Londen.
