Auteur: Ludo

FRANSE KRUISWEG IN ‘BEDDEREN’ KERK veerle

Leden van de kerkfabriek O.L.Vrouw in de Wijngaard, o.l. van Rene Bloemmen vonden in 2014 op de zolder van de kerk in Veerle een … kruisweg. Althans een kruisweg in drukwerk. De prenten lagen deels verscholen onder heel wat stukken glas. Papier onder glas was destijds een bepaalde verkoopmethode.

* Ludo Helsen, onze expert ter zake, herkende meteen de 14 staties van de kruisweg , en wist voor de vuist weg te vertellen dat die prenten – het kon bijna niet anders – kort na 1910 ook gebruikt werden in de ‘Bedderenkerk’ van Veerle. Die houten kerk werd na de grote kerkbrand in ijltempo opgericht als noodkerk.

* Een beetje les van LH … moet kunnen :

  • ‘Bedderen’ komt van ‘berden’ en betekent gewoon ‘planken’. De noodkerk werd opgetimmerd op de plaats waar nu nog steeds de oude Vineazaal staat , dicht bij de oude pastorij. De echte parochiekerk was immers deels afgebrand en onbruikbaar voor erediensten.
  • De beeldplaten van de kruisweg werden met waarschijnlijke zekerheid gedrukt door les Frick frères , rue de la Vieille Estrapade , Paris. Uitgeverij Desgodets et Gerard, ook in Parijs , bracht ze aan de man.
  • Die uitgeverij Desgodets et Gerard gaf eind 19e eeuw (1890 – 1899) heel wat gekleurde religieuze platen uit,  zelfs ‘missalen met illustraties’. Die drukkerij D & D, drukte ook gekleurde platen van steden en landschappen, o.a.van Genève en Pau.
  • De periode van de uitgave van de kruiswegplaten en het in gebruik nemen van de Veerlese noodkerk liggen erg dicht bij elkaar en maakten de noodzaak van die kruisweg in de noodkerk meer dan waarschijnlijk.
  • De gedrukte kruisweg was massaproductie en werd in die tijd erg veel verkocht aan vooral Franse kerken. Het drukwerk gebeurde op zacht papier. De gezichten werden vaak bijgewerkt en bijgekleurd , iets wat je op de “bedderen“ kruisweg goed kunt zien.
  • Normaliter werd de kruisweg door de verkoper geleverd als polychrome gravure, beschermd door glas , gehecht op een houten achtergrond, en ingelijst. Boven elke statie was ook een kruis aangebracht.

* Een gelijkaardige kruisweg heeft LH gevonden in het kerkje Sainte-Genevieve van Aisne in Picardie. Het is nog in slechtere staat als die van Veerle , maar moet van het Franse cultuurministerie wel  bewaard worden.

  • in bijlage vind je een model zoals op de foto’s afgebeeld … even drukken op de link

https://www.holyart.fr/accessoires-pour-la-liturgie/mobilier-deglise/chemin-de-croix/chemin-de-croix-tableau-bois-imitation-peinture-xv-stations

*** Tot slot de herontdekte foto’s uit juni 2018 … (Alles komt ooit wel terecht)

berlijnse luchtbrug

We blijven nog even in de oorlogssfeer van WO II. De winnaars zijn gekend, de verliezers eveneens. Duitsland maakte een verschrikkelijke tijd mee. Berlijn leed honger. De Verenigde Staten en Groot-Brittannië kwamen helpen. Van eind juni 1948 tot en met 12 mei 1949 werd Berlijn vanuit de lucht bevoorraad.

* Maar … nadat in de westelijke bezettingszones van Duitsland de D-mark was ingevoerd, voerde de Sovjet-Unie op 23 juni 1948 een eigen munt in voor de Sovjet-bezettingszone en Berlijn.

* De westelijke machten oordeelden echter dat die munt in West-Berlijn niet geldig was. De Sovjet-Unie reageerde hierop door alle toegangswegen naar Berlijn af te sluiten.

* Vanaf dat moment kon West-Berlijn niet meer via water, spoor of weg bevoorraad worden. De Britse en Amerikaanse mogendheden zetten hierop een luchttransportsysteem (Berlijnse luchtbrug) op om de sectoren van Berlijn die onder westerse bezetting stonden te bevoorraden. Dat kon omdat Moskou geen zeggenschap had over het luchtruim boven Oost-Duitsland.

* Soms landde er elke 45 seconden wel een vliegtuig met hulpgoederen voor de twee miljoen inwoners van West-Berlijn. De Sovjets hieven de blokkade op 12 mei 1949 (vandaag 73 jaar geleden) op.

* Als gevolg van de blokkade besloot de Senaat van West-Berlijn dat in Berlijn altijd een voorraad van 180 dagen van primaire levensbehoeften en brandstoffen aanwezig moest zijn, de zogenaamde Senaatsreserve. In 1990 vertrokken de Russen definitief uit Berlijn. Ze namen de Senaatsreserve mee …

Nine Eleven in New York

Iedereen die het heeft meegemaakt, weet nog precies waar hij was op 11 september 2001.

* Die morgen vloog een passagiersvliegtuig een kantoorgebouw van het World Trade Center in New York binnen. Eén van de hoogste en bekendste gebouwen in de stad.

* Eerst leek het een ongeluk, maar al snel bleek dat er meer aan de hand was. Op het moment dat nieuwsprogramma’s over de hele wereld livebeelden uit New York uitzonden, vloog een tweede vliegtuig de andere toren in. Dan was het duidelijk. Er werden aanslagen gepleegd.

** Hoe waren de reacties op de aanslagen?

Twee vliegtuigen crashten in New York, een derde stortte neer op het Pentagon in Washington en een vierde boorde zich voortijdig in de klei van Pennsylvania.

* Lang bleef onduidelijk of er nog meer toestellen waren gekaapt of nog gekaapt zouden worden. De Amerikaanse overheid legde alle vliegverkeer in de Verenigde Staten stil. De vlammen sloegen uit de torens , wanhopige mensen gooiden zich naar buiten en de torens stortten allebei in. Die elfde september stond de wereld in rep en roer. Mensen reageerden geschokt. Ook de Belgische politici waren met stomheid geslagen.

** Hoe reageerde Amerika?

* In de weken na 9/11 2001 bleven de grote woorden komen. Pas op 20 september hield de Amerikaanse president Bush een toespraak waarin hij de wereld in twee kampen verdeelde. Hij zei: “Either you’re with us, or you are with the terrorists“: “Wie niet voor ons is, is tegen ons.”

* Bush zette de islamitische beweging Taliban onder druk. De Taliban waren aan de macht in Afghanistan en zij boden onderdak aan het Al-Qaida van Osama bin Laden, dat verantwoordelijk werd gehouden voor de aanslagen.

** Wie zijn de Taliban?

* De Taliban zijn een extreem conservatieve Islamitische beweging die in 1994 in Afghanistan is ontstaan. Wil je meer weten over de Taliban? Bekijk dan deze story.

* President Bush wou dat de Taliban Osama bin Laden uitleveren, en wel zo snel mogelijk.

* De Taliban lachten Bush weg. Logisch gevolg daarvan was dat na de grote woorden de grote daden kwamen. Amerika begon een oorlog tegen terreur. En de eerste stap was een aanval op de Taliban in Afghanistan. Die aanval begon op 7 oktober 2001. Voorlopig zonder succes.

* Met de slogan “Wie niet voor ons is, is tegen ons” , probeerde George W. Bush de massa aan zijn kant te houden.

** Pas op 2 mei 2011 , tien jaar na 09/11 tussen 1 en 2 uur lokale tijd (20:00 en 21:00 UTC) werd Osama bin Laden doodgeschoten tijdens een operatie met Navy SEALs in het zwaarbeveiligde huis waar hij op dat moment verbleef. Op het thuisfront slaakten president Obama en intimi een zucht van verlichting.

* Naast Bin Laden kwamen nog vier andere aanwezigen in de compound om het leven bij de aanval. Aan Amerikaanse zijde werd niemand gewond. Maar met de Taliban was Amerika nog lang niet klaar. Stof voor een volgende keer. (rood voor meer)

De ‘Achttiendaagse Veldtocht’

Achttiendaagse Veldtocht heet de operatie van het Belgische leger tijdens de Tweede Wereldoorlog vanaf de inval door het Duitse leger in België, Nederland en Frankrijk op 10 mei 1940 tot de capitulatie van het Belgische leger op 28 mei 1940.

Amper 18 dagen ‘bestond’ het Belgisch leger in WO II. Genoeg om eeuwige roem en voor later een uitgelezen plaatsje op het kerkhof  te krijgen…

 

In Veerle telden we drie echte oorlogsveteranen. Soldaten die echt vochten in de loopgraven van de IJzer 1914-1980. Twee van hen, Jozef Meeus en Alfons Exelmans kregen de ultieme erkenning en werden onlangs nog bijgezet op het paradekerkhof als (te?) late eerbetuiging. Waarom Sooi Terweduwe (van Pol) hier niet bijgezet is, weet de familie wellicht.

.

.

* Vanaf 9 oktober 1939 waren de Belgische autoriteiten al op de hoogte dat een opmars doorheen België ter studie lag bij de Duitse landmachtstaf (OKH (Oberkommando des Heeres). Vanaf begin november vernamen de Belgen van betrouwbare bronnen dat de aanval binnen de kortste keren zou losbarsten.

* Het Duitse OKH had vooraf al genuanceerd geoordeeld over het Belgische leger…

° De beroepsofficieren en onderofficieren werden bekwaam geacht, de reserveofficieren en onderofficieren onvoldoende opgeleid, de staven uitstekend en… de soldaten fysiek zwak en weinig tuchtvol. De cavalerie en de Ardense Jagers achtte het OKH waardevolle eenheden. Kortom, een leger dat niet echt te vrezen viel.

* Rond vijf uur in de nacht van 9 op 10 mei 1940 begonnen de eerste luchtbombardementen, en werd de grens overschreden. Het zou snel blijken dat de maandenlange mobilisatie en de nationale en internationale gebeurtenissen de gevechtswaarde van de troepen en de wil tot weerstand weinig baat hadden gebracht.

** Ook in de ochtend werden de Belgische stellingen langs de Belgisch-Nederlandse grens bestookt. Twee bruggen over het Albertkanaal en het fort van Eben-Emael werden bij verrassing in de Slag rond het Fort Eben-Emael genomen door een nieuw soort eenheden: parachutisten. (foto)

* Meteen kwam een grote vlucht van bange burgers op gang. Die duurde maar een oorlog van 18 dagen lang.

* De meesten keerden vrij snel op hun stappen terug. Alleen de angsthazen hielden het nog wat langer vol vooraleer naar huis terug te keren. België werd bezet gebied.

** De nederlaag van het Belgische leger, na nauwelijks achttien dagen strijd, liet een wrange nasmaak en bezorgde België een ongelooflijke kater. Het contrast met de Eerste Wereldoorlog was geweldig, en dat niettegenstaande de enorme materiële inspanning.

* Onze heldhaftige soldaten kregen voor hun 18-daags verweer wel de nodige kentekens van ‘moed en zelfopoffering’ én voor later een gratis begrafenis op een daartoe ingericht erepark op het kerkhof.

* Nog tijdens de veldtocht hadden de leiders van de Nieuwe Ordebewegingen al hun diensten aan de Duitsers aangeboden. De ideologie bleek nu belangrijker dan het vaderland. Een aantal Vlamingen dacht met hulp van de Duitsers de Vlaamse aspiraties te kunnen verwezenlijken.

* In België, maar ook in Nederland en Frankrijk werd de positie van de aanhangers van een nationalistische en autoritaire staatsordening naar het voorbeeld van nazi-Duitsland versterkt.

* De overduidelijke mislukking van de neutraliteitspolitiek zou de komende decennia het veiligheidsbeleid van België bepalen.

* De beslissing van koning Leopold III om te capituleren vond bij een goed deel van de Belgische bevolking begrip. Niettemin lag zijn beslissing aan de basis van een ernstig conflict tussen de koning en de regering.

* Het conflict werd nog scherper door zijn keuze om als krijgsgevangene in het land te blijven, door zijn houding ten aanzien van de Duitse bezetter en zijn huwelijk met Lilian Baels.

* Na de Tweede Wereldoorlog leidde het conflict, gekend als de Koningskwestie, tot ernstige binnenlandse problemen rond partijpolitieke en Vlaams-Waalse tegenstellingen.

* Nog meer weten ? Rood drukken voor Wikipedia-info!

de ijsheiligen komen eraan

Geen mens die het vandaag nog gelooft, maar tot vorig jaar bestond de term ‘ijsheiligen’ nog steeds, de periode van 11 tot en met 14 mei is bedoeld. Dagen dat er nog kans is op (nacht)vorst.

* Vorig jaar kenden we ook een prachtig voorjaar. Mijn dahlia’s waren al 30 cm hoog, maar na de eerste ijsheiligennacht was dat alles tot een prak zwarte brij verworden. Mamertus, de eerste uit het rijtje van 4, was de schuldige.

* Wie in de lente vroeg aan de slag wil in de tuin, zijn de ijsheiligen van belang, zegt het eeuwenoude orakel. Jonge zaailingen kunnen vernield worden door nachtvorst. Een veelgehoord advies is dan ook om dergelijke plantjes pas ná de ijsheiligenperiode buiten te zetten.

* Het fenomeen is vrij algemeen bekend. De boeren en tuinkwekers van vroeger lieten zich niet misleiden. Met de ijsheiligen worden de katholieke heiligen bedoeld van wie de naamdagen vallen in de periode 11 tot en met 14 mei…

* De ijsheiligen  zijn Mamertus (11 mei), Pancratius (12 mei), Servatius van Maastricht (13 mei) en Bonifatius van Tarsus (14 mei)

* De ijsheiligen zijn ook terug te vinden in verschillende oude weerspreuken, zoals:  Pancraas. Servaas en Bonifaas, geven ijs en vorst helaas – Het kan vriezen tot in mei, tot de ijsheiligen Mamertus en Pancraas, Servatius en Bonifaas zijn voorbij.

* Nog spreuken … Voor ijsheiligen de bloemen buiten, veelal kun je daar naar fluiten –  Wacht af tot ze zijn voorbij, de bloemen zijn u daarvoor blij – Al is Mamertus oud en grijs, hij houdt van vriezen en van ijs.     (Historiek stak een handje toe)

* ‘t Is maar dat je ‘t weet …

Chinese wolhandkrabben

Er zijn in de afgelopen drie jaar meer dan een miljoen exemplaren van de uitheemse Chinese wolhandkrab gevangen in de Kleine Neet in Grobbendonk.

* De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) en onderzoekers  van de universiteit Antwerpen hebben daar twee jaar geleden een nieuw soort val gezet, en die lijkt dus goed te werken. “Daarnaast toont dit de omvang van het probleem aan”, klinkt het bij de onderzoekers.

* Wolhandkrabben zijn vanuit China in onze waterlopen terechtgekomen, hebben hier geen natuurlijke vijanden en brengen veel schade toe aan onze fauna en flora.

* In de Kleine Nete in Grobbendonk werd een ‘krabbensleuf’ over de volledige breedte van de rivier geïnstalleerd. De krabben, die over de bodem kruipen, vallen in de sleuf en komen in een container terecht. Vissen zwemmen er gewoon over.

* Vorig jaar alleen al werden er meer dan 700.000 krabben gevangen. “Dit toont aan hoe groot het probleem is”, zegt bioloog Jonas Schoelynck. “Want als je deze resultaten extrapoleert naar de andere rivieren in ons land – en de krabben zitten in de meeste Belgische rivieren (*foto’s boven Grote Neet in Oosterlo) – dan spreken we over miljoenen en miljoenen van die dieren.”

* Om de populatie onder controle te krijgen, zijn volgens de onderzoeker nu beleidskeuzes nodig. De kostprijs om de vallen te zetten en ze te bemannen zal maar een fractie zijn van de potentiële kosten die de krabben in onze waterlopen en natuurgebieden aanrichten.

.

– * eigen foto’s lu v. a/d Grote Neet in Oosterlo en krabbennetten even voorbij de brug in Zammel (intussen weer opgedoekt) – met dank ook aan Marc v/d Cruys – Oosterlo

Vandaag 9 mei ‘Dag van Europa’

Vandaag is het de ‘Dag van Europa’. De ‘Dag van Europa’ (of ‘Europadag’) wordt in de EU-landen sinds 1985 op 9 mei gevierd om stil te staan bij het feit dat op die datum in 1950 de Franse minister Robert Schuman in een ambitieuze verklaring aangaf dat er een supranationale Europese organisatie moest worden opgericht, die later zou uitgroeien tot de Europese Unie.

* De top van Milaan besloot in 1985 om 9 mei uit te roepen tot de ‘Dag van Europa’.
De ‘Dag van Europa’ geniet weinig bekendheid. Alles begon dus op 9 mei 1950 slechts vijf jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog .

* Er zijn maar weinig Europese burgers die weten dat op 9 mei 1950 de aanzet werd gegeven voor de eenwording van Europa, op een moment dat, zoals bekend, heel Europa vreesde voor een derde wereldoorlog.

* Op die bewuste dag werd de pers om 18u. op het Franse Ministerie van Buitenlandse Zaken aan de Quai d’Orsay bijeengeroepen voor een “mededeling van het hoogste belang”.

De eerste regels van de verklaring van 9 mei, die door Jean Monnet was opgesteld en door Robert Schuman, de Franse Minister van Buitenlandse Zaken, aan de pers werd voorgelezen en toegelicht, maakten meteen duidelijk hoe ambitieus hun plan was.

“Door de gezamenlijke productie van de oorlogsindustrieën onder gezag te plaatsen van een nieuwe Hoge Autoriteit, wier beslissingen bindend zijn voor Frankrijk, Duitsland en de andere landen die zich aansluiten, legt dit voorstel de eerste concrete fundamenten voor een Europese federatie, die onontbeerlijk is voor het handhaven van de vrede.”

* Er werd dus voorgesteld een supranationale Europese organisatie op te richten voor het beheer van de grondstoffen die op dat moment de basis van alle militaire macht vormden: kolen en staal.

* Maar de twee landen die hun nationale zeggenschap over de ‘zenuw van de oorlog’ moesten opgeven, hadden elkaar nog maar enkele jaren daarvoor op leven en dood bevochten in een gruwelijk conflict dat niet alleen grote materiële, maar vooral ook enorme geestelijke schade – haatgevoelens, wrok en vooroordelen – had nagelaten.

* * Om te beseffen hoe ongekend grootmoedig dit gebaar was, zou men vandaag de dag moeten denken aan een soortgelijk initiatief tussen Russen en Oekraïners, Israëliërs en Palestijnen, Serviërs en Bosniërs of Tutsi’s en Hutu’s: alleen was de schaal nog veel groter en werden de wonden veel dieper.

DE capitulatie van Duitsland

GRILLIGE V-DAG

Radiobericht van 7 mei over de capitulatie

* Om 02:41 uur in de ochtend van 7 mei 1945 tekende generaal Alfred Jodl in Reims de documenten voor onvoorwaardelijke overgave van alle Duitse strijdkrachten aan de geallieerden.

*** Het bevatte de frase: “Alle strijdkrachten onder Duits gezag staken hun actieve operaties om 23:01 uur centraal Europese tijd op 8 mei 1945.”

* De volgende dag, kort voor middernacht, tekenden Duitse vertegenwoordigers onder aanvoering van generaal Wilhelm Keitel in Berlijn een gelijksoortig document, expliciet capitulerend aan de Sovjet strijdkrachten in aanwezigheid van generaal Georgi Zjoekov.

 

FEEST

** Het nieuws van de overgave bereikte de media in het Westen pas op 8 mei 1945 . Meteen ontsprongen spontane feesten in geheel Europa.

*** Ook de Amerikanen werden wakker met het nieuws van de vorige dag en verklaarden 8 mei tot V-E-dag (Victory in Europe Day)

*** Omdat de Sovjet-Unie ten oosten van Duitsland lag, duurde het tot 9 mei 1945 lokale tijd in Moskou totdat de Duitse militaire overgave officieel een feit was, waardoor Rusland en veel andere Europese landen ten oosten van Duitsland hun dag van overwinning vieren op 9 mei.

8 mei V-dag

*** Bij Wikipedia vond ik volgende inleiding op een lang artikel …

** V-dag (in het Engels Victory in Europe Day, afgekort VE-day) is de jaarlijkse viering van de overwinningsdag waarop nazi-Duitsland op 8 mei 1945 officieel capituleerde. In voormalige Oostbloklanden wordt 9 mei als Dag van de Overwinning gevierd omdat door het lokale tijdsverschil de capitulatie in de Sovjet-Unie de volgende morgen inging.[1]

België

** 8 mei was tot 1974 een officiële feestdag in België om de capitulatie van nazi-Duitsland te vieren. De herdenking van de Tweede Wereldoorlog maakt deel uit van de Wapenstilstandsdag op 11 november.

Er zijn in de jaren na 2000 stemmen op gegaan om van V-dag opnieuw een feestdag te maken. Op 4 mei 2007 is door de Brusselse overheid besloten om deze feestdag eventueel ook als een feestdag te beschouwen, maar alleen in Brussel.[2] De scholen hebben geen vrije dag, maar sommige overheidsinstellingen (provincie- of gemeentebesturen) en ministeries hebben wel een vrije dag. Overheden hijsen op V-dag de vlag.

 ***  Bevrijdingsdag leek wel grote verzoendag in Parijs. Sarkozy en Hollande legden samen een krans op het graf van de onbekende soldaat.

8 mei – de dag waarop Duitsland in 1945 capituleerde – is in Frankrijk een officiële feestdag. Bij ons is dat sinds de federalisering niet meer het geval.

11 november – de dag waarop WOI eindigde – is dat wel. Op die dag worden de oorlogsslachtoffers – burgers en militairen – van zowel de Eerste als de Tweede Wereldoorlog herdacht.

*** De meeste 21e-eeuwers hebben meer ‘affiniteit’ met de Tweede dan met de Eerste wereldoorlog, durven wij stellen. Waarom is het einde van WOI dan wel nog een feestdag en het einde van WOII niet meer?

GESCHIEDENIS VAN EEN PANDEMIE

De Spaanse Griep (1918-1920)

Goed honderd jaar geleden werd de wereld getroffen door een pandemie die aan een geschatte 50 tot 100 miljoen mensen het leven kostte: de Spaanse Griep. Een veelvoud van het aantal slachtoffers van WO I.

* Toch is de Spaanse Griep (1918-1920) in veel historische werken over de twintigste eeuw niet meer dan een voetnoot. Ten onrechte, zo stelt wetenschapsjournaliste Laura Spinney  (De Spaanse Griep –De Arbeiderspers, 2018).

* De ziekte velde aanvankelijk vooral Amerikaanse militairen. Via hen kwam de ziekte vermoedelijk ook bij andere legertroepen terecht. Van alle militairen die stierven  gedurende de Eerste Wereldoorlog, overleed 70 % niet door krijgsgeweld, wel aan de Spaanse Griep.

* Toen de Eerste Wereldoorlog voorbij was en de militairen weer huiswaarts keerden, sloeg het virus in enorm tempo om zich heen.

Een ziekte van ongekende proporties

* De Spaanse Griep was een ziekte van ongekende proporties. De eerste patiënt werd geregistreerd op 4 maart 1918 in de VS , het laatste slachtoffer viel ergens in maart 1920.

 

 

*** De pandemie werd Spaanse Griep genoemd, omdat Spaanse journalisten de  eersten waren die er tijdens de Eerste Wereldoorlog over berichtten.

* Wereldwijd kreeg maar liefst een op de drie mensen – een half miljard – deze griep. Een geschatte 50 à 100 miljoen overleed eraan. In totaal 2.5% tot 5% van de wereldbevolking.

**  Hiermee werd de Spaanse Griep de grootste killer sinds de Zwarte Dood, die in de Middeleeuwen miljoenen levens eiste. Toch is de Spaanse Griep als ‘enkelvoudige gebeurtenis’ opvallend afwezig in historische overzichtswerken.

Historiografie over de Spaanse Griep

* In de eerste decennia na de uitbraak van de Spaanse Griep werd het virus vooral onderzocht door epidemiologen, virologen en medisch historici.

* Het duurde tot de jaren 1990 voordat het onderzoek naar de Spaanse Griep echt een hoge vlucht nam en meerdere disciplines zich in deze pandemie gingen verdiepen. Onder wie economen, politicologen en mainstream historici. Zij publiceerden hun bevindingen echter vooral in specialistische tijdschriften.

* De Britse wetenschapsjournaliste Laura Spinney heeft in de eerste plaats   alle bestaande kennis verzameld en geanalyseerd in haar werkboek.

* Laura plaatst de pandemie in een brede context: wereldwijd dus, en niet – zoals gebruikelijk – op alleen Europa en de Verenigde Staten.

Begin en verloop van de Spaanse Griep

* Vrij algemeen wordt aangenomen dat de Spaanse Griep begon op 4 maart 1918 in Camp Funston in Kansas, op een Amerikaanse legerbasis. De kok Albert Gitchell was de eerste die aan de griep overleed.

 

 

* Toen de geallieerde Amerikanen naar Europa vertrokken om te vechten in de wereldoorlog, werden ze ingeënt met 14 tot 26 vaccinaties. Mogelijk heeft die combinatie onbedoeld een chemisch bijeffect gehad, wat leidde tot het virus. Ook zou hun lichaam door al die ingeënte antistoffen dusdanig overbelast zijn geweest, dat er een verandering plaatsvond bij de aanmaak van antistoffen.

* Een tweede gangbare theorie vertelt dat de pandemie zijn oorsprong had in China in de jaren 1917-1918.

* Volgens diezelfde onderzoekers was de Spaanse griep een gemuteerd varkensvirus.

* Een derde theorie wijst de plaats Étaples in Frankrijk aan als startpunt van de griep tijdens de Eerste Wereldoorlog.

* Ten slotte zijn er onderzoekers die wijzen op de Spaanse Griep als een variant van gemuteerde vogelgriep.

* Spinney maakt geen keuze uit de drie theorieën over de herkomst van de Spaanse Griep, maar één ding is wel zeker: “De Spaanse Griep is niet in Spanje begonnen.”

Enkele gevolgen van de Spaanse Griep

* De Spaanse Griep had wereldwijd ingrijpende gevolgen. In Bristol Bay – Alaska stierf 40 procent van de bevolking aan de griep. In sommige regio’s zelf 90 tot 100 procent.. In elk geval verdwenen er door de Spaanse Griep ongeveer … twintig talen.

* Ook in economisch opzicht had de Spaanse Griep meetbare gevolgen. Zo wordt India behoorlijk getroffen door de pandemie. De agrarische productie van India was na de Spaanse Griep vergeleken met de periode vóór 1918 met 3 procent gekrompen.

* Ook in Europa daalden de geboortecijfers in de jaren 1918-1919 aanzienlijk. Spinney meldt overigens niet dat hier uiteraard ook een verband lag met de vele jongemannen die in de jaren 1914-1918 omkwamen op de Europese slagvelden.

* De Noorse epidemioloog Svenn-Erik Mamelund concludeerde dat de Spaanse Griep in Noorwegen tot een verzevenvoudiging van het aantal depressies leidde. Net als bij andere grote griepuitbraken in Noorwegen in de periode 1872-1929. Ook de vele gevallen van ‘slaapziekte’ (encephalitis lethargica, ofwel: EL) na 1918 hielden mogelijk verband met de Spaanse Griep.

* Ten slotte stimuleerde de grieppandemie de wetenschap in het interbellum, maar ook de opkomst van nieuwe alternatieve vormen van religie (zoals het spiritisme) èn versterkte zij het cultuurpessimisme dat in de jaren 1920 verwoord werd door bepaalde denkers.  (gelezen bij Wikipedia … die alles weet)

1 … 67 68 69 70 71 … 91