Auteur: Ludo

Dieren voor de rechter

Historiek pakt vandaag uit met een hoog merkwaardig stuk.

* Een samenleving kan niet zonder regels. Maar wat te doen als die regels overtreden worden? Daarover gaat de Historische atlas van misdaad en straf, dat komende week verschijnt bij WBOOKS.

* Tweeduizend jaar geleden, in de tijd van Romeinen en Germanen, werden misdaden in eigen kring bestraft. Pas in de loop van de Middeleeuwen kreeg de overheid geleidelijk een rol.

* Hoewel de media soms anders doen vermoeden, is het aantal moorden en doodslagen in onze tijd maar een fractie van eeuwen geleden. En de straffen zijn ook een stuk milder. Vooral voor dieren. Op Historiek een fragment uit het boek uit de tijd waarin dat anders was.

Tot afschrik van alle andere honden

Tegenwoordig verstaan we onder crimineel gedrag alleen gedrag van mensen. Maar het is slechts een paar honderd jaar geleden dat in de Nederlanden en de rest van Europa serieuze strafrechtprocessen werden gevoerd tegen dieren.

* De dieren worden veroordeeld voor hun ‘criminele’ gedrag, krijgen een straf opgelegd en worden terechtgesteld. Op het huidige grondgebied van Nederland zijn zeker vijf van deze processen bekend.

* In de dertiende eeuw zijn in Europa tientallen dieren voor het gerecht gedaagd en na een juridisch proces van veroordeling opgehangen, gewurgd, levend begraven, verbrand, onthoofd, verdronken of verbannen.

* De dierenprocessen die plaatsvinden in West-Europa zijn het gevolg van tegenstrijdige opvattingen over het dier en namen een plaats in tussen het geleerde recht en de volkscultuur.

* Hoewel ontstaan in de Late Middeleeuwen, bereiken dierenprocessen de grootste omvang in de zestiende en zeventiende eeuw.

* De eerste bekende vermelding van een dier dat voor een Europese rechter moet verschijnen dateert uit 1 266. Een varken uit het Franse stadje Fontanay-aux-Roses wordt door de monniken van het Genovefaklooster (Abbaye Sainte-Geneviève de Paris) ter dood veroordeeld wegens het bijten van een kind.

Lees meer bij Historiek

EIGENAARDIG MAAR WAAR

Waarom gaat de zon na 21 juni nog later onder?

* Omdat de baan van de aarde rond de zon een ellips is en geen cirkel.

* Wanneer de aarde dicht bij de zon staat (in het perihelium, in onze winter), beweegt zij sneller dan wanneer zij verder van de zon staat (het aphelium, in onze zomer).

* De baanbeweging van de aarde veroorzaakt een schijnbare beweging van de zon tussen de sterren ( net zoals de dagelijkse rotatie van de aarde de schijnbare dagelijkse beweging van de zon veroorzaakt).

* Hierdoor lijkt de zon soms langzamer te bewegen aan de hemel, en soms sneller.

* Dit beïnvloedt het tijdstip van doorgang door het zuiden (soms is dat wat later dan gemiddeld, soms wat eerder, dit wordt de tijdsvereffening genoemd) en ook de tijden van opkomst en ondergang

* Gesnopen ? Wikipedia is U dankbaar…

 Paus Leo IX

** Paus Leo IX , geboren op 21 juni 1002 onder de naam ‘Bruno van Egisheim en Dagsburg’ staat bekend als een hervormingsgezinde paus. Hij probeerde de Kerk om te vormen tot een machtig instituut.

* Hij voerde het celibaat opnieuw in en probeerde eigenhandig de Noormannen te verdrijven uit Italië. De Kerk had in die tijd ook een eigen leger.

* In 1054 ging hij echter te ver met zijn machtsambities en veroorzaakte het Grote Schisma binnen de christelijke gemeenschap. Bruno weigerde nl. de prestigieuze positie  te accepteren zonder gekozen te zijn door de clerus en het volk van Rome.

* Pas op 12 februari 1049, hij was toen 46, arriveerde hij in het Vaticaan en nam hij de naam ‘Paus Leo IX’ aan. Leo werd bekend als een hervormingsgezinde paus, die van de kerk een machtig instituut wilde maken.

* Zo vormde hij het college van kardinalen om tot een krachtig bestuursapparaat en organiseerde hij door heel Europa verscheidene concilies en synodes om de eenheid van het geloof te bevorderen.

** Tevens probeerde hij Italië met geweld te bevrijden van de Noormannen, maar in 1053 werd het Pauselijke leger verslagen bij de ‘slag om Civitate’ en werd Leo zelfs enige tijd gevangen gezet.

* Het dieptepunt van zijn pausschap zou Leo IX echter pas een jaar later bereiken. In 1054 stuurde hij namelijk een brief naar Michael Caerularius, de patriarch van Constantinopel, waarin hij benadrukte dat de paus het enige centrale gezag binnen de kerk was.

* Hij deed dit onder meer met een verwijzing naar de ‘Donatio Constantini’, een document waarvan later bleek dat het een vervalsing was.

* De patriarch wees de theorie van de pauselijke superioriteit echter af, met als gevolg een breuk binnen de christelijke Kerk die later bekend werd als het ‘Grote Schisma’. Paus Leo IX overleed nog datzelfde jaar, op 18 april 1054, even voor zijn 52ste verjaardag.

Waar het mis ging …

* In 381 bepaalde de Synode van Constantinopel over het leerstuk van de goddelijke drie-eenheid, dat ‘de Geest alleen voortkomt uit de Vader’.

* Maar vanaf de zesde eeuw begonnen gemeenten in het voormalige West-Romeinse Rijk (dat in 476 ten onder ging) het zogeheten filoque: de Heilige Geest zou voortkomen uit God de Vader én God de Zoon.

* In de elfde eeuw verhief de Rooms-Katholieke Kerk het filioque tot officiële leer, tot groot ongenoegen van de kerken in Byzantium (het Oost-Romeinse Rijk, dat tot 1453 heeft bestaan).

* Andere meningsverschillen waren zendelingen uit het Westen, die in Byzantium actief waren. Verder hadden in het zuiden van Italië geestelijken van Griekse en Latijnse komaf onderlinge conflicten.

* Geestelijke leiders in Constantinopel erkenden Rome vaak niet als gezaghebbend centrum van de kerk. De paus, zo vonden zij, was geen kerkelijke oppergod. In 1054 ging het helemaal mis. Voor de Kerk en … voor de paus. Hij moest nog 52 worden toen hij … overleed.

Langste dag van 2022

Wanneer hebben we de langste dag van het jaar? We vroegen het aan weerman Frank Deboosere. Vandaag, zo bleek.

* De langste dag van het jaar valt bij het begin van de astronomische zomer. De zon staat dan het hoogst aan de hemel. In ons land is dat deze eeuw altijd 20 of 21 juni. (nu drukken op rood…)

* Het begin van de astronomische zomer (zomersolstitium) is het moment waarop de zon loodrecht invalt op de Kreeftskeerkring (23°26′ noorderbreedte).

* In de astronomie kunnen we dat moment heel precies bepalen (makkelijk tot op de minuut, zelfs tot op een fractie van een seconde).

*** In 2022 begint de astronomische zomer in België op 21 juni om 11u14 uur lokale tijd (zomertijd).
En dus is 21 juni 2022 in België de langste dag van het jaar 2022.

Stilaan gaan we weer de andere kant op waarbij de dagen het met minder licht moeten doen en de nachten almaar donkerder worden. Maar dat is nog niet voor morgen.

Bourgondiërs in Vlaanderen

– gelezen in Wikipedia –

De Bourgondische Nederlanden of Bourgondische tijd is de periode tussen 1 384 en 1 482, pakweg 100 jaar waarin een steeds groter deel van de Lage Landen werd geregeerd door de hertogen van Bourgondië.

* Binnen hun Bourgondische rijk, dat zelf behoorde deels tot het Heilig Roomse Rijk en deels tot het koninkrijk Frankrijk, voegden zij deze verschillende gebieden bijeen tot een staatkundig verband dat verder ging dan een personele unie en dat voor het eerst centrale instellingen kreeg.

* Deze periode begon met het aantreden van hertog Filips de Stoute als graaf van Vlaanderen en Artesië, en liep tot het overlijden van hertogin Maria van Bourgondië in 1 482, toen het Bourgondische rijk verloren ging en de Lage Landen door erfenis onder het bestuur van de Habsburgse monarchie kwamen.

* Het is 19 juni 1369 en Filips de Stoute en Margaretha Van Vlaanderen treden in het huwelijk. Daarmee doen de Bourgondiërs voor het eerst hun intrede in Vlaanderen, op dat ogenblik één van de rijkste regio’s van Europa. Filips doet er alles aan om een eerste goede indruk te maken.
.
9 September 1356 , De Slag Van Poitiers. De Franse koning Jan De Goede moet zich overgeven aan The Black Prince. Tot de laatste

* 19 September 1356 , De Slag Van Poitiers. De Franse koning Jan De Goede moet zich overgeven aan de Engelse Black Prince (prent). Ons aller held? De toen 14-jarige Filips (later de Stoute), zoon van de Franse koning.

*** MEER WETEN ? Beluister zeker de podcast van de schrijver/entertainer Bart Van Loo in de Klara-app. Je geraakt niet meer uit je luie stoel … Ook zijn Bourgondiërs-boek ging al een paar honderdduizend maal over de toonbank.

* Wikipedia deed meer dan zijn best om het Bourgondië-verhaal in het lang en het breed te vertellen. Even warm maken …voor wat we al wisten…

*** De Bourgondische Nederlanden of Bourgondische tijd is de periode tussen 1 384 en 1 482, waarin een steeds groter deel van de Lage Landen werd geregeerd door de hertogen van Bourgondië.

* Binnen hun Bourgondische rijk – dat deels zelf behoorde tot het Heilig Roomse Rijk en deels tot het koninkrijk Frankrijk – voegden zij deze verschillende gebieden bijeen tot een staatkundig verband dat verder ging dan een personele unie en dat voor het eerst centrale instellingen kreeg.

* Deze periode begon in 1 369 met het aantreden van hertog Filips de Stoute als graaf van Vlaanderen en Artesië, en liep tot het overlijden van hertogin Maria van Bourgondië in 1 482, toen het Bourgondische rijk verloren ging en de Lage Landen door erfenis onder het bestuur van de Habsburgse monarchie kwamen.

.

Oefff, die hitte …nooit warmer geweest op een 18 juni. Vandaar wellicht mijn niet zo beste les geschiedenis (hihi … men vindt steeds een stok om de hond te slaan)

NAPOLEON Even iN WATERLOO …

Napoleon, nog een keertje Napoleon… ‘Gene gewone’, zouden we zeggen. Lees maar.

Nadat Napoleon de macht in Parijs weer had overgenomen , verklaarde hij de vrede in Europa te willen bewaren. De geallieerden waren niet overtuigd van Napoleons intenties, toen die een nieuw leger samenstelde.

.

.

* Napoleon wou in de Zuidelijke Nederlanden de Britten en de Pruisen verslaan, voordat ook Oostenrijk een leger kon sturen.

* De Fransen, de Britten en een klein contingent Nederlandse troepen troffen elkaar vlakbij Waterloo.

* Op 18 juni 1815  viel het Franse leger onder bevel van Napoleon en maarschalk Michel Ney meerdere keren aan. Maar de Britten, onder leiding van de hertog van Wellington, hielden stand.

* En toen de Pruisen van Blücher ‘s avonds bij de Britten aansloten, verloor Napoleon de Slag bij Waterloo.

* Napoleon vluchtte te paard en bereikte Parijs op 21 juni ‘s morgens. Op 22 juni 1815 deed hij voor de tweede keer afstand van de troon. Dit keer definitief.

* Parijs werd door het Britse en het Pruisische leger bezet. Napoleon vernam dat het Pruisische leger bevel had gekregen om hem gevangen te nemen, dood of levend.

* Hij wist te ontsnappen en vluchtte. Eerst naar het kasteel van Malmaison en dan naar de havenstad Rochefort, waarvan hij dan naar de Verenigde Staten wilde vertrekken.

* De haven werd echter door de Britten geblokkeerd . Napoleon zag geen andere uitweg dan … zich over te geven. Waterlo werd zijn Waterloo, zijn militaire ondergang. Maar toch blijft hij tot op de dag van vandaag de stempel drukken op onze samenleving.

*** Voor de rest van het verhaal verwijzen we graag door naar

Wikipedia. Door ergens op gekleurd te klikken, geraak je zeker door de hele geschiedenis , ‘de mooiste wetenschappelijk discipline ‘ (dixit Martin). Succes ermee.

1 … 57 58 59 60 61 … 91