DE IDEN VAN MAART
Vandaag, 15 maart , beleven we de Idus (Iden) van maart. Daarvoor moeten we terug naar de Romeinse tijd en Julius Caesar.
De Romeinse of Latijnse kalender is gebaseerd op de maanstanden en verdeelt het jaar in twaalf maanden . Het oud-Romeinse jaar begon destijds met maart en eindigde eind februari .
* De week met namen van dagen was nog niet bekend . In Europa gebeurde dat pas rond het jaar 400 (christelijke jaartelling) , samen met de namen van de dagen , die grotendeels ‘geleend’ werden bij overwonnen volkeren en goden allerlei .
* Een datum werd in de Romeinse tijd aangegeven door het aantal dagen te noemen voor een vast punt . Vaste data waren bv.
– de Kalendae (1e dag van de maand)
– de Nonae (5e dag van de maand of de 7e in de maanden maart, mei, juli en oktober)
– de Idus (13e dag van de maand of de 15e in de maanden maart, mei, juli en oktober)
* In 44 v.Chr. was de toen 56-jarige Julius Caesar op het toppunt van zijn macht in het oude Rome. Op de Idus van maart (15de dag van de eerste maand van het jaar) kwam hij zelfs zonder lijfwacht naar de vergadering in de senaat, zelfverzekerd als hij zich wist van zijn macht. Edoch …
* In de senaat werd hij opgewacht door tientallen samenzweerders. Amper 23 van hen durfden echter daadwerkelijk hun mes boven te halen. Van de 23 steken die Caesar kreeg, was er slechts één dodelijke, wellicht die van zijn aangenomen zoon Brutus.
* “Kai su teknam – tu quoque fili mi – et tu fili” (ook gij mijn zoon) werden zijn laatste woorden (in het Grieks en het Latijn) op die voor hem fatale Idus van maart.
* De moord leeft (gelukkig) nog steeds verder in vele historische breinen . De Iden van Mars zijn sindsdien een begrip voor alles wat met rampspoed en onheil te maken heeft .
*** Kathryn Tempest schreef onlangs nog een biografie over ‘Brutus. De nobele samenzweerder’ waarin de moordenaar van Caesar een oneindig veel complexer personage wordt. Een tipje van de sluier? Het kan dat ‘Kai su teknam’, de laatste Griekse woorden van Caesar een Griekse vervloekingsformule is die zoveel betekent als: “Zie je in de hel, sukkel!” Aanbevolen lectuur!
(foto L) De plaats waar Julius Caesar in 44 voor Christus naar verluidt ‘Et tu, Brute?’ (Ook gij, Brutus) geroepen zou hebben voordat hij door talloze messteken om het leven kwam, zal vanaf 2021 toegankelijk zijn voor toeristen. Luxemerk Bulgari neemt de kosten van de renovatie van zo’n 800.000 euro op zich.