Categorie: ARCHIEF

Lee Harvey Oswald

Lee Harvey Oswald  (° 18 oktober 1938 + 24 november 1963) wordt nog steeds nagewezen als de vermoedelijke dader van de moord op president Kennedy van de VS op 22 nov 1963.

Of de toen 25-jarige Oswald daadwerkelijk schuldig was, is nog steeds een onderwerp van discussie, controverse en complottheorieën.

Tegen journalisten schreeuwde Oswald na zijn aanhouding: I didn’t shoot anyone en I’m just a patsy (“Ik heb niemand neergeschoten” en “Ik ben slechts een zondebok”).

Toen hij meteen daarna werd overgebracht naar de lokale gevangenis werd Oswald, voor de draaiende camera van de Amerikaanse televisie, neergeschoten door nachtclubeigenaar Jack Ruby. Miljoenen Amerikanen zagen de moord op Oswald live op het scherm.

Oswald werd dodelijk getroffen. De kogel doorboorde zijn lever, milt en aorta. In hetzelfde Parklandziekenhuis van Dallas, waar artsen twee dagen eerder hadden gepoogd om president Kennedy te redden, vochten dezelfde artsen nu voor het leven van Oswald. Even vruchteloos als ze dat deden voor de president.

De nadien opgerichte Commissie Warren wees Oswald als enige dader aan. Deze conclusie werd later van verschillende kanten aangevochten. De onschuld van Oswald werd zelfs ondersteund door tal van critici van het officiële onderzoek.

Na het lezen van Garrisons’ boek ‘Op het spoor van de moordenaars’ baseerde cineast Oliver Stone zijn geruchtmakende film JFK uit 1991 waarin de vermoedelijke moordenaar(s) van de president moeten gezocht worden in kringen van de CIA. Oswald zelf wordt daarin opgevoerd als geheim agent.

Documenten waaruit definitief zou blijken of Oswald inderdaad een geheim agent was, zijn echter tot het jaar 2029 officieel staatsgeheim. Nog een tijdje geduld dus …

WINDSOR CASTLE

De ‘bescheiden’ geschiedenisbijdrage van vandaag sluit aan bij het stukje over Willem de Veroveraar, de stoere Normandiër die mee aan de basis lag van het latere Engeland, zelfs van Groot-Brittannië.

Het paleiskasteel Windsor Castle (17de eeuwse prent) in het graafschap Berkshire is al meer dan negenhonderd jaar in het bezit van het Britse koninklijke huis. Windsor werd in 1070 gebouwd in opdracht van een stoere Normandiër

Willem de Veroveraar, de Normandische veroveraar van Engeland, later ook van Schotland, zorgde meteen voor een sterke centrale regering in Engeland. Dat het menens was met zijn koningschap bewees hij  door de bouw van liefst tachtig kastelen, waaronder Windsor Castle en de Tower Bridge, bouwsels die in de hele wereld bekend zijn. De kastelen werden meteen beheerd door vertrouwelingen van Willem en werden tijdens de regeringsperioden van de koningen Hendrik II en III fors uitgebreid.

De vertrouwelingen van Willem vormden de basis voor de latere Engelse adel. Het vaststellen van de belastingaanslagen deed Willem de Veroveraar via het Domesday Book. In dit register werd een groot deel van Engeland beschreven. Vooral de eigenaars van onroerend goed werden daarmee bekend. Het boek was zowat een voorloper van het huidige kadaster. Willem was dus zeker niet zomaar een met veel wapens kletterende veroveraar.

Koning Willem zat nooit stil. Blijven veroveren was zijn dada, Frankrijk zijn grote doel, tot het bittere einde. Willem de Veroveraar overleed op 9 september 1087 in het klooster van St Gervais bij Rouen als gevolg van verwondingen na een val van zijn paard tijdens het beleg van Nantes.

Edward III richtte Windsor Castle ook in als koninklijke residentie. Queen Victoria  stelde Windsor Castle voor het eerst open voor het publiek. Uiteraard niet alle vertrekken en gebouwen, want de koninklijke familie gebruikt het kasteel nog altijd.

In een aantal tentoonstellingszalen kan men komen genieten van een deel van de koninklijke kunstcollectie die werken van Leonardo da Vinci, Hans Holbein en andere grootheden bevat. Naast Windsor Castle zijn ook  Buckingham Palace en Balmoral Castle bekende optrekjes van de koninklijke familie.

Windsor is sinds 1917 ook de naam van de koninklijke familie. King George V veranderde tijdens de Eerste Wereldoorlog de gecompliceerde achternaam Saksen-Coburg en Gotha in het beter Engels-klinkende Windsor.

DE VIOLIST GEEFT HET OP

Violist Mikhail Bezverkhny stopt met zijn dagelijkse protestconcerten –fvv-

  • Delhaize heeft zijn plannen geopenbaard voor een supermarkt in de Gentse Sint-Annakerk. Violist Mikhail Bezverkhny stopt dan ook met zijn dagelijkse protestconcerten in het portaal van Sint-Anna.

Na iets meer dan negen maanden vioolconcerten in het portaal van de Gentse Sint-Annakerk stopt Bezverkhny ermee. ‘Ik stop niet omdat ik me erbij neerleg,’ zegt hij, ‘maar omdat dit stadsbestuur echte barbaren zijn, en de Gentenaars te inert zijn om daartegen te protesteren.’

Maar Bezverkhny stopt niet helemaal met zijn acties, hij hangt nu de hele stad vol met plakkaatjes: ‘Barbaren komen, maar schapen zwijgen. Gentenaars, jullie verloren uw vechtgeest. Ik stop. Mikhail.’

Bezverkhny was er de voorbije dagen het hart van in dat hij de komst van een Delhaize in de Sint-Annakerk niet heeft kunnen tegenhouden. Een kerk moet voor hem een oord van meditatie zijn. ‘Christus heeft de handelaars toch uit de tempel gezet’, argumenteert hij.

Bovendien heeft de kerk een uniek orgel waarmee concerten gegeven kunnen worden. ‘De stad heeft een goudader in handen, maar beseft het niet’, zegt hij.

Bezverkhny is geboren in Sint-Petersburg, maar woont sinds 1990 in Gent. Eerder, in 1976, won hij de Koningin Elisabethwedstrijd voor viool. De jongste jaren gaf hij concerten, maar dook hij ook als straatmuzikant op in de Gentse straten.

Vrijwel meteen nadat de onderhandelingen om een Delhaize in de Sint-Annakerk onder te brengen bekend waren geraakt, startte hij met een dagelijks protestconcert.   

–Bart Moerman in dS-

GEESTELIJKE GEZONDHEID

Vandaag 10 oktober is het ‘Werelddag van de Geestelijke Gezondheid’

Wereldwijd wordt er aandacht gevraagd voor psychische problemen en zetten organisaties acties op om geestelijke gezondheid in de kijker te plaatsen.

Joseph Guislain (+1860) was de eerste psychiater van de Zuidelijke Nederlanden. Professor in de geneeskunde en auteur van de eerste wet op de krankzinnigenverzorging.

Samen met kanunnik Petrus Jozef Triest haalde hij de geesteszieken uit de crypte van het Gentse ‘Geeraerd de Duivel’-steen.

In het midden van de 19de eeuw liet hij het eerste psychiatrisch ziekenhuis van België bouwen. Overtuigd dat hij ervan was dat geesteszieken konden genezen worden met geschikte middelen in een rustige omgeving.

In 2006 werd hij door de Gentse Unief verkozen tot grootste prof ooit. Sinds 1986 draagt het museum over de geschiedenis van de psychiatrie zijn naam.

Het museum bevindt zich in de gebouwen van het oude psychiatrische ziekenhuis.

DIALECTEN IN LAAKDAL

Tot het einde van vorige eeuw spraken de schoolkinderen op de speelplaats nog dialect. Veel zelfs. 90% drukte zich onder elkaar in ‘de dorpstaal’ uit. De andere 10%, meestal kinderen van inwijkelingen uit de niet nabije buurt van Laakdal, deed dat in AN (Algemeen Nederlands).
–
Vandaag zijn we 20 jaar verder. Het dialect spreken bij de prilste jeugd is sterk afgenomen. Wellicht door de instroom van nog meer inwijkelingen hoort men op de speelplaatsen nu een AN, doorspekt met Kempense accenten. Regiolect of verkavelingsvlaams noemt men dat.
–
Maar wat gebeurt er nu? Terwijl iedereen in volle dialecttijd foutloos de dorpsnamen op papier zette, heeft men het tegenwoordig in de AN-tijden in reclamefoldertjes over Vejelse Metten, Eindertse Jeugd en Vust on Tour.
–
De schrik om het dialect verloren te laten gaan, zit er blijkbaar diep in.
Pootzakken en Tutten kennen we als inwoners van Eindhout en Vorst. Veerle kreeg jammer genoeg nooit een spotnaam. Wel heeft men ergens het etiket ‘Trots Vjeileke’ op het dorp gekleefd. Maar daar kwam miserie van.
–
In Veerle zegt men Vejel, maar dat krijgt men blijkbaar niet uit de bek gedraaid tussen Tongerlo en de Nederlandse grens. Daar heeft men het over Vjeil, net als Mjeil (Meerle).
–
–
Om een en ander duidelijk te maken richtte de Veerlese studentenclub eind 1978 ‘de Vejelse’ op, naar een voorstel van Swa Van Gehuchten die zijn inspiratie bij ‘de Meretse’ in Meerhout haalde. ‘De Vejelse’ mode raakte snel ingeburgerd in de buurdorpen.
–
In het dialect wordt Eindhout ook vaak foutief uitgesproken. Een echte Eindhoutenaar laat de korte klinkers lang slepen. Endert wordt zodoende Eindert.
Vorst heeft een haast vorstelijke naam. Moeilijk om de juiste dialectschrijfwijze te vinden, zegt de auteur. Vust is het meest te verwerpen, Vuist doet aan een ander woord denken. Vöst lijkt correcter dan de twee voorgaande.
En dan heb je Varendonk nog … ook boeiend.  -LV in HN ’13-

Prehistorische baby’s …

Een archeologisch onderzoeksteam van de Engelse universiteit van Bristol heeft ontdekt dat baby’s in de prehistorie werden gevoed met dierenmelk, waarschijnlijk veelal runder-, geiten-, of schapenmelk.

De wetenschappers kwamen tot deze conclusie door middel van de bestudering van prehistorische babyflesjes afkomstig uit het Duitse Beieren.

De antieke babyflesjes zijn gevonden in Beierse kindergraven. De oudste van deze “flesjes” verschenen rond het jaar 5 000 voor Christus op het Europese continent, en werden tijdens de Bronstijd en IJzertijd steeds populairder.

De drinkflesjes waren zo klein (diameter van vijf tot tien centimeter) dat zij konden vastgehouden worden door babyhandjes, en waren uitgerust met een smalle tuit waarmee melk opgezogen kon worden. Vergelijkbare babyflesjes zijn ook gevonden in Rome en Griekenland.

MET SPOETNIK 1 BEGON RUIMTEVAART

4 oktober 1957, vandaag 62 jaar geleden, begon het tijdperk van de ruimtevaart. Helemaal buiten mijn weten om, want in mijn streng internaat, afgeschermd van alle wereldse gebeurtenissen, zeker Russische, wisten wij van niets toen de Sovjet Russen hun eerste kunstmaan lanceerden.

Ik moest de povere drie dagen herfstverlof afwachten om in oude kranten het nieuws bijeen te harken dat Spoetnik 1 bestond uit twee kleine aan elkaar geklonken halve aluminiumbollen met een totale diameter van amper 58 cm, met daarop vier antennes van zowat 3 m lang.

1957 was het ‘Internationaal Geofysisch Jaar’ en dat kwam de Russen erg goed uit. In 1954 reeds had de Sovjetleider Chroestsjov groen licht gegeven om concurrent Amerika met deze primeur voor een tijdje opzij te zetten.

En of dat lukte! In de VS werd men plots geconfronteerd met de krachtige Russische raket die het huzarenstukje voor mekaar had gebracht. Werner von Braun, die voor nazi-Duitsland de V-2 ontwikkelde, kreeg meteen carte blanche om de Russen lik-op-stuk te geven.

De Amerikaanse president Eisenhower bleek bovendien niet erg onder de indruk van dat kleine balletje in de ruimte. Basketbal in de ruimte was trouwens niet aan hem besteed. Maar de publieke opinie floot hem terug nu duidelijk werd dat de Sovjets de VS zouden kunnen treffen met een internationale raket met kernwapens.

‘Kleine raketman’ (de latere Noord-Koreaanse leider Kim-jong-un) woonde in 1957 in Moscou en liet zich wellicht inspireren.

Op 1 februari 1958 ging ook de Amerikaanse Explorer 1 eindelijk de ruimte in. Momenteel vliegen er zo’n 5 000 stuks boven onze hoofden, waarvan er vele nog echt werken.

DUITSLAND VRIJ VAN OORLOGSSCHULDEN

Op 3 oktober 2010, vandaag pas 9 jaar geleden, betaalde Duitsland de laatste tranche terug van de herstelbetaling die het kreeg opgelegd na het einde van de eerste wereldoorlog (WO I).

Eigenlijk eindigde WO I (1914-1918) toen pas definitief. 92 jaar eerder, op 11 november 1918, had Duitsland de wapenstilstand ondertekend.

Met het Verdrag van Versailles (1919), 100 jaar geleden, moest Duitsland zijn verantwoordelijkheid erkennen voor deze gruwelijke oorlog.

De straffen waren navenant. Alle koloniën, een deel van de handelsvloot en alle spoorwegmateriaal moest worden afgestaan, evenals een aantal gebieden, w.o. Opper-Silezië, Elzas-Lotharingen,West-Pruisen en Eupen/Malmédy dat aan België werd toegevoegd.

Een oorlog ontketenen is geen lachertje, want daarnaast moest Duitsland ook nog voor zo’n 269 miljard goudfrank herstelbetalingen doen aan Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Italië en België om die landen schadeloos te stellen. Deze landen hadden dit geld voor een deel nodig om hun oorlogskredieten aan de Verenigde Staten terug te betalen. Alles heeft immers zijn prijs.

Dat allemaal zorgde wel voor enorm zware problemen in het na-oorlogse Duitsland. Na de beurskrach van 1929 staakte Duitsland de betalingen. Vier jaar later (1933) greep Hitler de macht.

De vernedering van het Verdrag van Versailles was waarschijnlijk mede-oorzaak van de snelle opkomst van het nationaalsocialisme (NaZi). De eerste Duitse democratie werd er politiek en economisch helemaal instabiel door. Met een nieuwe oorlog als gevolg.

Pas in 1953 werden de herstelbetalingen voor WO I hervat. WO II was toen al acht jaar ten einde. De Duitse schuld voor WO II werd trouwens reeds in 1988 afgelost.

‘De Leeuw van Vlaenderen’

conscienceHendrik Conscience. Met zijn historische verhalen in het Nederlands creëerde hij in de 19de eeuw een nieuw publiek van lezers en wilde hij de Vlamingen meer zelfvertrouwen geven om – tegen de dominante Franse cultuur in – voor hun eigen taal en rechten op te komen.

Tegelijk bleef Conscience zijn leven lang een voorstander van het Belgische staatsbestel, in tegenstelling tot anderen die Vlaanderen liever zagen aansluiten bij Nederland.

Hendrik Conscience, zwak en ziek in zijn jeugd, werd in die tijd door zijn moeder overstelpt met Antwerpse verhalen. Dat ontwikkelde zijn denken en zijn fantasie. Op de speelplaats was hij een kei van een verteller voor zijn vriendjes. Door zelfstudie bracht hij het tot hulponderwijzer en klerk en andere baantjes bij stad en staat. Tot hij definitief schrijver werd.

images5482De besnorde Consciense schreef vooral historische romans, waarbij hij roemrijke episodes uit de Vlaamse en Belgische geschiedenis behandelde.

Zijn meesterwerk,  De Leeuw van Vlaenderen (1838) is veruit zijn bekendste werk. Hij schreef het op zijn 26ste, doordrenkt van romantiek en Vlaamsgezindheid.

Conscience schreef nog tientallen andere historische romans, waaronder In ’t Wonderjaer (1837) en Jacob van Artevelde (1849).

Omdat zijn moeder uit de Kempen afkomstig was, bracht hij ook veel tijd door op het platteland, waar hij inspiratie vond voor populaire landelijke verhalen zoals De loteling (1850) of De kerels van Vlaanderen (1871). In Zoersel kun je nog steeds ‘het Boshuisje’ bezoeken.

Illustratief voor zijn Vlaams-Belgische houding is dat hij in opdracht van de overheid een Geschiedenis van België schreef (1845), die hij opdroeg aan Leopold I.

Met zijn historische romans wilde hij de Vlamingen doen lezen over hun eigen geschiedenis en in hun eigen taal, maar ook buiten de literatuur nam Conscience het op voor het Nederlands en de positie van de Vlamingen in de jonge staat België.

Zijn werk was van grote invloed op de Vlaamse Beweging.

images1465

 

Conscience genoot bij leven en na zijn dood een erg grote waardering in binnen- en buitenland. Zijn standbeeld, dat vandaag nog steeds op het naar hem genoemde plein in Antwerpen staat. Het werd nog tijdens zijn leven onthuld (in 1881). Duizenden mensen namen  aan de festiviteiten deel.

Conscience ontving tot twee keer toe de Staatsprijs voor Vlaamse Letterkunde (1854 en 1869). Hij werd 71.

In 2005 werd hij genomineerd voor de titel ‘De Grootste Belg’. Hij eindigde op de 10de plaats.

PECUNIA NON OLET

VESPASI(AN)US werd in het jaar 69 keizer van Rome. De staat is bij zijn aantreden vrijwel bankroet. De staatskas vullen is zijn voornaamste taak.

latrinaDat doet hij door … jawel, ook toen reeds, nieuwe belastingen in te voeren. De meest opvallende belasting is die op … urine. Slachtoffers zijn de eigenaars van publieke pispotten en latrines.

Het was toen al gebruikelijk dat de burgers van Rome dankbaar gebruik maakten van die dingen om verlost te worden van hun overlast en toch de stad netjes te houden.

De urine werd onder meer gebruikt bij de bewerking van wol en leer.

Toen Vespasianus’ zoon Titus zich wat neerbuigend uitliet over de nieuwe bron van belasting, liet zijn vader hem aan een munt ruiken en sprak de van dan af historische woorden ‘Pecunia non olet’, wat zoveel betekent als ‘Geld stinkt niet.’ Daarmee bedoelde hij dat het niet uitmaakt hoe je aan je geld komt.

Het beleid van de keizer, in zijn jeugd eerder een luiwammes, was effectief. Mede dankzij de belasting op urine kon hij zijn zoon later een weer goedgevulde staatskas nalaten.

In Frankrijk heten de openbare toiletten nog steeds vespasiennes, in Italië spreekt men van vespasiani.    (gelezen in de Historische kalender 2018)

1 2 3 … 7