Auteur: Ludo
dramatische VOETBALFINALE IN BRUSSEL
Gisteren 28 mei 2022 werd de grote finale gespeeld van het internationale clubvoetbal. ...Madrid haalde het van Liverpool met een zuinige 1-0 en dank zij een fantastisch keepende Courtois.
Ook gisteren 28 mei stond Liverpool in finale op 29 mei 1985, al 37 jaar geleden. Toen speelden het Italiaanse Juventus en het Britse Liverpool de finale van de Europacup I in het Heizelstadion van Brussel. Het werd één van de grootste rampen uit de voetbalgeschiedenis.
De spelers op het veld waren zich nauwelijks bewust van wat er zich in het publiek afspeelde. De match werd niet afgelast. Dat zou de gemoederen nog meer opgejut hebben.
* Voor de wedstrijd begon, braken al zware rellen uit toen Liverpoolaanhangers het neutrale vak Z (?!) bestormden dat grotendeels met Juventussupporters was gevuld.
Hierbij lieten 39 mensen het leven : 32 Italianen, 4 Belgen, 2 Fransen en 1 Noord-Ier. Meer dan 400 supporters raakten gewond.
* “Als onverstand zich met geweld verenigt, brengt deze echt de dolste wreedheid voort”, zou Friedrich von Logau hierover zeggen.
* Ondanks het brute geweld en de vele doden en gewonden, ging de wedstrijd toch met grote vertraging van start. De organisatoren vreesden dat een afgelasting de zaak nog erger zou maken.
* De spelers wisten dat er supporters waren omgekomen, maar voor de meeste aanwezigen werd het pas na de wedstrijd duidelijk dat er zoveel mensen overleden waren.
* Een parlementaire onderzoekscommissie stelde achteraf vast hoe gebrekkig de organisatie was. Er was een tekort aan politietroepen, er werden kaarten op de zwarte markt verkocht, er was een ongebreidelde verkoop van alcohol in en rond het stadion en … het ergste van al: het Heizelstadion verkeerde in een erbarmelijk slechte staat. Eén van de muren begaf het onder de druk van supporters die probeerden weg te komen.
Juventus won de wedstrijd met 1-0, een penaltydoelpunt gescoord door Michel Platini.
** Na het eindsignaal vierden de Juventus-spelers midden op het veld hun overwinning. Het was duidelijk dat ze op dat moment nog niet wisten hoe groot de tragedie was. Er werd echter geen beker uitgereikt.
* Bij wie toen de berichtgeving op tv zag, of wie er live bij was, blijven de afschuwelijke beelden in het geheugen gegrift. Voetbal een feest? Die 29 mei zeker niet.
-Amicizia –
Juventus en Liverpool moesten het tijdens de kwartfinale van de Champions League in 2005 weer tegen elkaar opnemen, 20 jaar na het Heizeldrama. Het was de eerste keer sinds die gebeurtenis dat de clubs weer tegenover elkaar stonden.
* Voor de thuiswedstrijd op Anfield, geleid door de Belgische scheidsrechter Frank De Bleeckere, vroegen de supporters van Liverpool op passende wijze om vergiffenis en riepen ze op tot vriendschap. Ze hielden borden omhoog zodat het woord “amicizia” werd gevormd, “vriendschap” in het Italiaans.
* Hoewel de meeste fans van Juventus voor het gebaar applaudisseerden, keerde een aantal hen de rug toe. Velen weigerden om het aanbod tot vriendschap aan te nemen: de periode van 20 jaar tussen het drama en de verontschuldigingen was nog te klein.
Renovatie
** Na het drama werden in het Heizelstadion enkel nog atletiekwedstrijden georganiseerd. Medio jaren 1990 werd het volledig verbouwd en omgedoopt tot Koning Boudewijnstadion. Ook dat heeft intussen de tand des tijd niet overleefd. Een nieuw stadion dring zich op, één grote renovatie wordt het zeker niet.
HILLARY EN TENZING OP MOUNT EVEREST
Op 29 mei 1953 om 11u lokale tijd bereikten Edmund Hillary en Tenzing Norgay als eersten in de geschiedenis de top van de Mount Everest . In België werd het nieuws bekend gemaakt in het nieuws van 19u. Op de radio uiteraard, want tv stond nog in zijn prilste kinderschoenen.
* Ik was pas tien en herinner het me nog levendig. Op slag werden Hillary en Tenzing, zoals ik ze onthouden heb, voor een hele lange tijd mijn onvoorwaardelijke favorieten. Ik ging het meteen melden in de buurt , maar daar begreep men mijn enthousiasme niet. En dat begreep ik dan weer niet.
De moedergodin van de wereld
- 1953 – De eersten die de Everest beklommen en levend terugkwamen waren de Nieuw-Zeelander Edmund Hillary en sherpa Tenzing Norgay. Zij bereikten op 29 mei 1953 de top met hulp van een zuurstofapparaat.
- 1978 – Reinhold Messner (kleurfoto) uit Zuid-Tirol, en Peter Habeler, uit Oostenrijk, waren op 8 mei 1978 de eersten die erin slaagden de top te bereiken zonder zuurstofapparaat.
- 1980 – Reinhold Messner was ook de eerste die erin slaagde de Mount Everest solo te beklimmen. Dat was op 20 augustus 1980. Ook deze keer maakte hij geen gebruik van extra zuurstof.
- Messner was bovendien de eerste die de veertien achtduizenders beklom.
- 1988 – Tom Whittaker miste zijn rechtervoet, maar wist met een kunstvoet op 27 mei 1988 toch de top van de berg te bereiken.
- 1988 – Pierre Tardivel in september 1992 en Jean Marc Boivin op 2 september 1988 waren de eersten om van de top naar beneden te skiën en met een parapente (kleine parachute) veilig te landen.
- 1999 – De eerste Belg die vanuit Tibet de top bereikte was Pascal Debrouwer. Deze prestatie leverde hij op 18 mei 1999. Tijdens de afdaling is Debrouwer wellicht weggegleden en dodelijk verongelukt, waarschijnlijk wegens oververmoeidheid. Ergens op zo’n 8000 meter ligt zijn dode lichaam.
- 2002 – Hans van der Meulen bereikte in 2002 als eerste Nederlander de top zonder gebruik te maken van een zuurstofapparaat. Wilco van Rooijen maakte deel uit van de expeditie van Hans van der Meulen maar bereikte de top net niet.
- 2004 – Die Wilco van Rooijen was een doorzettertje. Op 20 mei 2004 werd hij de eerste Nederlander die erin slaagde de top te bereiken zonder zuurstofapparaat maar met getuigen, foto’s en video-opnamen.
- zonder datum – Een 15-jarig sherpameisje is de jongste vrouw die de top van de berg bereikte. De Amerikaanse Samantha Larson stond als jongste niet-Nepalese vrouw op de top van de Mount Everest.
- 2013 – Op 23 mei verbrak een 80-jarige Japanner het record oudste beklimmer van de Mount Everest. Yuichiro Miura stond voor de derde keer op de top.
- In mei 2019 waagden 300 mensen de tocht naar de top. Daardoor ontstond vlak onder de top een file van ongekende omvang. In een week tijd overleden elf mensen wegens de ijzige temperaturen en lage zuurstofgraad. Nadien werden de voorwaarden om te mogen klimmen heel streng aangepast.
- dat een mens niet voorzichtig genoeg kan zijn met info allerlei , wordt nogmaals bewezen in onderstaand schrijven – maar omdat het Clem is, een gelegenheidsmedewerker van ons, geloven we hem op zijn woord (maar laten onze opgesnorde versie voorlopig nog staan als hulpje ) …
Helaba Kuifje,
Opmerkingen bij het lezen van je Everest-artikel:
* De eerste Belg die de Mount Everest beklom was niet Pascal Debrouwer maar wel Rudy Van Snick die op 10 mei 1990 de top bereikte (zie: https://nl.wikipedia.org/wiki/Rudy_Van_Snick). Interessant om weten , is dat hij dat deed in gezelschap van Peter Hillary ( jawel, de zoon van de eerste Everest-beklimmer) en Rob Hall, de Amerikaan die samen met 3 van zijn expeditieleden in mei 1996 omkwam in het beruchte Everest-drama. De journalist en medeklimmer John Krakauer schreef die gebeurtenissen neer in een boek Into thin air.
* Van Snick beklom binnen een tijdsbestek van 6 jaar de hoogste top van elk contingent: de Seven Summits. Wie dat ondertussen ook deed: de huidige presentatrice van het verkeersveiligheidsprogramma Kijk uit, Sofie Lenaerts.
* De eerste Belgische vrouw die de Everest beklom was Ingrid Bayens, afkomstig uit Ramsel. Op 12 mei 1992 bereikte ze de top. Naast de Everest beklom ze ook nog drie andere achtduizenders: de Gasherbrum II, de Dhaulagiri en de Annapurna. In 1987 had ze haar man, Wim Verbist, verloren tijdens een beklimming in de Andes; wat haar niet belette om door te gaan met extreem bergbeklimmen.
Pascal Debrouwer was wel de eerste Belg die in 1999 de Everest beklom vanuit Tibet en niet vanuit Nepal zoals het meest gebruikelijk. Hij verongelukte tijdens de afdaling.
Een 18-tal Belgen hebben ondertussen de Everest beklommen.
Clem
18 dagen oorlog
In de ochtend van 10 mei 1940 werden de Belgische stellingen langs de Belgisch-Nederlandse grens tussen Neeroeteren (ten westen van Maaseik) en Briegden (ten westen van Maastricht) op meerdere plaatsen aangevallen door Duitse troepen die de Maas overgestoken waren en de Belgische verdediging aftastten.
* De Belgische troepen slaagden er wel in de bruggen over de Kempische kanalen op tijd te laten springen en zich terug te trekken naar het Albertkanaal.
* De brug over het Albertkanaal en die bij het fort van Eben-Emael werden bij verrassing in de Slag rond het Fort Eben-Emael genomen door een nieuw soort eenheden: Duitse parachutisten.
** Het Belgische leger trok zich meteen terug. Verder vechten had geen zin. Op 28 mei 1940 , 18 dagen na het begin van de oorlog, hadden onze soldaten hun heldendom verdiend. De meesten hadden nauwelijks een Duitse soldaat gezien. Later zou men in bepaalde kringen denigrerend spreken over den hazenbond.
* De nederlaag van het leger, na nauwelijks achttien dagen strijd (?!), liet een wrange nasmaak en bezorgde België een ongelooflijke kater. Het contrast met de Eerste Wereldoorlog was enorm, en dat niettegenstaande de enorme materiële inspanningen.
* De soldaten zelf waren tevreden met de capitulatie. Zij hadden voor later hun met de Belgische kleuren getooide zerk op de plaatselijke kerkhoven dik verdiend…
* En nog erger …Tijdens de veldtocht hadden de leiders van de Nieuwe Ordebewegingen hun diensten aan de Duitsers aangeboden. De ideologie bleek nu belangrijker dan het vaderland. Een aantal Vlamingen dacht met hulp van de Duitsers de Vlaamse aspiraties te kunnen verwezenlijken.
* In België, maar ook in Nederland en Frankrijk werd de positie van de aanhangers van een nationalistische en autoritaire staatsordening naar het voorbeeld van nazi-Duitsland versterkt.
* Maar, de overduidelijke mislukking van de neutraliteitspolitiek zou in de komende decennia het veiligheidsbeleid van België bepalen. De beslissing van koning Leopold III om te capituleren kon bij een goed deel van de Belgische bevolking op begrip rekenen.
*** Niettemin lag deze beslissing aan de basis van een ernstig conflict tussen koning en regering. Het conflict werd nog scherper door zijn keuze als krijgsgevangene in het land te blijven, door zijn houding ten aanzien van de Duitse bezetter en zijn huwelijk met Lilian Baels. De Belgen waren hun geliefde koningin Astrid nog lang niet vergeten.
* Na afloop van de Tweede Wereldoorlog leidde het conflict, gekend als de Koningskwestie, tot ernstige binnenlandse problemen rond partijpolitieke en Vlaams-Waalse tegenstellingen. (bronnen Wikipedia)
Wat er nog gebeurde
* Onze koning capituleerde dus, samen met zijn troepen op 28 mei 1940. Deze beslissing werd zowel door de naar Parijs gevluchte Belgische premier Hubert Pierlot, de voltallige Belgische regering samen met 170 parlementsleden in Limoges (31 mei), als door de Franse premier Paul Reynaud zwaar bekritiseerd. Deze laatste beledigde de Belgische koning en ontnam hem bij decreet zijn Grootkruis van het Legioen van Eer.
* Ongeveer 6 000 Belgische soldaten en ongeveer evenveel burgers lieten het leven in de militaire operaties.
* De Britten waren ondertussen ingescheept vanuit Duinkerke, maar ook vanuit Oostende, Nieuwpoort en De Panne vertrok men richting de Engelse Kanaalkust. Het Franse leger staakte de strijd op 22 juni.
*** Van de in totaal 600.000 Belgische militairen werden er 225.000 naar Duitse krijgsgevangenkampen gebracht. Na enkele maanden werden de meeste Vlamingen vrijgelaten.
* Circa 70.000 (alle officieren die na enige tijd gegroepeerd werden in Prenzlau, beroepsonderofficieren en Waalse militairen) bleven tot het einde van de oorlog gevangen gehouden.
de beroemde nederlandse afsluitdijk
Een erg belangrijk geschiedkundig feit van 28 mei haalden we bij onze buren in Nederland en hun wereldberoemde Afsluitdijk.
* Het gehele plan voor de zuiderzeewerken werd opgesteld door Ir. Cornelis Lely (1854-1929). De Nederlandse ingenieur heeft jarenlang gelobbyd om zijn plannen gerealiseerd te krijgen .
* Er waren uiteraard ook tegenstanders. Het leven zou voor de vissers volledig veranderen , was de meest gehoorde. .
* De belangrijkste redenen voor de inpoldering van de Zuiderzee waren bescherming tegen stormvloeden, vorming van een zoetwaterbassin en het verkrijgen van nieuwe landbouwgronden.
* Al in de achttiende eeuw lagen er vele plannen op tafel. Begin 20ste eeuw bleek het plan van Cornelis Lely het meest aantrekkelijke.
* In 1927 werd aan het prestigieuze project begonnen. Na de proefpolder was de afsluitdijk aan de beurt. Het werk vorderde gestaag.
* Het laatste gat van de dijk werd met veel ceremonieel gedicht op 28 mei 1932 , vandaag exact 90 jaar geleden . Op die plaats staat nu het monument met het opschrift: ‘Een volk dat leeft, bouwt aan zijn toekomst.’
* De Afsluitdijk is meer dan 30 km lang en loopt van Den Oever op het voormalige eiland Wieringen naar Kornwerd op het Friese vasteland. De Afsluitdijk is circa 90 m breed.
* Het aanvankelijke plan was om er een weg èn een spoorweg op aan te leggen . Door de verkeersontwikkelingen na WO II werd het tracé van de spoorlijn echter gebruikt voor een verbreding van de autoweg . De huidige snelweg maakt als E10 deel uit van het Europese wegennet.
* De watersnoodramp van 1953 bewees dat de dijken in het IJsselmeergebied (nieuwe naam voor Zuiderzee) meer dan hun nut hebben.
* De naam Ir. Cornelis Lely werd gegeven aan één van de belangrijkste gemalen om het Wieringermeer droog te malen, het Lely-gemaal in Medemblik én aan de nieuwe plaats Lelystad.
* In mei 2007 werd het standbeeld van ingenieur Cornelis Lely op de Afsluitdijk onthuld ter gelegenheid van het 75-jarige jubileum van de dijk.
George Everest
De hoogste berg op aarde stond voor drie jaar deze tijd dik in het nieuws. Niet één , maar een echte horde klimmers baande zich voor het einde van het klimseizoen immers nog een weg naar de top.
* Elf vermetelen betaalden het met hun leven. De zwaarste tol voor een niet eens meer zo spectaculaire prestatie.
* De Everest … De naam van de Britse geograaf George Everest leeft verder in de naam van de hoogste berg op aarde, de Mount Everest. Maar de Britse landmeter is niet degene die deze hoogte ook aantoonde. Dat was de Indiase meetkundige Radhanath Sikdar.
George Everest
* George Everest (1790-1866) was van 1823 tot 1843 hoofd van de cartografische dienst van India. Hij verzorgde daar het in kaart brengen van de streek tussen Zuid-India en Nepal. Het opmeten van de 2.400 kilometer lange geodetische boog was een onderdeel van dit project.
Mount Everest
* Tot 1852 veronderstelde men dat de ‘Kangchenjunga’ de hoogste berg op aarde was. De bergtop die men nu Mount Everest noemt werd aangeduid als ‘B’ en later als ‘Piek XV’. Nadat Sikdar aantoonde dat deze bergtop de hoogste plek op aarde was, besloot Andrew Waugh, de opvolger van George Everest, de hoogste berg te vernoemen naar zijn voorganger.
* De hoogste berg van de wereld werd dus niet vernoemd naar de echte ontdekker, de Indiase meetkundige Radhanath Sikdar, maar wel naar de Britse landmeter George Everest. Andere tijden …
De “Golden Gate Bridge”
De “Golden Gate Bridge” in de staat Californië verbindt het schiereiland van San Francisco met Marin County .
* De brug is 2737 meter lang en loopt over 1280 meter water. De Golden Gate Bridge werd in 1937 geopend voor het verkeer.
* De Golden Gate Bridge is ontworpen door de Amerikaanse ingenieur Joseph Baermann Strauss. Naar verluidt een … ijdeltuit. Hij werd bijgestaan door Charles Ellis.
* Toen Strauss merkte dat deze Ellis media-aandacht kreeg dan hij , ontsloeg hij hem en zorgde ervoor dat zijn naam niet meer genoemd zou worden in alles wat de bouw van de brug aanging.
* De brug hangt letterlijk over de Golden Gate-zeestraat en is hoog genoeg om echt grote zeeschepen door te laten die de Baai van San Francisco binnen willen varen. De kabels waaraan de brug hangt hebben een diameter van 92,7 centimeter.
* Het grote Amerikaanse netwerkbedrijf Cisco Systems had jarenlang een logo waarin verwezen werd naar de Golden Gate Bridge.
* Over een van de beroemdste bruggen ter wereld zijn niet louter mooie verhalen te vertellen, ze heeft ook een lelijk kantje. Al vanaf de opening in 1937 is de brug geliefd bij zelfmoordenaars.
* Een studie uit 2 007 toonde aan dat in de eerste zeventig jaar van haar bestaan zeker 1 300 mensen zich van het leven beroofden door van de brug te springen. Het merendeel van de zelfmoordenaars kwam overigens uit de staat Californië zelf.
DE ZWARTE DOOD
Lukraak een blaadje geplukt van De Almanak (met een hoek af). Een treffer. De corona van toen heette pest of zwarte dood. En die ging ongenadig tekeer in het Europa van toen. Soms duurde het eeuwen eer een land zijn bevolkingsbestand weer op peil had. Lees maar…
syrië toen en nu
Zeker kijken, echt de moeite. Ontdekt door mijn schoolmaat Louis.
MAARTEN LUTHER
Het Edict van Worms werd op 26 mei 1521 , vandaag exact 500 jaar geleden, uitgevaardigd door keizer Karel V op de Rijksdag van Worms. Met dit edict werd Maarten Luther vogelvrij verklaard . Het edict bevatte ook het bevel tot de verbranding van zijn geschriften.
Een groot deel van het door keizer Karel V geregeerde rijk gaf hieraan gevolg . Niet in Duitsland, want niet alle Duitse vorsten ondersteunden de hervorming.
Waarover ging het eigenlijk ?
* Op 31 oktober 1517 timmerde Maarten Luther zijn stellingen op de deur van de kerk in Wittenberg. Hij protesteerde daarmee vooral tegen de aflaatverkoop van de dominicaan Johann Tetzel.
* Luther werd namelijk geconfronteerd met mensen die hun zonden kwamen biechten en daarna hun aflaten lieten zien, zodat hun biechtvader hen geen boetedoening kon opleggen en slechts de vrijspraak (absolutie) kon geven.
* Het was dus een kwijtschelden door de paus van straf voor zonden allerlei. Gewoon door te putten uit de verdienste van de goede werken van Christus en alle gelovigen.
* Hiervoor was weliswaar biecht, berouw en vergiffenis nodig , maar het aankopen van de aflaat was voldoende om de zondestraffen kwijtgescholden te krijgen zonder grote persoonlijke inzet .
Wie veel bezat , kwam er gemakkelijk vanaf . De kleine arme man was andermaal de klos van deze handel.
* Luther wou deze misstanden aanklagen en rechtzetten en ging ervan uit dat de paus de misbruiken van de aflaatverkoop ook zou veroordelen. Niet dus .
* De aflaat waartegen Luther in het bijzonder reageerde was de de Jubileumaflaat voor de nieuwbouw van de Sint-Pieterskerk in Rome . Bij de ouderen onder ons beter gekend als ‘Sint Pieters penning’ .
De Sint-Pieterspenning, Pieterspenning of Petruspenning (denarius Sancti Petri ) is een jaarlijkse vrijwillige gift van katholieken .
* De penning werd heringevoerd in 1860 door paus Pius IX na de nederlagen van het pauselijke leger tegen het Italiaanse leger in Castelfidario (18 spt 1860) én het duidelijk werd dat er geld nodig was voor een leger dat de kerkelijke staten tegen de Italiaanse aanspraken kon verdedigen.
* De penning bestaat nog steeds , maar vechten doet het pauselijke leger lang niet meer . Vaticaanstad , de enige resterende staat van de Kerk , wordt tegenwoordig symbolisch verdedigd door de Zwitserse wacht (zouaven).
Met de huidige penning van de gelovigen financiert de paus nu welzijnswerken in de breedste zin over de ganse wereld.
* Wat er ook van zij … de leer van Luther werd door de erg jonge boekdrukkunst van toen spoedig over gans Europa verspreid. De Lutheranen van nu vormen nog steeds een solide kerkgenootschap.