Auteur: Ludo

parasol of boom en bos

30 juli 2022 – we krijgen we een mooie uitgeleide voor zomermaand juli. Maar geen nood … augustus kan ook nog warme, zelfs hete dagen afleveren.

* Om de vlam brandend te houden , laten we Celine Bruyndonckx aan bioloog Iven Janssens (UA) nog eens vragen wat er heerlijker is dan een parasol of de verkoeling van een boom of een bos in tijden van bv. een hittegolf?

* “Een parasol zeker niet”, antwoordde de bioloog. “Omdat een boom water verdampt en een parasol niet. Je kan het effect vergelijken met ‘net uit zee komen’.

* Het verdampen van zeewater onttrekt energie aan onze huid en dat geeft ons een koud gevoel. Hetzelfde gebeurt bij bomen. Water verdampen kost de boom energie en daardoor kan het onder een boom gemakkelijk 10 graden koeler zijn.”

* Maar niet elke boom biedt evenveel verkoeling. “Een eik of een beuk heeft een dichter bladerdek dan een den. Hoe meer bladeren, hoe meer schaduw en hoe meer water er ook verdampt. Onder een eik zal je dus meer verfrissing vinden dan onder een naaldboom”, klinkt het. (foto gemengd eiken-beukenbos)

* Toch is er een vreemde paradox. In een bos kan het ‘s nachts warmer zijn dan elders, ondanks de natuurlijke airconditioning van de bomen. “Dat komt omdat de aarde ‘s nachts haar warmte uitstraalt naar de hemel. De bladeren van de bomen zorgen ervoor dat die warmte niet goed weg kan en laag blijft hangen. Maar vergis je niet: tijdens een hittegolf is het verkoelende effect in een bos overdag veel groter dan het warmte houdende effect ‘s nachts”, zegt Janssens.

* En verder nog : “Groendiensten kiezen meestal boomsoorten uit die geschikt zijn om te overleven in een stedelijke omgeving. Die bomen moeten bijvoorbeeld ook fijn stof opvangen”, vertelt Janssens.

* ” Er worden best bomen geplant die snel groeien, liefst inheemse soorten. Dat is goed voor de biodiversiteit en inheemse dieren. Grote bomen planten kost echt te veel.”  

** Laat de zon maar komen, we zijn toch al bedorven door het (te) mooie weer…zonder een spatje regen … Erg geruststellend is dat laatste niet.

ROWLING EN HARRY POTTER

De Britse schrijfster J.K. Rowling verkocht miljoenen exemplaren van de boeken uit de serie over tovenaarsleerling Harry Potter. De boeken werden ook verfilmd en bleken ook hier regelrechte kassuccessen te zijn

* Joanne Kathleen Rowling werd op 31 juli 1965 geboren in Chipping Sodbury bij Bristol.

* Tot 1986  studeerde ze Frans aan de universiteit van Exeter. Vier jaar later vertrok ze naar Portugal, waar ze Engelse les gaf. Nog in Portugal trad ze in het huwelijk met televisiejournalist Jorgue Arantes. In 1993 werd dochter Jessica geboren.

* Na haar scheiding ging J.K. Rowling terug naar Engeland. Ze vestigde zich in Edinburgh.

*J.K. Rowling schreef eerst twee boeken voor volwassenen. In 1990 ontstond het idee voor de Harry Potter boeken. Het eerste Potter-boek werd enkele keren afgewezen, dan toch uitgegeven. Het boek over de tovenaarsleerling Harry Potter werd een enorm succes.

* In 1999 brak J.K. Rowling internationaal door met haar eerste drie boeken.

* De volgende Potter-reeks werd overbekend : ‘Harry Potter en de steen der wijzen’ (1998), ‘Harry Potter en de geheime kamer’ (1999), ‘Harry Potter en de gevangene van Azkaban’ (2000), ‘Harry Potter en de vuurbeker’ (2000), ‘Harry Potter en de Orde van de Feniks’ (2003), ‘Harry Potter en de Halfbloed Prins’ (2005) en ‘Harry Potter en de Relieken des Doods’ (2007).

* Nadat J.K. Rowling in 2012, ‘The Casual Vacancy’ (Een goede raad), haar eerste boek voor volwassenen, onder haar eigen naam uitbracht, probeerde ze het ook onder het pseudoniem Robert Galbraith. ‘The Cuckoo’s Calling’ (Koekoeksjong) was een detective in de traditie van Agatha Christie en Ruth Rendell. The ‘Cuckoo’s Calling’ bleek het begin van een nieuwe serie.

kanselier von Bismarck

De Duitse kanselier Otto von Bismarck was de dominantste Duitse politicus van de negentiende eeuw. Als minister-president van Pruisen realiseerde hij de Duitse eenwording. Hij werd in 1867 bondskanselier van de Noord-Duitse Bond en zorgde in 1871 voor de vorming van het Duitse keizerrijk.

Nog een beetje politiek en geweld om de maand af te sluiten. het kan … Von Bismarck … zegt u niks ? Of toch een beetje … 

* In 1850 had Von Bismarck vooral oog voor de economische belangen van Pruisen. Bismarck vond dat de eenheid tussen de Duitse staten verder versterkt moest worden.

* Ook zette hij zich af tegen de Oostenrijkse invloed binnen Duitsland. Dat laatste werd door de Duitse regering niet gewaardeerd. Hij werd weggepromoveerd als Pruisisch gezant in Sint-Petersburg, later in Parijs.

* In 1862 werd Otto von Bismarck door koning Wilhelm I naar Berlijn gehaald, na een conflict tussen de kamer en de regering over legerhervormingen.

* Otto von Bismarck werd benoemd tot eerste minister van Pruisen en loste het probleem op met intimidatie en juridische foefjes.

* Als premier hield Otto von Bismarck zich vooral bezig met de vorming van een nieuwe Duitse Bond, waarin Oostenrijk buitengesloten zou worden. Daarvoor voerde hij drie oorlogen, de belangrijkste tegen Oostenrijk.

Het Pruisische leger drong diep door in Oostenrijk, waarna de Oostenrijkse regering een wapenstilstand aanbood.

* De door Otto von Bismarck gevormde nieuwe Duitse Bond werd een bondsstaat met een eigen grondwet. De vorm ervan lijkt veel op de manier waarmee Duitsland tegenwoordig wordt bestuurd.

* Aan het hoofd van de Duitse Bond stond de Pruisische koning en de Pruisische minister-president vervulde de functie van bondskanselier.

* Hierdoor werd Duitsland een grote macht in Europa en … ontstond er een probleem met Frankrijk. Toen een familielid van de Pruisische koning zich kandidaat stelde voor de Spaanse troon eiste Frankrijk de intrekking van deze kandidatuur. Duitsland wilde daarover niet eens praten. De Frans-Duitse Oorlog van 1870-1871 was hiervan het gevolg.

* Met groot gemak verpletterde het Pruisische leger binnen een jaar Frankrijk. Tijdens de oorlog sloten ook de Zuid-Duitse staten zich aan bij de Noord-Duitse Bond. In januari 1871 werd het nieuwe Duitse Keizerrijk opgericht in het Franse paleis van … Versailles.

* Na de Frans-Duitse oorlog trad Otto von Bismarck op als bemiddelaar bij andere Europese conflicten, zoals tussen Engeland, Oostenrijk, Turkije en Rusland over de Balkan en de Middellandse Zee. In 1878 organiseerde Otto von Bismarck een congres in Berlijn, waarbij een vrede werd getekend.

Otto von Bismarck voerde een behoudsgezinde buitenlandse politiek, gericht op de consolidatie van de positie van Duitsland in Europa.

* Op binnenlands gebied was Otto von Bismarck minder succesvol. De economie groeide, maar de maatschappelijke veranderingen die hieraan verbonden waren, werden door Von Bismarck niet of te autoritair opgelost.

* De conservatieve Otto von Bismarck bestreed ook het streven naar emancipatie van de arbeiders en de katholieken. Hij trachtte de katholieke pers in te binden door allerlei vormen van censuur en door een verbod op socialistische partijvorming konden de arbeiders zich niet verenigen.

* Ook zorgde Otto von Bismarck voor verregaande wetgeving op het gebied van onderwijs, gezondheidszorg en bejaardenzorg. Er werd algemeen mannenkiesrecht ingevoerd, maar de belangrijkste bevoegdheden bleven bij de Rijksdag.

* Toen keizer Wilhelm II zich in 1890 presenteerde als een krachtig staatshoofd, moest de inmiddels hoogbejaarde Otto von Bismarck het veld ruimen.

* Von Bismarck kreeg als dank een landgoed, een hertogentitel en een zetel in de Rijksdag en werd als bondskanselier opgevolgd door graaf Leo von Caprivi. Otto von Bismarck overleed op 30 juli 1898 in zijn slot Friedrichsruh.

(met dank aan Ruud van Capelleveen) – rood voor meer –

VINCENT VAN GOGH

29 JULI 1890  overleed Vincent Van Gogh. Twee dagen eerder had hij zichzelf een kogel door de borst geschoten. Die miste zijn hart, maar veroorzaakte inwendige bloedingen. Vincent Van Gogh, de toen nog miskende schilder, stierf in de armen van zijn broer Theo. De volgende dag werd hij in Auvers-sur-Oise begraven.

.

– met dank aan de ‘Kalender met een hoek af’ –
* enkele schilderijen van van Gogh …
.
Op 29 juli 1890 overleed Vincent van Gogh in Auvers-sur-Oise , en werd er de volgende dag begraven door zijn broer, de man die hem een leven lang financieel boven water hield.
* De ‘Aardappeleters‘ (helemaal boven) was een van zijn beroemdste werken.
Vincent van Gogh werd echt beroemd met zijn zonnebloemen.
* Tijdens zijn leven verkocht Vincent … 1 schilderij. Na zijn dood werd hij een van de duurst betaalde schilders ooit. Jammer genoeg heeft hij dat nooit geweten. Overgeheveld naar de nu-tijd zou hij on-me-te-lijk rijk zijn.
.
.
* De collectie van de familie Van Gogh vormde later de basis voor het Vincent van Gogh Museum in Amsterdam…

* Na het Rijksmuseum is het Van Gogh Museum aan het Museumplein het meest bezochte museum van Nederland. In het museum is veel werk uit de nalatenschap van Vincent van Gogh te zien. De collectie omvat onder meer 200 schilderijen van Vincent van Gogh en Paul Gauguin.

* Het gebouw werd ontworpen door Gerrit Rietveld, Joan van Dillen en Johan van Tricht. Het  Museum opende in juni 1973 de deuren.

* Zoals de naam van het museum al aangeeft, vormt de Van Gogh-collectie het hart van het museum. De familie droeg de collectie reeds in 1962 over aan de staat.

* Het museum bewaart ook de brieven van de kunstenaar aan zijn broer Theo waarin hij zijn ontwikkelingen in zijn kunst beschrijft.

* De belangrijkste voorwaarde was dat de collectie zou ondergebracht worden in een aan Van Gogh gewijd museum. Daardoor kwam de grootste collectie schilderijen van Vincent van Gogh in de wereld naar Amsterdam.

(gelezen/prenten in Absolute Figures)

OUDER WORDEN

 

 

‘Worden we ouder wanneer we als overgrootouders zien dat onze achterkleinkinderen mekaar al zo flink helpen?’

‘Domme vraag’, weet Louis uit Antwerpen ,  ‘we voelen het … aan ons knoken’,

DE IJZEREN LONG

Op 29 juli 1927 werd de eerste ‘ijzeren long’ in gebruik genomen. De ademhalingstank werd ontwikkeld door de medische-onderzoekers Philip Drinker en Louis Agassiz van de Harvard Universiteit.

** Drinker en Agassiz ontwikkelden een tank die dit kon. (foto boven en onder)

* Het apparaat was in de eerste plaats bedoeld voor slachtoffers van het poliovirus. Veel mensen die aan deze ziekte leden, raakten verlamd waardoor ze niet meer zelfstandig konden ademhalen en stikten. Wie deze fase overleefde herstelde meestal volledig.

* De medische wereld zag daarom de noodzaak in van een apparaat dat de ademhaling van zieken op gang kon houden tot de patiënt weer zelfstandig kon ademen.

* De patiënt stak met het hoofd uit de tank die met een rubberen afsluiting luchtdicht werd gemaakt.

 * Vervolgens werd er lucht uit de tank gehaald om negatieve druk te creëren. De borstkas zette uit en een ademhaling werd gesimuleerd.

* De ‘ijzeren long’ werd een groot succes. Tijdens de polio-epidemieën van de jaren veertig en vijftig van vorige eeuw redde het apparaat duizenden mensen het leven.

(gelezen/bijgewerkt uit Historiek)

J.S. BACH

28 July (1750) overleed de absolute grootmeester van de Barok in Leipzig. JS Bach werd 65 en werd anoniem begraven. Bach had beslist meer verdiend. Erger nog, zijn naam en zijn muziek verdwenen  geruime tijd uit de belangstelling. Het was Felix Mendelsshon (in feite diens leermeester Zelter) die de grootmeester herontdekte.

* In 1829 verzorgde de twintigjarige Felix Mendelssohn de eerste uitvoering van de Matthäuspassion sinds Bachs dood. De belangstelling voor dit concert in de Singakademie in Berlijn was overweldigend.

* Mendelssohn was een groot pionier op het terrein van de Bach revival. Van zijn leermeester Zelter nam hij diens initiatief uit 1829 stiekem over en werd alzo de man die de muziekliefhebbers voor eeuwig en altijd zullen gedenken en dankbaar zijn.

* Eigenlijk gebeurde die eerste Bach-heruitvoering dus op vraag van Mendelsshons leraar, de vrijmetselaar Carl Zelter.

* Carl Friedrich Zelter was niet alleen componist, maar ook muziekleraar en dirigent in Berlijn. Ook hij wou als eerste het passieverhaal van Bach uitvoeren, maar de lepe Mendelssohn was hem te vlug af… Zo schrijf je ook geschiedenis.

* Een korte samenvatting van het Bach-verhaal vonden we op ‘de kalender met een hoek af’ die het wellicht ook bij ons aller Wikipedia haalde…

JS Bach (L)werd geboren in Eisenach, een stadje in Thüringen (R)

Dwaze diplomatie leidde tot oorlog

In de zomer van 1914 leidde een kettingreactie van onhandige diplomatie, wantrouwen en angst tot een wereldoorlog die vermeden had kunnen worden. Het politieke opbod ontketende een bloedbad en ook het neutrale België werd deze keer niet gespaard.

* De roerige Balkan was ver van ons bed en niemand maakte zich zorgen toen de Oostenrijkse aartshertog Franz-Ferdinand von Habsburg en zijn vrouw Sophie op 28 juni 1914 een bezoek brachten aan Sarajevo, hoofdstad van het door Oostenrijk-Hongarije geannexeerde Bosnië. In een vorige aflevering vertelden we over de moord op de aartshertog en zijn vrouw.

* De afkeuring van de moord op Franz Ferdinand was algemeen in Europa. Ook Londen, Parijs en Sint-Petersburg veroordeelden ze. Servië, met zijn gewelddadige interne en externe politiek, was niet erg populair in Europa. Ook Rusland, dat in 1882 een tsaar had verloren door een anarchistische aanslag, keurde de moord af.

* Drie opgepakte moordenaars erkenden vrij snel dat ze wapens hadden gekregen vanuit Servië. Dat verstevigde de “haviken” in Wenen die nu overwogen Servië met een aanval mores te leren, liefst met rugdekking vanuit Duitsland en met steun van Bulgarije en de Turken die beiden nog een ei te pellen hadden met Servië.

* De druk op Oostenrijk-Hongarije nam toe en op 28 juli 1914 , precies 1 maand na de moord op de aartshertog, verklaarde het de oorlog aan Servië. Maar behalve het beschieten van de Servische hoofdstad Belgrado, gebeurde er niet veel.

* Er was nu een Oostenrijks-Servisch conflict, nog geen wereldoorlog, maar het wantrouwen zou die snel veroorzaken. Op 30 juli kondigden Oostenrijk-Hongarije en Rusland een algemene mobilisatie af.

* Dat versterkte dan weer de Duitse vrees dat het land erg kwetsbaar zou worden voor chantage of een aanval. Berlijn stelde de Russen een ultimatum van 12 uur om hun mobilisatie ongedaan te maken. Frankrijk kreeg de waarschuwing niet te mobiliseren, maar deed dat toch.

* Op 1 augustus verklaarde Duitsland de oorlog aan Rusland, maar gevochten werd er nog niet.

* De Britten hielden de boot af, troffen wat voorbereidingen, maar leken niet geneigd om Rusland en Frankrijk bij te staan.

* Nog was alle hoop niet verloren, want echte gevechten bleven uit en in Parijs werd geaarzeld.

* De Franse socialist en pacifist Jean Jaurès  die ook elders in Europa veel gezag had, dreigde met stakingen tegen de oorlog, niet enkel door Franse arbeiders, maar ook bij de Duitse. Die stakingen moesten de industrie en de oorlogsvoorbereidingen lamleggen.

* Op de avond van 31 juli werd Jaurès in café “Le croissant” in Montmartre echter doodgeschoten door een terrorist uit het ultranationalistische kamp dat in Frankrijk aandrong op oorlog om het verloren Elzas-Lotharingen te heroveren. Met Jaurès stierf ook de stakingsbeweging.

* De Duitse legertop vreesde intussen dat er kostbare tijd verloren zou gaan en op op 1 augustus werd Luxemburg bezet.

*** Op 2 augustus kreeg België een ultimatum om Duitse troepen op het grondgebied toe te laten.

Dat werd verworpen en om 7.30 uur op 4 augustus vielen Duitse troepen België binnen en verklaarde Duitsland de oorlog aan Frankrijk. Het spel zat nu helemaal op de wagen.

WO I was een feit !

(gelezen/bewerkt uit Historiek/Wikipedia)

‘de vier jaargetijden’

Antonio Lucio Vivaldi werd 63 en overleed in Wenen op 28 juli 1741. Vivaldi is synoniem van Le Quattro Stagioni (De vier jaargetijden), een cyclus van vier vioolconcerten . Overbekend tot en met.

* Antonio Lucio Vivaldi werd in Venetië 1678 geboren tijdens … een aardbeving.    Zijn vader, die kapper en violist was, hielp hem met zijn muzikale carrière en werkte hem binnen bij de Cappella di San Marc , waar hijzelf een vooraanstaand violist was.

* Vivaldi werd priester. Hij kreeg al snel de bijnaam Il Prete Rosso (“de rode priester”), vermoedelijk vanwege zijn hoogblond haar.

* Na amper één jaar hoefde hij niet meer naar de mis omwille van zijn astma. Sommige bronnen vertellen echter dat hij de mis niet meer mocht opdragen omdat , als hij inspiratie kreeg voor een nieuw muziekstuk , hij dat gewoon ging opschrijven in de sacristie.

* Vivaldi was ook violist in een meisjesweeshuis in Venetië. De musicerende wezen stegen snel in aanzien, ook in het buitenland. Meisjes mochten in die tijd eigenlijk geen muziek spelen, dus gaven zij concerten van achter een doek. Voor hen schreef  Vivaldi de meeste van zijn concerten, cantates en gewijde muziek.

* In 1705 werd de eerste verzameling (raccolta) van zijn werk gepubliceerd. Er zouden er nog vele volgen. Als hij niet op reis was, vond men Vivaldi vaak in het weeshuis. Hij kreeg er de verantwoordelijkheid voor alle muzikale activiteiten .

* Weinig bekend is wel dat het grootste deel van zijn werk pas in de eerste helft van de twintigste eeuw werd herontdekt, en pas in de tweede helft ervan werd uitgegeven.

* Vivaldi’s muziek was vernieuwend en inspireerde de latere groten van de Barok, JS Bach op kop. Vivaldi’s composities waren erg helder, met harmonische contrasten, vernieuwende melodieën en nieuwe thema’s.

* Het vrolijke karakter van zijn muziek weerspiegelt Vivaldi’s plezier in het componeren, een belangrijke reden ook voor de enorme populariteit van zijn werk.

* De grote Igor Stavinsky beweerde zelfs dat Vivaldi niet honderden concerten had geschreven, maar slechts honderden variaties op één en hetzelfde concert. ’t Is maar hoe je het bekijkt.

* Hoewel Vivaldi priester was, had hij vele liefdesaffaires. Vaak met zangeressen waarvoor hij bestaande muziek een beetje op hun zangvermogen afstemde. Plagiaat dus. Maar wat geeft het, de meesten van ons onthouden toch alleen maar zijn 4 seizoenen. En die zijn wel heel mooi en … echt van hemzelf.

de Tachtigjarige Oorlog

In een vorige bijdrage lazen we in GvL dat Filips II , koning van Spanje, in de zomer van 1581 door de Staten Generaal van de Nederlanden met het ‘Plakkaat van Verlatinge’  werd afgezet als heer in de Noordelijke Nederlanden. Deze belangrijke verklaring diende later als voorbeeld voor andere landen.

* Met het Eedverbond der Edelen , die met een smeekschrift bij landvoogdes Margaretha van Parma aandrongen tot het stoppen van de vervolging van protestanten, begon alles.

* Na de onthoofding van de graven van Egmont en Horne werd de strijd tegen de Spaanse bezetter met tussenkomst van de Geuzen (protesterende edellieden) veranderd in een algemene opstand.

* In de Noordelijke Nederlanden schaarde stad na stad zich achter de door Willem van Oranje (de Zwijger) opgezweepte opstand.

In al deze steden vond een revolutie plaats. Katholieke bestuurders werden afgezet en moesten plaatsmaken voor protestanten.

De kerken werden grondig opgeruimd van de katholieke opsmuk en werden voortaan alleen voor de protestantse eredienst gebruikt.

* De Tachtigjarige Oorlog , die daarop volgde, was in feite een 80-jarige opeenvolging van belegeringen en veldslagen tegen de Spaanse bezetters. Er werd evenwel niet constant gevochten. Geldgebrek zorgde er voor dat de legerleiders veel gevechtspauzes moesten inlassen. De soldaten waren immers huursoldaten die vochten voor wie het best betaalde.

* Na de tien succesvolle jaren van prins Maurits van Nassau, de zoon van Willem De Zwijger, die vermoord werd, wilden de regenten in de belangrijke handelssteden minder geld aan de oorlog besteden. De strijdende partijen kwamen tot een overeenkomst. Het Twaalfjarig Bestand was daar het gevolg van.

* In Vlaanderen had de Roomse Marnix van St. Aldegonde in 1585 de herwonnen stad Antwerpen cadeau gegeven aan de Roomse Spaanse bevelhebber Farnese, die hij erg bewonderde… Vlaanderen bleef Rooms. De Beeldenstorm was vergeefs geweest. Alle Geuzen werden uitgeroeid en Vlaanderen bleef verpauperd achter.

* In deze woelige jaren maakte ook prins Maurits , de zoon van De Zwijger, gebruik van een verschil van inzicht onder dominees. Raadpensionaris Johan van Oldenbarnevelt werd onthoofd op het binnenhof. De macht kwam voortaan in handen van de stadhouders, de nazaten van Willem van Oranje.

* De Noordelijke Nederlanden werden na het Twaalfjarig Bestand nog nauwelijks bedreigd door het Spaanse Leger. In de Noordelijke Nederlanden rijpte de gedachte dat al het geld dat aan oorlog voeren besteed werd, weggegooid geld was.

* Ook De Spaanse koning Filips IV begreep dat de Noordelijke Nederlanden voorgoed verloren waren. Moegestreden tekenden Spanje en de Nederlanden op 15 mei 1648 de Vrede van Münster.

* Nederland was onafhankelijk en werd onnoemlijk rijk in de overzeese gebieden. Niet in het minst door de wijdverspreide slavenhandel waarin het een vooraanstaande rol speelde. Miljoenen mensen uit Afrika werden geroofd en verkocht aan de Amerikaanse grootgrondbezitters om er voor een hongerloontje te werken en te …sterven. Een inktzwarte vlek op het blazoen van hun ‘Gouden Eeuw”.

– foto boven Willem van Oranje (Nassau) De Zwijger – Vader des Vaderlands – gelezen en bewerkt uit Historiek en Wikipedia

… straks nog meer

1 … 46 47 48 49 50 … 91